ŚOR: użytkownik profesjonalny a nieprofesjonalny
Już od wielu lat w Polsce i innych krajach europejskich, osoby chcące nabyć i stosować środki ochrony roślin sklasyfikowane jako toksyczne albo bardzo toksyczne, musiały ukończyć odpowiednie szkolenie. Czym różni się użytkownik profesjonalny od nieprofesjonalnego?
Szkolenia były w interesie zarówno samego użytkownika, jak i bezpieczeństwa środowiska, ponieważ istotne jest, aby preparaty potencjalnie niebezpieczne były transportowane, przechowywane i stosowane prawidłowo, czyli wyłącznie przez osoby posiadające odpowiednią wiedzę na ten temat. Ostatnio przepisy uległy pewnym zmianom: możliwość nabycia środków ochrony roślin przez użytkowników amatorskich została jeszcze bardziej ograniczona.
Spis treści
Jak zmieniły się przepisy dotyczące nabywania i stosowania środków ochrony roślin?
Ogólnie można powiedzieć, że przepisy uległy zaostrzeniu. Wprowadzono dalsze ograniczenia w nabywaniu środków ochrony roślin przez użytkowników nieprofesjonalnych, czyli amatorskich, tzn. osoby, które nie ukończyły szkolenia.
Dotychczas o tym, kto może nabyć i stosować środek, decydowała jego toksyczność. Jak już wspomnieliśmy, aby stosować środki toksyczne, należało ukończyć szkolenie, natomiast środki nietoksyczne mogła nabywać i stosować każda pełnoletnia osoba.
Dodatkowe kryterium
Ograniczenia w nabywaniu środków ochrony roślin dotyczą użytkowników nieprofesjonalnych, czyli amatorskich, tzn. osób, które nie ukończyły szkolenia.
Obecnie wprowadzono dodatkowe kryterium: użytkownicy nieprofesjonalni mogą nabywać tylko środki w opakowaniach specjalnie oznaczonych jako przeznaczone do stosowania przez użytkowników nieprofesjonalnych. W efekcie użytkownicy nieprofesjonalni będą mogli zakupić środki tylko w małych opakowaniach. Duże opakowania środków (nawet tych nietoksycznych) będą zarezerwowane dla użytkowników profesjonalnych. W praktyce oznacza to wzrost cen dla użytkowników nieprofesjonalnych. Naturalne jest bowiem, że niezależnie od tego, co kupujemy – czy jest to proszek do prania, środek ochrony roślin, czy też farba – kupując duże opakowanie płacimy za jednostkę produktu (np. 100 g albo 100 ml produktu) mniej, niż kupując małe opakowanie.
Użytkownik profesjonalny – kim jest?
Zgodnie z definicjami przepisów:
Użytkownik profesjonalny oznacza każdą osobę, która stosuje pestycydy w toku swej działalności zawodowej, w tym operatorów, techników, pracowników i osoby samozatrudnione, zarówno w sektorze rolnym, jak i w innych sektorach.
Użytkownik nieprofesjonalny, inaczej amatorski, to każdy użytkownik środków ochrony roślin, który nie jest użytkownikiem profesjonalnym.
Użytkownik profesjonalny środków ochrony roślin to zatem każda osoba stosująca je zawodowo. Do użytkowników nieprofesjonalnych zaliczamy np. działkowców, a także osoby stosujące środki ochrony roślin w domu czy na balkonie. Środki ochrony roślin sprzedawane w małych opakowaniach w sklepach ogrodniczych lub wielkopowierzchniowych marketach przeznaczone są na ogół dla użytkowników nieprofesjonalnych.
Użytkownik profesjonalny oznacza każdą osobę, która stosuje pestycydy w toku swej działalności zawodowej.
Przykład
W przypadku wątpliwości, czy dany rolnik jest użytkownikiem profesjonalnym czy nie, warto posłużyć się przykładem.
Przyjmijmy przykład właściciela domu z dużym ogrodem wielkości 1,5 ha:
Przykład A. Domownicy pracują poza rolnictwem, teren przy domu wykorzystywany jest rekreacyjnie, a owoce z drzew na potrzeby domowników. Pielęgnację zieleni przydomowej, wraz z niezbędnymi zabiegami ochrony roślin, wykonuje wynajęta firma.
O tym, czy ktoś jest użytkownikiem profesjonalnym środków ochrony roślin czy nie, nie decyduje areał gospodarstwa, ale wykonywane czynności.
Przykład B. Domownicy są emerytami, wykorzystują niewielką część własnej ziemi jako ogródek warzywny i niewielki sad, a 1 ha pod uprawę zboża dla drobiu. Zabiegi uprawowe oraz ochrony roślin na tym 1 ha wykonuje odpłatnie sąsiad posiadający gospodarstwo rolne. Swojego ogródka oraz sadu właściciele starają się nie chronić chemicznie, a jeżeli ochrona chemiczna jest niezbędna, stosują środki w niewielkich opakowaniach przeznaczone dla działkowców.
Przykład C. Na powierzchni 1,5 ha przy domu postawione są szklarnie, w których produkuje się warzywa. Właściciel wykonuje zabiegi uprawowe oraz ochrony roślin samodzielnie.
W przykładach A i B właściciel nie jest użytkownikiem profesjonalnym środków ochrony roślin, w przykładzie C jest. Pamiętajmy zatem, że o tym, czy ktoś jest użytkownikiem profesjonalnym środków ochrony roślin czy nie, nie decyduje areał gospodarstwa, ale wykonywane czynności. Jeżeli działkowiec chciałby nabywać środki ochrony roślin w opakowaniach dla użytkowników profesjonalnych (i w nieco niższej cenie) i np. wykonywać usługowo zabiegi ochrony roślin sąsiadom – ma do tego pełne prawo, musi jednak ukończyć odpowiednie szkolenie.
Użytkownik profesjonalny 2025 – obowiązkowa ewidencja
Użytkownik profesjonalny rejestruje teraz zabiegi w elektronicznym systemie PIORiN, ponieważ zakłada się centralny rejestr. Rolnik loguje dane preparatów, powierzchnię, datę i rodzaj uprawy, więc kontrola staje się skuteczna. System weryfikuje tożsamość użytkownika, dlatego dane są wiarygodne i powiązane z kontem rolnika. Zatem inspektorzy analizują informacje online w czasie rzeczywistym. Ponadto obowiązek ewidencji obowiązuje od sezonu 2026, co wpływa na przejrzystość procedur.
Kontrole ŚOR 2025 – nowe obszary nadzoru
Inspektorzy PIORiN rozszerzają kontrole na sprzedaż internetową, ponieważ rośnie ryzyko nieautoryzowanego obrotu środkami. Kontrolują oferty sklepów online i hurtowni, więc rośnie zakres czynności kontrolnych. Inspekcje skupiają się także na jakości etykiet i zgodności językowej, dlatego zwracają uwagę na błędy tłumaczeń. Zatem wzrósł nacisk na edukację sprzedawców, co poprawia standardy rynkowe. Ponadto PIORiN prowadzi kampanie informacyjne, aby uświadamiać ryzyko stosowania nielegalnych preparatów.
Szkolenia chemizacyjne 2025 – cyfrowe i weryfikowane
PIORiN oferuje szkolenia chemizacyjne online i stacjonarnie, ponieważ system e‑PIORiN zapewnia lepszy dostęp do edukacji. Uczestnik rejestruje się z weryfikacją tożsamości, więc proces pozostaje wiarygodny. Kurs kończy się egzaminem online, dlatego użytkownik otrzymuje kwalifikacje szybko i bezpiecznie. Kurs pozostaje ważny przez pięć lat, a więc użytkownik musi go odnawiać zgodnie z terminem. Ponadto nowe szkolenia eliminują fałszywe certyfikaty, co podnosi jakość i wiarygodność kadr.
Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.agrofakt.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
Fikcja : )
Kazik czemu uważasz ze fikcja?
Sam nie mam gospodarstwa ale pomagam bratu i dla własnego bezpieczeństwa i ciekawości poszedłem na szkolenie, bardzo dobrze spędzone 2 dni – dużo ciekawych rzeczy się dowiedziałem, a przy okazji mam certyfikat do stosowania ŚOR