Zbiory buraka ćwikłowego w Polsce, handel tym warzywem i ceny

Produkcja buraka ćwikłowego w Polsce cieszy się mniejszą popularnością niż cebuli czy kapusty, jest przy tym jednak relatywnie stabilna. Poznajmy bliżej dane dotyczące produkcji oraz realia handlu tym warzywem.

Krajowe zbiory buraków ćwikłowych w latach 2019–2022 wahały się od 240,7 tys. ton do niemal 281 tys. ton. Zaś w 2023 r., zgodnie z szacunkami IERiGŻ-PIB, wyniosły niespełna 253 tys. ton. Polska jest jednym z największych producentów buraków ćwikłowych w UE, a udział naszego kraju w latach 2020–2022 wyniósł średnio 31,6%. W analizowanym okresie znaczący udział w unijnych zbiorach buraków ćwikłowych miała także Francja (21,1%) oraz Niemcy (12,7%).

Produkcja buraka ćwikłowego – rejony

Głównymi rejonami produkcji buraka ćwikłowego w Polsce w latach 2020–2022 były województwa: łódzkie, lubelskie oraz kujawsko-pomorskie. Ich procentowy udział w skali całej Polski wynosił, odpowiednio, 23,0%, 15,8% i 10,6%. Na czwartym miejscu było województwo małopolskie. Z kolei najmniejsze znaczenie w krajowej produkcji buraków ćwikłowych \ w latach 2020–2022 miały województwa: lubuskie (1,1%), podlaskie (0,9%) oraz warmińsko-mazurskie (0,9%).

Wykres 1. Geograficzna struktura produkcji buraków ćwikłowych w Polsce w latach 2020–2022 (w %)

Handel zagraniczny – eksport oraz import buraka ćwikłowego

Eksport i import buraków ujętych w taryfie celnej pod kodem CN 07069090 (w jej skład wchodzą także, m in. rzodkiewka i salsefia) nie ma większego znaczenia w kształtowaniu podaży na rynku krajowym. W 2023 r. wolumen eksportu tej grupy produktów wyniósł 21,6 tys. ton, a importu 23,3 tys. ton. Zagraniczna sprzedaż buraków ćwikłowych i pozostałych warzyw z tej grupy zmniejszyła się w 2023 r. o 8 tys. ton w relacji rok do roku. Sprzedaż buraków czerwonych z Polski jest realizowana wkrótce po zbiorach. W 2023 r. przeszło 12% rocznego wolumenu eksportu wysłano w listopadzie. Jednocześnie, z uwagi na ograniczoną ofertę podaży warzyw w Polsce na początku roku, niemal 24% dostaw zrealizowano w marcu.

Dokąd eksportujemy buraka?

Największymi odbiorcami buraków z Polski są Słowacja oraz Czechy. W ostatnim pięcioleciu dostrzec można wyraźną tendencję wzrostową eksportu do tych krajów. Eksport do Słowacji zwiększył się z 4,3 tys. ton w 2019 r. do 5,8 tys. ton w 2023 r. Natomiast eksport do Czech wzrósł w tym czasie o 1,4 tys. ton, do 4,9 tys. ton. W 2023 r. większy niż roku poprzednim był także wolumen eksportu do Francji (o 0,8 tys. ton) oraz Rumunii (o 0,4 tys. ton). Z powodu wybuchu wojny w Ukrainie i znacznego wzrostu zapotrzebowania na żywność o relatywnie długim okresie przydatności do spożycia, dostawy do tego kraju w 2022 r. wyniosły 11,9 tys. ton wobec 3,7 tys. ton w roku 2021 r. W 2023 r. eksport buraków z Polski na Ukrainę wyniósł 0,7 tys. ton. W 2023 r. spadek zanotowano również w przypadku zagranicznej sprzedaży buraków ćwikłowych do Niemiec (o 0,3 tys. ton).

Wykres 2. Struktura eksportu buraków ćwikłowych (w %)

* wstępne dane

Jeśli nie polski to skąd?

Głównymi dostawcami buraków ćwikłowych do Polski w latach 2019–2023 były Włochy oraz Niemcy. Import z Włoch w 2023 r. wyniósł 14,3 tys. ton, wobec 14,4 tys. ton w roku poprzednim i 9,6 tys. ton w 2019 r. Natomiast z Niemiec zwiększył się z 3,7 tys. ton w 2019 r. do 4,6 tys. ton w roku 2023. W 2023 r. większy niż w roku poprzednim był także import z Holandii (o 1,0 tys. ton), Macedonii (o 0,5 tys. ton) oraz Portugalii (o 0,2 tys. ton). Warto zauważyć, że Polska w okresie 2019–2023 nie importowała buraków ćwikłowych z Rosji. Z kolei import z Ukrainy realizowany był tylko w 2019 r. i wyniósł 19,0 ton.

Wykres 3. Struktura importu buraków ćwikłowych (w %)

Jakie ceny buraka ćwikłowego?

Według notowań IERiGŻ-PIB, średnia cena płacona producentom w skupie za buraki ćwikłowe do bezpośredniej konsumpcji, w 2023 r. wyniosła 1,25 zł/kg. Natomiast w roku 2022 było to 1,37 zł/kg. Z kolei w 2020 r. cena tych warzyw wynosiła jedynie 0,69 zł/kg.

Ceny buraków czerwonych kierowanych do zakładów przetwórczych zwiększyły się z 0,51 zł/kg w 2022 r. do 0,73 zł/kg w 2023 r.

Ceny buraków ćwikłowych w eksporcie w 2022 r. wynosiły 0,49 EUR/kg, natomiast w imporcie 0,99 EUR/kg. Według danych w 2023 r., średnia cena buraków ćwikłowych w eksporcie zmniejszyła się w stosunku do poprzedniego roku o 0,12 EUR/kg i wyniosła 0,46 EUR/kg. Natomiast w imporcie wzrosła o 0,13 EUR/kg, do 1,15 EUR/kg.

Tab. 1. Ceny skupu buraków ćwikłowych (w zł/kg)

Źródło: Na podstawie notowań ZEGRIO

Zbiory buraka ćwikłowego – podsumowanie

Uprawa buraków ćwikłowych w Polsce nie jest tak popularna jak np. kapusty, cebuli, czy też marchwi. Mimo to od lat cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem producentów. Rynek zbytu jest stabilny, a wahania poziomu produkcji wynikają przede wszystkim ze zmian warunków pogodowych. Z uwagi na postępujące ocieplenie klimatu, coraz większe wyzwanie stanowią anomalia klimatyczne. Problematyczne są przede wszystkim przedłużające się okresy braku opadów deszczu w trakcie okresu wegetacyjnego.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!

Newsletter

Bądź na bieżąco z informacjami z rynku rolnego

Zapisz się