Renty z KRUS krzywdzące dla rolników? „To może prowadzić do konfliktów rodzinnych”
Obecnie obowiązujące zasady przyznawania pełnej renty rolniczej z KRUS są krzywdzące dla rolników. Tak wskazują posłanki oraz Rzecznik Praw Obywatelskich. Czy ministerstwo rolnictwa zmieni prawo na bardziej korzystne dla rolników?
Spis treści
Posłanki: zasady przyznawania pełnej renty z KRUS są krzywdzące dla rolników
Posłanki Koalicji Obywatelskiej – Jolanta Niezgodzka i Alicja Łepkowska-Gołaś – w interpelacji poselskiej wskazują, że niektóre zasady dotyczące renty z KRUS są niesprawiedliwe dla wielu rolników. Chodzi im o konieczność zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej przez rolnika, który chce otrzymywać rentę w pełnej wysokości. Jeśli gospodarz dalej prowadzi gospodarstwo, wówczas KRUS zawiesza mu wypłatę części uzupełniającej renty rolniczej.
Posłanki zwracają uwagę, że podobne zapisy, ale dotyczące emerytur rolniczych zostały zniesione niedawno. W praktyce oznacza to, że rolnik-emeryt może pobierać emeryturę z KRUS w pełnej wysokości i jednocześnie dalej prowadzić gospodarstwo. Według posłanek, pozbawienie takiego prawa rolników-rencistów może oznaczać nierówne traktowanie obu grup rolników.
Parlamentarzystki wskazują na jeszcze jedną sytuację, która ich zdaniem jest krzywdząca dla rolników. Jeżeli rolnik-rencista razem z małżonkiem ubezpieczonym w KRUS prowadzą gospodarstwo, to część uzupełniająca renty rolniczej nie ulega zawieszeniu. Jednak gdy mąż lub żona rencisty przejdą na emeryturę, wówczas część uzupełniająca renty z KRUS zostaje zawieszona.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (PSR 2020) w Polsce ponad 1,3 mln gospodarstw rolnych prowadzą głównie osoby w wieku powyżej 50 lat. Starzenie się kadry rolniczej powoduje, że system świadczeń rentowych i emerytalnych ma istotny wpływ na ciągłość produkcji rolnej. W tym kontekście postulaty parlamentarzystek zyskują znaczenie systemowe, ponieważ dotyczą nie tylko rencistów, ale także bezpieczeństwa żywnościowego kraju.
Możliwość prowadzenia gospodarstwa przez rolnika-rencistę sprzyja bezpieczeństwu żywnościowemu Polski
– Rolnicy pobierający renty często są osobami w sile wieku, które – pomimo choroby lub częściowej niezdolności do pracy – nadal mogą wykonywać część obowiązków w gospodarstwie. Możliwość dalszego prowadzenia gospodarstwa, choćby w ograniczonym zakresie, sprzyja utrzymaniu produkcji rolnej i bezpieczeństwa żywnościowego kraju. Wymóg zbywania lub dzierżawy gospodarstwa naraża rencistów na dodatkowe koszty prawne i ryzyko niekorzystnych umów – argumentują posłanki.
Parlamentarzystki wskazują również, że obecnie polskie rolnictwo zmaga się z problemem starzenia się gospodarzy, a prawo dotyczące renty rolniczej jest w tym aspekcie niekorzystne.
– Wymuszanie przeniesienia gospodarstwa w praktyce oznacza często rezygnację z dorobku życia, a także może prowadzić do konfliktów rodzinnych. W sytuacji, gdy brak jest następców, przepisy zmuszają rencistów do przekazywania gospodarstwa osobom obcym, co osłabia spójność społeczności wiejskich. Pogłębia to problemy strukturalne i osłabia tradycyjne gospodarstwa rodzinne – dodają posłanki.
RPO: przepisy dotyczące renty z KRUS mogą naruszać Konstytucję RP
Dodatkowo na kwestię rent rolniczych zwracał uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) już w lutym 2023 roku. Rzecznik uważa, że należy ujednolić i uprościć przepisy w tym zakresie. RPO zwraca również uwagę na potencjalną niekonstytucyjność obecnych przepisów w kontekście zasady równości wobec prawa, o czym mówi art. 32 Konstytucji RP.
Z tych powodów parlamentarzystki chcą wiedzieć, czy resort rolnictwa wreszcie doprowadzi do zmiany zasad przyznawania rent rolniczych. Zwłaszcza zniesienia obowiązku zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej jako warunku wypłaty części uzupełniającej. Posłanki chcą także wiedzieć, czy ministerstwo ujednolici przepisów w odniesieniu do sytuacji małżonków rolników, z których jedno pobiera rentę, a drugie emeryturę z KRUS.
Eksperci prawa pracy i ubezpieczeń społecznych zwracają uwagę, że podobne problemy z równym traktowaniem świadczeniobiorców pojawiały się również w systemie powszechnym (ZUS). Tam jednak wprowadzono elastyczne rozwiązania pozwalające częściowo dorabiać do renty lub emerytury. Zdaniem prawników, takie podejście można by zastosować także w systemie KRUS, bez ryzyka nadużyć.
Ministerstwo rolnictwa analizuje postulaty dotyczące renty rolniczej
W odpowiedzi na tę interpelację Wiceminister rolnictwa Adam Nowak wyjaśnia, jakie obecnie obowiązują zasady przyznawania renty z KRUS. Podkreśla, że rencista pobierający świadczenie w pełnej wysokości może nadal użytkować grunty rolne. Ale muszą one mieć areał mniejszy 1 ha fizyczny lub 1 ha przeliczeniowy. Dodaje też, że podstawą zawieszenia wypłaty części uzupełniającej renty rolniczej jest faktyczne prowadzenie działalności rolniczej, a nie samo posiadanie czy dysponowanie gospodarstwem.
Resort rolnictwa wskazuje, że zmiana przepisów wymagałaby analizy skutków finansowych dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Rolników. KRUS wypłaca obecnie ok. 900 tys. świadczeń emerytalno-rentowych miesięcznie, z czego blisko 160 tys. to renty rolnicze. Utrzymanie równowagi między bezpieczeństwem socjalnym a stabilnością finansową systemu stanowi główne wyzwanie przy planowaniu reformy.
– W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi analizujemy wszystkie napływające postulaty dotyczące rolniczych świadczeń emerytalnych i rentowych. Także te dotyczące rent, tak aby w możliwie najwyższym stopniu służyły obywatelom i korzystnie wpływały na poprawę ich sytuacji społeczno-gospodarczej – zapewnia Adam Nowak.
Jak rząd tłumaczy brak zmian w zasadzie przyznawania renty z KRUS?
Jednocześnie polityk dodaje, że obecnie resort nie planuje wprowadzenia zmian w zasadach przyznawania rent rolniczych i wypłaty części uzupełniającej.
– Wynika to z tego, że rencista rolny jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym i trudno byłoby racjonalnie wytłumaczyć fakt, iż ustawodawca godzi się jednocześnie na to, że będzie on prowadził działalność rolniczą w posiadanym gospodarstwie rolnym – tłumaczy Adam Nowak.
Czy KRUS zmieni zasady przyznawania rent?
Dyskusja o zmianach w przepisach dotyczących rent rolniczych z KRUS nabiera znaczenia w obliczu wyzwań demograficznych i ekonomicznych polskiego rolnictwa. Nowe regulacje mogłyby poprawić sytuację tysięcy rencistów, którzy – mimo częściowej niezdolności do pracy – nadal chcą utrzymywać gospodarstwa. Jednak ministerstwo podkreśla, że każda zmiana wymaga analizy skutków finansowych i społecznych.
W najbliższych miesiącach resort ma kontynuować prace analityczne nad ujednoliceniem zasad dotyczących rent i emerytur rolniczych. Jeśli rekomendacje RPO i posłanek zostaną przyjęte, możliwe będzie stworzenie bardziej sprawiedliwego i nowoczesnego systemu rent rolniczych.
To także Cię zainteresuje: Podwójna emerytura z ZUS i KRUS niesprawiedliwa? Minister jasno o zmianie prawa.
Źródła: Interpelacja nr 12843 do ministra rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie rent rolniczych
FAQ: Renty z KRUS krzywdzące dla rolników?
Jakie są główne zarzuty dotyczące zasad przyznawania rent z KRUS?
Główne zarzuty dotyczą wymogu zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej, co jest uważane za krzywdzące dla rolników, którzy chcą otrzymywać rentę w pełnej wysokości. Posłanki wskazują również na nierówne traktowanie rencistów i emerytów rolnych.
Dlaczego posłanki domagają się zmian w przepisach dotyczących renty z KRUS?
Posłanki uważają, że obecne przepisy prowadzą do konfliktów rodzinnych oraz zmuszają rencistów do rezygnacji z dorobku życia, co osłabia społeczności wiejskie. Zmiany mają zapewnić równe traktowanie rolników oraz lepsze zabezpieczenie żywnościowe kraju.
Co na temat przepisów dotyczących renty z KRUS mówi Rzecznik Praw Obywatelskich?
Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał na potencjalną niekonstytucyjność obecnych przepisów oraz konieczność ich uproszczenia i ujednolicenia, aby zapewnić równość wobec prawa.
Jakie są ograniczenia dla rencistów przy prowadzeniu gospodarstwa?
Rencista pobierający rentę w pełnej wysokości może prowadzić gospodarstwo, ale areał ziemi musi wynosić maksymalnie 1 ha. W przeciwnym razie wypłata części uzupełniającej renty może być zawieszona.
Czy ministerstwo rolnictwa planuje zmiany w zasadach przyznawania rent?
Obecnie ministerstwo nie planuje wprowadzenia zmian w zasadach przyznawania rent rolniczych, argumentując, że rencista powinien być całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie, co wyklucza możliwość jego prowadzenia.
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
