Żywienie bydła mięsnego pod kontrolą. O czym trzeba pamiętać?
Żywienie bydła mięsnego w dużym stopniu związane jest z porą roku. Prawidłowe ustalenie dwóch głównych sezonów żywieniowych, czyli letniego i zimowego, zwiększa efektywność prowadzonej produkcji. Jak zaplanować żywienie bydła opasowego?
Technologie chowu w stadach podstawowych dostosowujemy w zależności od pory roku, z zachowaniem dobrostanu zwierząt. Każdy system chowu bydła mięsnego determinowany jest przede wszystkim rozrodem stada podstawowego (jałowice remontowe i krowy-matki). Wyboru modelu produkcyjnego dokonuje się przed rozpoczęciem chowu bydła mięsnego na podstawie analizy bazy paszowej w gospodarstwie, stanu pomieszczeń inwentarskich, możliwości nadzoru i obsługi zwierząt w kolejnych fazach produkcji.
Spis treści
Przejście z żywienia letniego na zimowe
W aspekcie utrzymania i żywienia bydła mięsnego należy przyjąć dwa sezony: letni i zimowy. Sezon letni (okres pastwiskowy) trwa w polskich warunkach ponad 200 dni, zaś zimowy (kwatera zimowa) trwa odpowiednio około 150 dni.
W trakcie całego okresu żywieniowego mamy dwa przejścia żywieniowe: zimowo – letnie i letnio – zimowe, które należy przeprowadzać płynnie w celu uniknięcia zaburzeń pokarmowych.
Pod koniec okresu pastwiskowego sukcesywnie wprowadzamy sianokiszonkę w celu uzupełnienia dawki pokarmowej, ponieważ pastwisko staje się coraz mniej zasobnym w składniki odżywcze.
Pod koniec okresu pastwiskowego sukcesywnie wprowadzamy sianokiszonkę w celu uzupełnienia dawki pokarmowej, ponieważ pastwisko staje się coraz mniej zasobnym w składniki odżywcze
Żywienie bydła mięsnego w okresie przejściowym (letnio – zimowym)
Znaczący udział pasz objętościowych i pasz ubocznych gwarantuje właściwą pracę przewodu pokarmowego oraz wyraźną poprawę wyniku ekonomicznego chowu bydła. Nie wolno zapominać o dostarczaniu w odpowiedniej ilości i proporcjach związków mineralnych i witamin, ponieważ są szczególnie ważne dla przeżuwaczy. Podawanie ich powinno odbywać się stosownie do stanu fizjologicznego i grupy technologicznej (faza produkcji). W praktyce zapewnić to może stosowanie właściwie zbilansowanych, gotowych mieszanek mineralno-witaminowych oraz lizawek.
Odsadzanie cieląt w stadzie bydła mięsnego
W okolicach października – listopada następuje odłączanie cieląt od matek, to właśnie w tym czasie cielęta narażone są szczególnie na dużą dawkę stresu, przez co tracą masę ciała, nawet do kilograma dziennie.
Ustalając terminy odsadzania należy również uwzględniać kondycję cieląt i krów oraz aktualną sytuację paszową. Jeżeli będziemy sprzedawać odsadki, można je odłączać w wieku 8 miesięcy.
Przy planowanym opasie najlepiej przetrzymywać je do następnego roku (wykorzystanie drugiego okresu pastwiskowego), jednak wcześniej powinniśmy zadać sobie pytanie – czy będzie to opłacalne? Przed podjęciem tej decyzji należy wyliczyć koszty, jakie poniesiemy na zakup i przygotowanie pasz, jak i na robociznę.
Ustalając terminy odsadzania należy uwzględniać kondycję cieląt i krów oraz aktualną sytuację paszową
Co zrobić, aby cielęta nie straciły na wadze
Przy dalszym odchowie bardzo ważne jest ważenie zwierząt, ponieważ pozwala to na kontrolowanie zarówno rozwoju, jak i przyrostów masy ciała w różnych okresach.
Przy lepszym żywieniu zwierzęta szybko poprawiają swoją kondycję, a młode bydło rekompensuje wzrost i rozwój. Ważne jest, aby gorsze żywienie nie trwało długo i nie pogarszało płodności krów oraz ich zdolności do wykarmienia urodzonych cieląt.
Warto rozważyć model żywienia jaki występuje we Francji, gdzie krowy karmiące oprócz kiszonki otrzymują również pasze białkową w postaci np. śruty rzepakowej (około 1,5 kg).
Różnice w masie ciała pomiędzy cielętami
Jeżeli odsadki są prawidłowo żywione, to pomiędzy nimi nie powinno być różnic w końcowej masie ciała lub są one minimalne. Niższe masy ciała odsadków uzyskuje się od pierwiastek. Jeżeli cielęta urodziły się pod koniec okresu pastwiskowego, to słabą jego jakość żywieniową można zrekompensować odpowiednio zbilansowanymi dobrymi paszami gospodarskimi, natomiast zimą powinny dostawać tych pasz więcej (dobra kiszonka i siano).
Należy pamiętać, aby tworzyć grupy z cieląt odsadzanych w tym samym czasie (zalecany podział na byczki i jałówki), ponadto w żywieniu należy uwzględnić dodatek paszy białkowej (np. śruta rzepakowa).
Żywienie bydła mięsnego – krowy cielne
Nieprawidłowe żywienie w okresie ciąży krów ma istotny wpływ na okres okołoporodowy (m.in. problemy z wcieleniami). Prawidłowe żywienie krów powinno uwzględniać różny – zmieniający się stan fizjologiczny, dlatego dawki pokarmowe powinny być dobrze zbilansowane pod względem energetyczno-białkowym (odpowiedni stosunek energii do białka).Krowy przez cały rok powinny być utrzymywane w dobrej kondycji. Słaba kondycja krowy to słabe cielęta. Duży problem stanowi dobór odpowiednich pasz w końcowym okresie ciąży. Szczególną uwagę należy zwrócić na to, aby nie doprowadzić do nadmiernego otłuszczenia zwierząt, co może być przyczyną trudnych porodów (nadmierne otłuszczenie dróg rodnych). Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe, z uwzględnieniem zapotrzebowania na rozwój płodu i produkcję mleka wynosi około:
- s.m. 10 – 13 kg;
- energia 44 MJ;
- białko ogólne strawne 780 g.
Krowy przez cały rok powinny być utrzymywane w dobrej kondycji. Słaba kondycja krowy to słabe cielęta
W zakresie żywienia energetycznego i białkowego dopuszczalne są oszczędności do 25%, a nawet 30% jednostek pokarmowych i białka. Nie można jednak doprowadzić do niedoborów mineralno-witaminowych. Skutkuje to między innymi niską cielnością wśród jałówek (25%) i problemami przy porodach. Również podczas okresu pastwiskowego, bardzo ważne jest dostarczanie zwierzętom minerałów i witamin. Nie wolno o tym zapominać!!!
Żywienie krów ras bydła mięsnego przed porodem
W ostatnich 2 miesiącach ciąży należy ograniczyć podawanie preparatów mineralnych. Pod koniec ciąży (ostatnie 2,5 miesiąca) należy również wprowadzić żywienie umiarkowane. Przy zbyt intensywnym żywieniu istnieje niebezpieczeństwo, że cielę urośnie za duże, co dodatkowo wpływa na możliwość wystąpienia trudności podczas porodu. Kondycja krów powinna być w tym okresie na poziomie słabszym, ale dobrym i stabilnym. Takie postępowanie zdecydowanie poprawi sytuację z problemami wycieleniowymi.
Tylko krowa dobrze przygotowana do porodu, nie otłuszczona i dobrze pobierająca paszę, produkuje siarę o wymaganej koncentracji immunoglobulin, bogatą w witaminy A i E, a następnie odpowiednie ilości mleka potrzebne do odchowania silnego i zdrowego potomstwa.
W ostatnich 2 miesiącach ciąży należy ograniczyć krowom podawanie preparatów mineralnych
Żywienie krów-matek karmiących
Matki karmiące muszą być lepiej żywione niż całe stado. W okresie przejściowym – jesienno-zimowym – należy żywić do woli, wyjątek stanowią krowy wysoko cielne. Przykładowe zapotrzebowanie bytowe krowy z cielęciem:
- ok. 55 kg zielonki (w sezonie letnim);
- ok. 35 kg sianokiszonki (w sezonie zimowym).
Jako paszę stosuje się głównie: kiszonkę (z traw, kukurydzy, sorga), jako uzupełnienie gniecione ziarno owsa lub jęczmienia oraz dodatek paszy białkowej w postaci śruty np. rzepakowej lub innej paszy, którą dysponuje gospodarstwo.
Żywienie bydła mięsnego pod kontrolą
Dawki wyliczone teoretycznie dla stada, dobry hodowca powinien umieć skorygować dla każdej sztuki w zależności od zaistniałej sytuacji. Istotne jest kontrolne:
- ważenie co miesiąc;
- ocena kondycji;
- ocena stanu zdrowia;
- obserwacja behawioru – zachowania się zwierząt.
Kontrolowanie masy ciała informuje nas o tempie przyrostu, a przez to o prawidłowym przebiegu cyklu produkcyjnego. W razie wystąpienia nieprawidłowości można je korygować poprzez właściwe zmiany w żywieniu bydła mięsnego lub podjęcie odpowiednich zabiegów zootechniczo-weterynaryjnych (np. leczenie, odrobaczanie, itp.).
Dawki wyliczone dla stada hodowca powinien umieć skorygować dla każdej sztuki w zależności od zaistniałej sytuacji
Dobrostan bydła
Stado nie może być pozostawione bez nadzoru, według zasad dobrostanu, obowiązkowy jest codzienny przegląd stada. Bydło nie powinno wykazywać oznak dolegliwości fizycznych, przy tym bardzo ważna jest profilaktyka oraz szczepienia ochronne. Utrzymywanie właściwego poziomu dobrostanu zwierząt (eliminowanie stresu, właściwe pojenie i żywienie, zabiegi pielęgnacyjne, itp.) wpływa na przebieg produkcji żywca wołowego. Ponadto sprzyja uzyskiwaniu wysokiej jakości surowca.
Wzrost i rozwój cieląt w stadach bydła mięsnego
Po narodzinach cielęcia rozpoczyna się okres wzrostu i rozwoju aż do osiągnięcia pełnej dojrzałości. Wczesne rozpoczęcie podawania cielętom pasz stałych (siano, treściwe) przyspiesza rozwój przedżołądków ich aktywność trawienną, rozwój brodawek żwacza i błony śluzowej. Jednym z podstawowych celów odchowu powinna być możliwie najszybsza zmiana cielęcia nieprzeżuwającego w przeżuwacza. Przyświeca temu cel nadrzędny: cielęta na pastwisko powinny wychodzić już jako przeżuwacze. Należy również zapewnić bydłu właściwe korzystanie z wody, która powinna być czysta, o odpowiedniej temperaturze. Najlepsza formą pojenia jest– do woli (poidła), swobodny dostęp przez cały cykl produkcyjny.
Efekt żywienia bydła mięsnego
Podsumowując, końcowy efekt produkcji żywca wołowego określa jego wartość rzeźna i właściwości jakościowe mięsa, które są uzależnione od typu użytkowego, rasy, płci, końcowej masy ciała i wielu innych czynników. Zostają one również ukształtowane przez hodowcę w procesie chowu poprzez system utrzymania i zastosowanie odpowiednich metod żywienia bydła mięsnego. Efekt hodowlany w stadzie można zmierzyć ilością zwierząt odchowanych i zakwalifikowanych do dalszej hodowli.
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
