Profilaktyka raka drzew owocowych
Rak drzew owocowych jest groźną chorobą jabłoni. Sprawca choroby najczęściej powoduje obniżenie odporności drzewa na przymrozki, poprzez wykorzystanie jego składników pokarmowych oraz produkcję toksyn. Na czym powinna polegać profilaktyka raka drzew owocowych w sadach, w pierwszej połowie sezonu?
Spis treści
Sprawca choroby i formy
Sprawcą choroby jest grzyb pasożytniczy Neonectria galligena, zaliczany do klasy workowców. Rak drzew owocowych występuje we wszystkich rejonach, w których uprawiana jest jabłoń. W zależności od miejsca infekcji, zaobserwować można różne symptomy tej choroby. Łatwość ich identyfikacji to m.in. profilaktyka raka drzew owocowych. Rak drzew owocowych może przyjmować dwie formy: otwartą i zamkniętą. Najczęściej występuje forma otwarta. Po uszkodzeniu miękiszu korowego sprawca choroby dostaje się do drewna, w którym się rozwija. Drzewo, wokół rany, wykształca koncentryczne wałki z tkanki zabliźniającej, do której patogen także przerasta i ją niszczy. Doprowadza to do zwiększania rany oraz odsłonięcia coraz większych części drewna.
Z formą zamkniętą raka sadownik ma do czynienia wtedy, gdy po zakażeniu miękiszu korowego oraz drewna tworząca się tkanka zabliźniająca zasklepia ranę. Wówczas rana zostaje pokryta tkanką korową.
Profilaktyka raka drzew owocowych – lustracja jabłoni
Choroba jest groźna w sadach zwłaszcza, gdy porażeniu ulegają pędy oraz kora głównego pnia jabłoni.
Choroba jest groźna w sadach zwłaszcza, gdy porażeniu ulega drewno oraz kora głównego pnia jabłoni. Prowadzi to do ogromnych strat plonów jabłek. Do infekcji dochodzi przez otwarte rany na pędach, w czasie wilgotnej pogody. Profilaktyka raka drzew owocowych musi uwzględniać wiedzę o sprawcy choroby. Ma on dwa stadia rozwojowe: doskonałe oraz niedoskonałe. Do zakażenia rośliny dochodzi w miejscach jej mechanicznego uszkodzenia (cięcie, pęknięcie, złamania, gradobicie) lub poprzez naturalne rany, np. po zerwanych owocach oraz opadłych liściach. Największe prawdopodobieństwo wystąpienia infekcji występuje zimą – w czasie odwilży oraz wczesną wiosną – po cięciu drzewa. Cechą charakterystyczną raka drzew owocowych jest zamieranie komórek drewna i rozszerzające się brązowienie rdzenia pędów jabłoni. W przypadku silnego porażenia kory i pędów, objawy chorobowe mogą pojawić się również na owocach (tzw. zgnilizna kielicha).
Profilaktyka raka drzew owocowych na początku sezonu
Profilaktyka jest istotnym elementem ochrony jabłoni w sadach przed rakiem drzew owocowych. Jej podstawą jest korzystanie ze zdrowego materiału nasadzeniowego, zapobieganie powstawaniu ran i błyskawiczna reakcja w przypadku wystąpienia zranień. Odmian jabłoni podatnych na chorobę nie powinno się sadzić na podłożu zwięzłym, jak również w zastoiskach mrozowych. W momencie pojawienia się zrakowacenia na przewodniku młodej jabłoni, drzewo takie należy usunąć z sadu. W przypadku starszych drzew – usuwa się porażone tkanki. Bielenie pni jabłoni stanowi ochronę przed mogącymi pojawić się pęknięciami mrozowymi, które odsłaniają znaczne fragmenty drewna, stając się drogą infekcji dla patogenu. Zimowe cięcie pędów metodą na długi czop, ogranicza ryzyko zaobrączkowania przewodnika jabłoni przez sprawcę choroby. Zabiegi związane z pielęgnacją jabłoni prowadzimy podczas bezdeszczowej aury. W przypadku pojawienia się w sadzie zwójki koróweczki należy rozpocząć jej zwalczanie. Podczas żerowania uszkadza ona bowiem znacznie drewno i korę drzewa.
Lustracje w sadach jabłoniowych – ograniczenie ryzyka rozwoju choroby
Ochrona mechaniczna polega na usuwaniu chorych fragmentów drewna i kory aż do zdrowej tkanki.
Zabezpieczanie ran najczęściej przeprowadza się zimą, po lustracji sadu, której celem było zlokalizowanie drzew z objawami raka. Usuwa się wówczas chore fragmenty aż do zdrowej tkanki. Po usunięciu zrakowaceń miejsce, które zostało oczyszczone, smarujemy maścią ogrodniczą lub emulsją z dodatkiem fungicydu miedziowego (o 2% stężeniu). Jeśli zabieg jest niewystarczający, wtedy usuwa się zainfekowane konary lub całe drzewo. Likwidacja chorych pędów jest szczególnie ważna, ponieważ nawet przez kilka lat mogą powstawać na nich zarodniki, stanowiące źródło infekcji kolejnych drzew w sadzie.
Rak drzew owocowych – ochrona chemiczna sadów
W przypadku prowadzenia ochrony chemicznej sadownik powinien zwrócić szczególną uwagę na panujące warunki pogodowe, stopień zagrożenia patogenem oraz podatność odmian jabłoni na raka drzew owocowych. Jednym z rozwiązań jest wykorzystanie nanotechnologii. Dzięki niej dostępne są preparaty, które zawierają chitozan srebra, ograniczający rozwój chorób kory oraz drewna. Warto stosować również fungicydy o działaniu zapobiegawczym oraz interwencyjnym, zwłaszcza wczesną wiosną. W okresie spoczynku jabłoni coraz częściej stosuje się podchloryn sodu do dezynfekcji ran na pniach i konarach drzew owocowych. Warto pamiętać o przeprowadzeniu profilaktycznego zabiegu chemicznego, ograniczającego wystąpienie choroby po zimowym cięciu jabłoni.
Czytaj również:
Rak drzew owocowych
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
