Cięcie drzew owocowych i jego wpływ na zdrowotność
Cięcie drzew owocowych jest najważniejszym zabiegiem agrotechnicznym warunkującym wzrost i owocowanie drzew. To czynność, która wpływa także na zdrowotność drzew, w tym ich wytrzymałość na mróz. Prawidłowe cięcie drzew umożliwia dobre prześwietlanie koron i ich przewiewność. Dzięki temu skraca się w perspektywie okres zwilżenia liści i owoców, a tym samym zmniejsza ryzyko infekcji groźnymi patogenami.
Dzięki dobrze uformowanym koronom drzew możliwe jest także dokładne opryskanie drzew. Dobre pokrycie preparatem całego drzewa, w tym części wierzchołkowej i wnętrza korony, zapewnia skuteczność zabiegu związanego z ochroną sadu.
Spis treści
Cięcie drzew owocowych a ich zdrowotność
Cięcie to zabieg sanitarny, który pozwala na usunięcie chorych pędów, gałęzi i konarów i tym samym ograniczenie rozprzestrzeniania się chorób. Samo prześwietlanie koron poprawia ich nasłonecznienie i obsychanie. W przewiewnych i suchych koronach patogeny nie znajdują odpowiednich warunków do rozwoju. Dzięki cięciu i prawidłowemu uformowaniu korony, opryskiwania wykonywane w ramach ochrony chemicznej przed chorobami i szkodnikami są dokładniejsze. Ciecz robocza pokrywa wtedy całe drzewo, a preparat dociera do części szczytowej korony i penetruje jej wnętrze.
Właściwe formowanie koron zapobiega wyłamywaniu się konarów i występowaniu kory w rozwidleniach, co ogranicza rozwój chorób kory i drewna. Również wycinanie martwych, chorych, zasychających pędów lub czyszczenie (frezowanie) drewna może ograniczyć rozprzestrzenianie się tych chorób.
W integrowanej ochronie cięcie jest traktowane jako jedna z metod niechemicznej ochrony przed chorobami i szkodnikami.
Dobrze dobrany sekator ma wpływ na prawidłowe cięcie. Na zdjęciu sprzęt marki Cellfast
Kilkukrotne wycinanie w sezonie wegetacyjnym pędów porażonych przez mączniaka jabłoni pozwala ograniczyć występowanie tej choroby poniżej poziomu zagrożenia ekonomicznego.
Wycinanie pędów jabłoni i grusz porażonych przez bakterie Erwinia amylovora, powodujące zarazę ogniową, jest podstawowym zabiegiem ograniczającym tę groźną chorobę. Na niewielkich powierzchniach cięcie pozwala na usuwanie pędów zaatakowanych przez mszyce, czerwce lub pokryte oprzędami gąsienic.
Jednocześnie cięcie drzew owocowych przeprowadzone niewłaściwe i w nieodpowiednim czasie może nasilić występowanie niektórych chorób. Intensywne cięcie wczesną wiosną jabłoni i gruszy powoduje masowe wyrastanie młodych przyrostów, co zwiększa zagrożenie spowodowane infekcją bakterii odpowiedzialnych za zarazę ogniową.
Wpływ narzędzi do cięcia drzew na rozprzestrzenianie chorób roślin
Wraz z narzędziami do cięcia mogą przenosić się także zarodniki grzyba Chondrosrereum purpureum, odpowiedzialnego za chorobę srebrzystości liści i wirusy powodujące szarkę śliw. Z drugiej strony, wszystkie drzewa owocowe, a szczególnie pestkowe uszkodzone przez grad, mróz czy rozłamane konary powinny być jak najszybciej odpowiednio cięte w czasie suchej, słonecznej pogody. Wycinanie uszkodzonych fragmentów połączone z wycinaniem chorej tkanki do zdrowego drewna powinno być połączone z zabezpieczeniem ran po cięciu: pastą ochronną, farbą emulsyjną z dodatkiem fungicydu lub gotowym produktem Bisteran, którymi ograniczymy rozwój chorób kory i drewna.
Cięcie drzew owocowych połączone być powinno z bezpośrednim zabezpieczeniem ran przed infekcjami, a jeszcze lepiej — z jednoczesnym przyspieszeniem regeneracji uszkodzonych organów
Bisteran — nadtlenek wodoru stabilizowany srebrem — przyspiesza gojenie ran i regenerację roślin po uszkodzeniach mechanicznych takich właśnie jak: cięcie, uszkodzenia po wichurach i gradobiciu, dotyczące pędów, zawiązków owoców i owoców. Działając powierzchniowo, eliminuje patogeny znajdujące się na
Cięcie drzew a ich odporność na mróz
Zbyt późno wykonane cięcie drzew owocowych może pobudzić je do wzrostu późnym latem. Zmniejszenie powierzchni liści w okresie wegetacji, przedłużony wzrost pędów i opóźni dojrzewanie ich tkanek, przez co nie pozwoli wejść drzewom w stan spoczynku i zmniejszy ich wytrzymałość na mróz.
Cięcie przed zimą lub w czasie zimy naraża drzewa na uszkodzenia mrozowe (tworzenie się lodu w komórkach rany po cięciu). W dużych sadach cięcie trzeba rozpocząć już w styczniu i wtedy lepiej zacząć od cięcia odmian wytrzymałych na mróz, np. Ligol, Alwa, czy Melrose. Cięcie wiosenne i letnie (3–4 tygodnie przed zbiorami) nie wpływa negatywnie na wytrzymałość drzew na niską temperaturę zimą.
Wpływ cięcia korony na wczesność wejścia drzewa w okres owocowania
Wczesność wejścia drzew w okres owocowania warunkuje się przede wszystkim podkładką i odmianą oraz wiekiem drzewa. W intensywnych sadach jabłoniowych do jak najwcześniejszego owocowania powinno skłaniać drzewa także ich formowanie i cięcie. Jabłonie na podkładkach karłowych już w drugim roku tworzą formacje owoconośne i drzewo zaczyna owocować w 2–3. roku po posadzeniu. Jeżeli w tym czasie drzewo wyda owoce, jego wzrost zostaje zahamowany. Jeden kilogram jabłek zmniejsza sumę długości pędów o 80–90 cm na jednym drzewie. Jeżeli drzewa nie zaowocują, to korony się rozrastają i zagęszczają, a nawet wzajemnie zacieniają przy małych rozstawach sadzenia.
U jabłoni, w zależności od charakteru wzrostu danej odmiany, rozety kwiatowe mogą tworzyć się na krótkopędach, na końcach jednorocznych pędów oraz na ubiegłorocznych przyrostach. Młode drzewo może wydać początkowo kilka długopędów, które bez skracania wydadzą w następnym roku kolejne 3 lub 4 dłuższe przyrosty.
Cięcie drzew owocowych w integrowanej ochronie jest traktowane jako jeden z elementów walki ze szkodnikami i chorobami
Poniżej strefy silnych przyrostów utworzą się formacje owoconośne z pąkami kwiatowymi. Najwięcej pąków kwiatowych pojawia się na pędach umiarkowanie rosnących, o długości 40–60 cm. Pędy umiarkowanie rosnące kończą wzrost w czerwcu–lipcu, a pędy silne, długie mogą rosnąć do końca sierpnia. Długi i silny wzrost pędów nie sprzyja formowaniu pąków kwiatowych, których indukcja zaczyna się w czerwcu a inicjacja ma miejsce w drugiej połowie lipca. Pobudzanie drzew, zwłaszcza młodych, do wzrostu poprzez cięcie powoduje zaburzenia i opóźnienie procesu ich przejścia w fazę generatywną. Proces ten jest w dużym stopniu uregulowany poziomem giberelin (roślinne regulatory wzrostu). Gibereliny są produkowane w młodych liściach, głównie w stożkach wzrostu pędu. Im więcej jest pędów i im dłużej one rosną, tym więcej jest giberelin, a mniej pąków kwiatowych.
Cięcie drzew owocowych a zakładanie pąków kwiatowych na kolejny sezon
Cięcie, a przede wszystkim skracanie wiosną pędów jednorocznych może ograniczyć formowanie się pąków kwiatowych. Wiosenne skracanie pędów, w wyniku braku dominacji wierzchołkowej, spowoduje ponowne wyrastanie dużej liczby długich przyrostów niezdolnych do owocowania.
Inna jest reakcja drzewa na skracanie pędów w czerwcu–lipcu. Uszczykiwane w tym okresie pędy rozgałęziają się i formują na szczycie pąki kwiatowe. Takie letnie skracanie pędów można zastosować u młodych drzew odmian: Gloster, Jonagold lub Red Delicious.
Wycinanie całych pędów wywiera na pozostawione pędy mniejszy wpływ niż skracanie. Zawsze jednak powoduje pewien ubytek miejsc, na których potencjalnie mogłyby się zawiązać pąki kwiatowe. Dlatego u młodych drzew lepiej przyginać pędy do pozycji poziomej, a ich wycinanie lub skracanie stosować tylko w konicznych przypadkach. Przyginanie pędów pozwala prawidłowo uformować i nasłonecznić korony oraz zmusza je do wczesnego owocowania. Pędy przygięte rosną średnio o 1/3 słabiej niż pędy nieodginane i zawiązują od nich więcej pąków kwiatowych.
Reakcja na sposób cięcia jest widoczna szczególnie u młodych drzew na podkładkach półkarłowych i silnie rosnących. Podkładki karłowe stymulują wzrost krótkopędów, dlatego negatywny wpływ cięcia jest u drzew na nich okulizowanych mniej widoczny. Im drzewo starsze lub uprawiane na bardziej karłowej podkładce tym lepiej znosi cięcie. Drzewa starsze, które weszły w okres owocowania mają już bardzo dużo krótkopędów lub innych formacji owoconośnych. Ich cięcie nie ma takiego wpływu na obfitość kwitnienia i owocowanie. Jednakże silne skracanie u nich jednorocznych przyrostów może spowodować wyrastanie wilków ograniczających dostęp światła do wnętrza korony.
Czytaj również:
Przycinanie drzew owocowych
Kiedy przycinać czereśnie?
Kiedy przycinać śliwy?
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
