Mączniak jabłoni – profilaktyka w okresie bezlistnym

Mączniak jabłoni od kilku lat jest wielkim zagrożeniem. Choroba występuje we wszystkich rejonach uprawy jabłoni – zarówno w szkółkach, jak i w sadach. Niezwalczana powoduje ogromne straty ekonomiczne związane nie tylko ze spadkiem zawiązywania pąków kwiatowych, ale też z pogorszeniem jakości jabłek oraz ogólnym osłabieniem wzrostu drzew i zniekształceniem pędów.
Spis treści
Mączniak jabłoni – charakterystyka choroby
Objawy mączniaka jabłoni przybierają postać białego, mączystego nalotu na pędach, liściach oraz kwiatach (czasami również na owocach).
Sprawcą choroby jest grzyb Podosphaera leucotricha. W wypadku dużego porażenia jabłoni można zaobserwować zakłócenie wielu procesów fizjologicznych drzew owocowych. Mączniak jabłoni może powodować ogromne straty ekonomiczne w sadach towarowych. Zwiększenie procesu transpiracji liści oraz pędów, a także ograniczona asymilacja prowadzą do spowolnienia przyrostu młodych pędów jabłoni. Silnie porażone podkładki nie powinny być wykorzystywane do szczepienia i okulizacji. Objawy mączniaka jabłoni przybierają postać białego, mączystego nalotu, który pojawia się na pędach, liściach oraz kwiatach (czasami również na owocach). Sprawca bardzo często poraża wierzchołki jednorocznych pędów jabłoni. Nalot tworzący się na pędach jest zwarty, barwy białej lub białoszarej, a z czasem brunatnieje. Stanowi go grzybnia, formująca liczne zarodniki konidialne będące główną formą infekcyjną. W drugiej połowie lata sadownik może zauważyć w obrębie nalotu ciemniejsze punkty, będące owocnikami stadium doskonałego (otoczniami) grzyba. Wierzchołki porażonych pędów często zamierają. Kwiaty, które uległy porażeniu, słabo się wykształcają, nie zawiązują owoców.
Monitoring choroby w sadach w okresie bezlistnym
Określenie wielkości źródła infekcji sprawcy choroby wiąże się z prowadzeniem regularnych lustracji w poszczególnych kwaterach sadu. Monitoringu dokonuje się zarówno zimą, jak i wczesną wiosną. Uzyskane, dzięki lustracji, informacje na temat stopnia porażenia drzew mączniakiem jabłoni ułatwiają podjęcie decyzji o rozpoczęciu zwalczania choroby. Nasilenie choroby określa się na podstawie 10 losowo wybranych drzew po ich zaznaczeniu i określeniu liczby pąków, które uległy porażeniu na 10 pędach – czynność tę wykonuje się od 3 do 4 razy w trakcie sezonu. Wzrost liczby plam jest sygnałem do rozpoczęcia walki z chorobą lub zwiększenia intensywności zabiegów. Mączniak jabłoni wymaga zwalczania, jednak nie zawsze jest ono łatwe.
Mączniak jabłoni – profilaktyka choroby w sadach
Eliminacja pierwotnego źródła sprawcy choroby jest możliwa dzięki usunięciu porażonych pędów jabłoni.
To, jak zimuje sprawca choroby, uniemożliwia jego odizolowanie od źródła infekcji. Eliminacja pierwotnego źródła sprawcy choroby jest możliwa dzięki usunięciu porażonych pędów jabłoni. Zabieg ten będzie skuteczny tylko, jeśli zostanie wykonany wczesną wiosną. Związane jest to z możliwością dokładnego usunięcia fragmentów jabłoni, które zostały porażone. W okresie bezlistnym doskonale widoczne są na pędach zmiany chorobowe w postaci białych lub srebrnobiałych przebarwień kory. Zainfekowane pędy sadownik powinien usunąć nie później niż w fazie różowego pąka kwiatowego jabłoni, ponieważ to właśnie wtedy zaczynają intensywnie formować się zarodniki konidialne w obrębie grzybni. Umożliwi to ograniczenie nasilenia infekcji pierwotnej i potencjału infekcyjnego mączniaka w uprawie jabłoni. Opóźnianie zabiegu lub przeprowadzenie go po okresie kwitnienia, nie przynosi oczekiwanych rezultatów, gdyż doszło do infekcji wtórnych młodych przyrostów, liści, także zawiązków owoców.
Zwalczanie mączniaka jabłoni w sadach w okresie bezlistnym
W zwalczaniu choroby zintegrujmy metody agrotechniczną i chemiczną. Metody te uzupełniają się, dzięki czemu z roku na rok nasilenie choroby jest coraz mniejsze. Do zabiegów chemicznych można wykorzystać preparaty działające m.in. translaminarnie, dzięki czemu zarówno zwalcza się nimi patogen już obecny na roślinie, jak i zabezpiecza jabłonie przed nowymi infekcjami. Należy jednak pamiętać, że skuteczna ochrona przeciwko mączniakowi jabłoni jest uwarunkowana prowadzonymi zimą oraz wczesną wiosną lustracjami. Zbyt późno wykonane zabiegi bywają mało skuteczne. Największe nasilenie, związane z wysiewem zarodników konidialnych Podosphaera leucotricha, ma miejsce od końca maja do końca czerwca. Stopień nasilenia choroby zależy właśnie od infekcji pierwotnych, do których dochodzi jeszcze przed okresem kwitnienia jabłoni.
Ochrona chemiczna w sadach przed mączniakiem jabłoni
Mączniak jabłoni rozwija się bardzo szybko, dlatego też zwalczanie tej choroby jest bardzo trudne.
W sadach, w których stopnień porażenia chorobą jabłoni przekracza 4% (4 zainfekowane pędy w próbie 100 pędów), opryskuje się jabłonie w fazie różowego pąka lub na początku okresu kwitnienia. Kolejne zabiegi przeprowadzamy co 7–10 dni, tak aby rosnące pędy i nowe liście oraz kwiaty odpowiednio zabezpieczyć. Należy pamiętać, że mączniak jabłoni rozwija się bardzo szybko, dlatego też zwalczanie tej choroby jest bardzo trudne.
