Dożynkowe wieńce: nieodzowny atrybut dożynek

Dożynkowe wieńce sięgają czasów pogańskich, tak samo jak święto, z którym są związane. Misternie robione z kłosów zbóż i ziaren. Stanowią nieodzowny atrybut dorocznego dziękczynienia za plony. Przez wieki nabrały wręcz religijnego charakteru. W dodatku tradycja ich wyplatania wciąż jest żywa.

Dożynki sięgają rodowodem jeszcze czasów słowiańskich i związane są z podziękowaniem za tegoroczne zbiory i jednocześnie prośbą o pomyślność przyszłych. W XVI w. zwyczaj ten zagościł na dworach wiejskich i nabrał chrześcijańskiego charakteru. Pod koniec XIX w., wzorem dożynek dworskich, urządzano dożynki chłopskie, a dopiero w 20-leciu międzywojennym zaczęto organizować dożynki gminne, powiatowe i parafialne.

Pierwotnie dożynkowe wieńce miały kształt wielkiej korony lub koła.

Tradycyjnie dożynki obchodzone były w pierwszy dzień jesieni, obecnie przypadają przeważnie w pierwszą niedzielę września. Nadal święto jest ukoronowaniem całorocznej pracy rolników. W staropolszczyźnie nazywano je również „wieńcowym” (od największego symbolu tego święta – właśnie ze względu na dożynkowe wieńce), „okrężnym” (w związku z okrążaniem jesienią pól po zebraniu zbiorów) lub „zażynkami” i „wyżynkami”.

Najważniejszym symbolem tego święta zawsze były dożynkowe wieńce. Od wieków ich wiciem zajmowały się gospodynie, wykorzystując pozostawione na polu zboża (tzw. perepełki, przepiórki, wiązki), owoce i kwiaty. Podobnie jest dziś, choć często trud przygotowania wieńca biorą na siebie Koła Gospodyń Wiejskich.

Tak od lat jest w Szarlejce (pow. wręczycki). Po misternie wykonanej pracy gospodynie w odświętnych ludowych strojach procesjonalnie przenoszą wieniec do kościoła. Często po dożynkach parafialnych trafia on do Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej na Jasnej Górze, gdzie odbywa się Ogólnopolskie Dziękczynienie Bogu za Plony.

Pierwotnie dożynkowe wieńce miały kształt wielkiej korony lub koła. Dziś przybierają najprzeróżniejsze formy: hostii, krzyża, statku, wiatraka, a nawet gospodarskiej zagrody. Zgodnie z tradycją wieniec dożynkowy przechowywano w stodole do kolejnego roku, a dokładnie do nowego siewu. Wykruszone z niego ziarna wsypywano do worków z ziarnem siewnym. Co ciekawe, zwyczaj ten praktykowany jest po dzień dzisiejszy, zwłaszcza przez starszych rolników.

Zobacz również: Wieńce dożynkowe 2021 !

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!