Czy szarek komośnik będzie zwalczany chloropiryfosem?

Szarek komośnik zagraża uprawom buraka cukrowego. Bowiem w tym sezonie pogoda szczególnie sprzyja rozwojowi tego groźnego szkodnika buraka cukrowego i innych buraków. Zatem, czym go zwalczać w 2025 r., aby ochronić wschody i generalnie uprawę?
Szarek komośnik może w ciągu kilku dni doprowadzić do poważnych strat na plantacjach buraków. Jak rozpoznać szkodnika i dlaczego szybkie działania ochronne są niezbędne?
Spis treści
Jak wygląda szarek komośnik?
Wraz ze wzrostem temperatury gleby do ok. 8°C i zapowiadanym ociepleniem powyżej 20°C, warunki dla migracji i żerowania szarka stają się optymalne. Właśnie teraz rolnicy powinni szczególnie uważnie monitorować swoje plantacje buraka cukrowego.
Szarek komośnik (Bothynoderes punctiventris) to chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych, który w Polsce obserwowany jest w dużym nasileniu od 2012 r. Jednocześnie stanowi spore zagrożenie gospodarcze na polach teraz już w całej Polsce.
Dorosłe osobniki osiągają długość 11–14 mm. Ich ciało pokryte jest łuseczkami w odcieniach szarości, tworzącymi charakterystyczną czarną przepaską w kształcie litery „V”. Chrząszcze zimują w glebie, co pozwala im przetrwać kilkunastostopniowe mrozy. Gdy wiosną się ociepli i temperatura gleby wzrośnie, przemieszczają się, zwabiane zapachem na plantacje buraka w poszukiwaniu pożywienia.

Szarek komośnik, a właściwie efekty jego obecności najłatwiej zaobserwować w fazie wschodów buraka cukrowego. Jednocześnie w tym okresie jego szkodliwość dla roślin jest największa
Szarka najłatwiej zaobserwować w fazie wschodów buraka cukrowego, niestety — gdy rośliny są najbardziej wrażliwe. Szkodnik atakuje siewki, wygryzając liścienie oraz ogonki liściowe, co często prowadzi do zamierania roślin i konieczności przesiewu.
Dlaczego walka z szarkiem komośnikiem jest tak trudna?
Szarek komośnik stwarza poważne problemy w ochronie upraw przede wszystkim z powodu swojego trybu życia. Szkodniki te są aktywne głównie nocą, a w ciągu dnia chowają się w glebie, co znacznie utrudnia ich wykrycie i zwalczanie. Ponadto osobniki zaniepokojone potrafią znieruchomieć, co dodatkowo komplikuje lustracje plantacji. Wówczas raczej przypominają grudki gleby, zalegające na roślinach niż żywe okazy owadów.
Zabiegi insektycydowe, aby były skuteczne, muszą być przeprowadzane w odpowiednich warunkach. Czyli najlepiej wieczorem lub w nocy, gdy szkodniki żerują na powierzchni roślin. Dodatkowo konieczne jest stosowanie adiuwantów poprawiających skuteczność środków ochrony roślin.
W walce z szarkiem wykorzystywane są insektycydy oparte na substancjach takich jak pyretroidy czy neonikotynoidy. Jednak trzeba mieć świadomość, że środki te wymagają precyzyjnego stosowania i odpowiedniego terminu aplikacji. Tylko wtedy ich skuteczność będzie zadowalająca.
Postulat w sprawie dopuszczenia wycofanych substancji
Przed paroma dniami Lubelska Izba Rolnicza wystosowała do MRiRW prośbę o przyspieszenie prac badawczych nad środkiem skutecznym w zwalczaniu szarka i akceptowalnym przez prawo. Jednocześnie na czas prac wnosi o zezwolenie do użycia substancji insektycydowych skutecznych, ale niestety wycofanych z użycia na terenie UE. Mianowicie chodzi o środki na bazie fipronilu lub chloropiryfosu, które są dostępne na Ukrainie, skąd UE sprowadza cukier.
Szarek komośnik — skuteczna ochrona plantacji buraka cukrowego
Aby skutecznie ograniczyć zagrożenie ze strony szarka komośnika, rolnicy powinni:
- regularnie lustrować plantacje, zwłaszcza obrzeża i miejsca po zeszłorocznych uprawach buraka; konieczne jest przeglądanie roślin pod kątem uszkodzeń,
- stosować insektycydy z dodatkiem adiuwantów; trzeba opryskiwać pole uprawne wieczorem lub w nocy,
- śledzić sygnalizację w okolicy, monitorować strony doradcze np. cukrowni,
- pamiętać o agrotechnicznych metodach ograniczania populacji tego szkodnika, takich jak głęboka orka po zbiorach buraków.
Nieodpowiednia reakcja na obecność szarka komośnika może skutkować koniecznością przesiewu całych plantacji i znaczącymi stratami ekonomicznymi. Dlatego tak ważne jest szybkie działanie i świadoma ochrona upraw przed tym groźnym szkodnikiem.
Cechy szkodnika | Chrząszcz 11–14-mm, ciało szare z literą V na pokrywach, charakterystyczny ryjek wydłużający głowę; masywny owad |
Objawy żerowania | Wygryzanie liścieni, zamieranie roślin, gołożery |
Metody ochrony | |
– profilaktyka | głęboka orka po zbiorach w poprzednim sezonie, monitoring plantacji tuż po wschodach buraków |
– zwalczanie | Zabiegi (z dodatkiem adiuwantu) insektycydowe zarejestrowanymi środkami: acetamipryd, cypermetryna, deltametryna, lambda-cyhalotryna, tau-fluwalinat |
wnioskowanie rolników w 2025 r. o dopuszczenie do użycia w ochronie przed szarkiem komośnikiem substancji – fipronil i chloropiryfos |
Źródło: KRIR
Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.agrofakt.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.
