Niechemiczna ochrona warzyw. Bez chemii, czyli jak?
Z powodu systematycznego wycofywania substancji aktywnych chemicznych środków ochrony roślin na terenie UE, ochrona roślin, w tym warzywnych staje się coraz trudniejsza. Zaś na znaczeniu zyskuje niechemiczna ochrona warzyw i wszelkie rozwiązania, które proponuje.
Wyjaśniamy pokrótce, na czym polega niechemiczna ochrona warzyw i jak chronić warzywa przed chorobami i szkodnikami bez wykorzystania chemii.
Spis treści
Jakie są metody ochrony roślin?
Pokrótce mówiąc, metody ochrony roślin uprawnych, a więc również warzyw możemy podzielić na:
- chemiczne;
- niechemiczne;
- biologiczne;
- integrowane.
Na czym polega integrowana ochrona roślin?
Od 2014 r. w krajach Unii Europejskiej, a więc również w Polsce obowiązuje integrowana ochrona roślin. Na czym polega?
Integrowana ochrona roślin jest sposobem ochrony roślin przed organizmami szkodliwymi, polegającym na wykorzystaniu wszystkich dostępnych metod ochrony roślin, w szczególności metod niechemicznych, w sposób minimalizujący zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska — tak brzmi definicja zamieszczona na stronie ministerstwa rolnictwa.
Oznacza to, że w pierwszej kolejności należy stosować metody niechemiczne i środki biologiczne. A dopiero w ostateczności, gdy inne metody ochrony nie przynoszą rezultatów, powinno się wykorzystywać preparaty chemiczne. Dodatkowo, stosując środki chemiczne należy przestrzegać zasad bezpieczeństwa dla organizmów pożytecznych i środowiska oraz wykorzystywać możliwie najniższe dawki tych preparatów.
Do najważniejszych metod niechemicznej ochrony warzyw należy właściwa agrotechnika na plantacji. Wszelkie zabiegi uprawowe i pielęgnacyjne, gwarantujące prawidłowy wzrost i rozwój roślin warzywnych, powinny być wykonane starannie, prawidłowo i we właściwym terminie.
Jakie są metody niechemicznej ochrony warzyw?
Do niechemicznych, a więc tych, które powinny być stosowane priorytetowo sposobów ochrony roślin, zalicza się metody:
- agrotechniczne;
- fizyczne;
- mechaniczne;
- hodowlane;
- biologiczne.
Jakie są zasady ochrony roślin poszczególnymi metodami niechemicznymi? O tym poniżej.
Metody agrotechniczne ochrony roślin uprawnych
Generalnie mówiąc, agrotechniczne metody ochrony upraw to wszelkie zabiegi uprawowe i pielęgnacyjne, gwarantujące prawidłowy wzrost i rozwój roślin warzywnych. Zaliczają się do nich m.in. orka, kultywatorowanie, bronowanie czy głęboszowanie. Co istotne, ważne aby były one przeprowadzone właściwie i terminowo. Bowiem tylko prawidłowo wykonane zabiegi agrotechniczne pozwalają na ograniczenie występowania organizmów szkodliwych, np. niektórych patogenów chorobotwórczych.
Oprócz wymienionych zabiegów uprawowych, do metod agrotechnicznych zalicza się również:
- wybór odpowiedniego stanowiska pod uprawę — należy unikać terenów otoczonych drzewami i krzewami, zlokalizowanych w pobliżu zbiorników wodnych oraz pól, gdzie tworzą się zastoiska wodne;
- stosowanie płodozmianu — co najmniej 4-letnia rotacja roślin na danym stanowisku, a także wysiew roślin o znaczeniu fitosanitarnym, jak np. lucerna;
- prawidłowe nawożenie roślin — powinno się je przeprowadzać na podstawie przeprowadzonej analizy gleby, bowiem np. zbyt wysokie dawki azotu sprawiają, że rośliny są bardziej delikatne i wrażliwe na atak patogenów;
- zrównoważone nawadnianie — nadmierna wilgotność na plantacji sprzyja rozwojowi wielu patogenów, zwłaszcza chorobotwórczych grzybów;
- stosowanie zdrowego materiału siewnego lub nasadzeniowego — należy stosować materiał siewny kategorii co najmniej standard oraz zdrową rozsadę ze sprawdzonych źródeł;
- właściwy termin, gęstość i głębokość siewu nasion lub sadzenia rozsady;
- regularne odchwaszczanie plantacji — w celu zwiększania jej przewiewności i zmniejszenia wilgotności sprzyjającej rozwojowi wielu patogenów, chwasty są również siedliskiem szkodników;
- usuwanie resztek pożniwnych — są one miejscem zimowania szkodników i patogenów.
Niechemiczna ochrona warzyw: metody fizyczne
Metody fizyczne polegają one na wykorzystaniu różnorodnych czynników fizycznych do ochrony roślin przed patogenami i szkodnikami. W ochronie warzyw zastosowanie mają takie czynniki fizyczne, jak:
- temperatura — wysoka i niska;
- promieniowanie — izotopy promieniotwórcze, promienie Roentgena;
- ultradźwięki;
- światło — pułapki świetlne, barwne;
- polimery silikonowe i oleje — służą do unieruchamiania szkodników.
Na czym polega metoda hodowlana?
Ta metoda polega na uprawie odmian warzyw odpornych lub tolerancyjnych na patogeny i stresy abiotyczne, a jednocześnie odznaczających się wysokim potencjałem plonotwórczym. Dzięki temu można ograniczyć nasilenie sprawców chorób oraz zmniejszyć liczbę zabiegów chemicznych wykonywanych w sezonie uprawowym.
Biologiczna metoda ochrony plantacji warzyw
Niechemiczna ochrona warzyw to również zastosowanie zarejestrowanych środków biologicznych. Konkretnie tych, które zawierają antagonistyczne organizmy — głównie grzyby i bakterie — które w wyniku antybiozy, konkurencji o pokarm lub miejsce czy nadpasożytnictwa niszczą patogeny bądź hamują ich rozwój.
Źródło: szkolenie Instytutu Ogrodnictwa „Nowe rozwiązania w zwalczaniu agrofagów w obliczu redukcji dozwolonych substancji aktywnych ŚOR”
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
