Uprawa brokułów — potencjał i opłacalność

26 stycznia 2024, Dr Łukasz Zaremba

fot. Canva

Okazuje się, że uprawa brokułów jest coraz popularniejsza. Na podstawie obserwacji rynkowych można stwierdzić, że upodobania kulinarne Polaków stopniowo ewoluują. Dlaczego chętnie wybieramy brokuły i jak je uprawiać?

Kierunek zachodzących zmian jest zbieżny z trendami wyznaczanymi w rozwiniętych krajach Europy Zachodniej. Jednym z nich jest z pewnością moda na bogatą w składniki odżywcze żywność pochodzenia roślinnego. Bez wątpienia jej godnym reprezentantem jest właśnie brokuł.

Spis treści

Reklama

Uprawa brokułów w Polsce

Rzeczywiście powierzchnia upraw brokułów w Polsce nie jest może znacząca. Z pewnością do Hiszpanii, będącej liderem produkcji tego gatunku w UE, ciągle jeszcze dzieli nas duży dystans. Jednakże, zgodnie z szacunkami IERiGŻ-PIB, areał upraw brokułów w naszym kraju zwiększył się z niespełna 5,0 tys. ha w 2021 r. do ok. 5,3 tys. ha w 2023 r. Głównymi rejonami uprawy tego gatunku jest woj. kujawsko-pomorskie i mazowieckie, a także lubelskie.

Powierzchnia uprawy i zbiory brokułów gruntowych w latach 2020-2023.

fot. Szacunki IERIGŻ-PIB

Wielkość krajowej produkcji brokułów

Uprawa brokułów w ostatnich latach stanowiła poważne wyzwanie dla producentów. Wynika to ze specyficznych wymagań dotyczących zarówno wysokości temperatur powietrza w okresie wegetacji, jak też ich dobowej amplitudy, Zwłaszcza, że na jakość uzyskiwanego plonu istotny wpływ ma również ilość opadów deszczu. Te z kolei od pewnego czasu nie występują w optymalnej ilości. To właśnie niesprzyjające warunki pogodowe przyczyniły się do spadku zbiorów w Polsce z niemal 90 tys. ton w 2021 r. do ok. 80 tys. ton w 2023 r. Podobny trend spadkowy obserwować można jednak również za granicą. W konsekwencji mniejszej produkcji krajowej w bieżącym roku ceny skupu były wysokie. Dotyczy to zarówno brokułów kierowanych do spożycia bezpośredniego oraz wykorzystywanych w przetwórstwie (głównie do produkcji mrożonek).

Jakie ceny za brokuły?

Uprawa brokułów ma przed sobą duży potencjał rozwojowy.

Zgodnie z notowaniami Zakładu Ekonomiki Gospodarstw Rolnych i Ogrodniczych IERiGŻ-PIB cena płacona producentom przez jednostki skupujące za brokuł do spożycia bezpośredniego w lipcu 2023 r. wyniosła 3,80 zł/szt. Była więc o 22,6% wyższa niż w tym samym miesiącu poprzedniego roku. I aż o 92,9% wyższa od ceny z lipca 2021 r. Toteż średnia cena skupu dla całego okresu podaży brokułów produkcji krajowej (czyli od lipca do września) zwiększyła się z 2,18 zł/szt. w 2021 r. do 3,17 zł/szt. w 2022 r. i 3,60 zł/szt. w 2023 r.

Jeśli chodzi o producentów, którzy sprzedawali brokuł różyczkowany do zakładów przetwórczych, uzyskiwali oni niższe ceny. Średnia cena netto w 2023 r. wyniosła bowiem 3,20 zł/kg. Wobec 3,01 zł/kg w 2022 r. i 2,04 zł/kg w roku 2021. Przy tym udział przetwórstwa w rozdysponowaniu krajowej produkcji brokułów jest oceniany na ok. 30%. Wynika to z jednej strony z faktu znacznego zainteresowania konsumentów tym warzywem w formie nieprzetworzonej. Ale jednocześnie z gorszej niż w przypadku kalafiora przydatności brokułów do mrożenia.

Ceny skupu brokułów od producenta

Wyszczególnienie	2020			2021				2022				2023
Wyszczególnienie	VII	VIII	IX	VII	VIII	IX	VII		VIII	IX	VII		VIII	IX
do konsumpcji bezpośredniej za sztukę
Brokuły świeże	2,45	3,13	2,27	1,97	2,16	2,42	3,10		3,01	3,39	3,80		3,55	3,46
do przetwórstwa loco zakład (bez VAT) za kilogram
Brokuły różyczkowane	–	1,90	1,96	1,91	1,98	2,24	3,22		2,80	3,00	–		3,40	3,00

Źródło: Na podstawie notowań ZEGRIO.

Uprawa brokułów niełatwa, ale…

W podsumowaniu należy stwierdzić, że produkcja brokułów ma przed sobą duży potencjał rozwojowy. Jednym słowem spożycie tych warzyw oraz przetworów wykonywanych na ich bazie, z pewnością będzie się zwiększało. O ile warunki będą ku temu odpowiednie. Jednym z głównych czynników mogących istotnie ograniczyć plonowanie brokułów, a tym samym chęć producentów do zakładania nowych plantacji, są warunki pogodowe. Na skutek zmian klimatycznych dochodzi bowiem do wzrostu temperatur powietrza. A one prowadzą do zaburzeń podczas kształtowania się różyczek. Drugim czynnikiem dotkliwym zwłaszcza w Polsce są wydłużające się okresy suszy podczas wegetacji roślin.

Uprawa brokułów prezentuje nie tylko duży potencjał rozwojowy, ale również stanowi atrakcyjną opcję inwestycyjną dla rolników zainteresowanych dywersyfikacją swoich upraw, więcej w temacie uprawy warzyw możesz znaleźć w innych naszych artykułach o tematyce warzyw polowych.

Czytaj również: Jakie ceny warzyw w drugiej połowie stycznia 2024?