Jak przycinać jabłonie i inne drzewa? Prawidłowe cięcie drzew
Wpływ cięcia na owocowanie jest złożony i zależy między innymi od wieku drzewa, jego siły wzrostu i obfitości kwitnienia. Jak przycinać jabłonie i inne drzewa?
Chcąc dobrze przycinać drzewa, musimy brać pod uwagę wiele różnych czynników i aspektów.
Spis treści
Cięcie w kontekście opadania zawiązków
W procesie zawiązywania się owoców można wyróżnić etap zapylenia i zapłodnienia kwiatu oraz etap rozwoju zawiązka po zapłodnieniu. Cięcie może mieć wpływ na ten drugi etap, czyli rozwój i utrzymanie zawiązków owocowych na drzewie. Pozytywny wpływ na utrzymanie się zawiązków owoców widoczny jest przede wszystkim na drzewach starszych. Cięcie zmniejsza liczbę pędów, pąków kwiatowych, kwiatów i zawiązków. Mniejsza liczba zawiązków oznacza mniejszą wzajemną konkurencję między zawiązkami oraz między zawiązkami a pędami. Zmniejszona konkurencja spowoduje, że większy procent owoców pozostanie na drzewie. Oczywiście, zawsze opadną zawiązki słabsze, które nie rozwinęły się prawidłowo i nie zostały zapłodnione w pełni.
Cięcie a wielkość plonu
Drzewa na podkładkach karłowych wchodzą w pełnię owocowania w 4.–5. roku po posadzeniu. Oznacza to zdolność do formowania bardzo dużej ilości pąków kwiatowych. W gęstych, intensywnych sadach z liczbą 3000 drzew/ha, dla uzyskania plonu na poziomie 60 ton z ha potrzeba zebrać 20 kg jabłek z drzewa, czyli około 100 owoców. Na jabłoni w pełni kwitnienia jest znacznie więcej pąków kwiatowych i kwiatów, a wystarczy, aby tylko 10% z nich zawiązało owoce.
Jak przycinać jabłonie już w trakcie kwitnienia drzewa, aby uzyskać na nim optymalną liczbę owoców?
Pozostawienie obficie kwitnących drzew bez cięcia spowoduje, że wydadzą one zbyt wysoki plon złej jakości. Przy obfitym kwitnieniu można podczas cięcia prześwietlającego usunąć 1/3 gałęzi bez istotnego ubytku plonu. Da się nawet wyciąć więcej pędów i świadomie zredukować wielkość plonu, uzyskując bardzo dobrą jego jakość. Wskutek corocznego ograniczania rozpiętości koron w nowoczesnych sadach jabłoniowych na podkładkach karłowych zmniejszamy potencjalną zdolność plonotwórczą drzewa, ale uzyskujemy wysoki plon dobrej jakości jabłek z jednostki powierzchni dzięki dużej liczbie drzew na ha.
U młodych drzew cięcie ogranicza rozmiary korony, zmniejsza liczbę pędów owoconośnych, osłabia i opóźnia zawiązywanie pąków kwiatowych. Dlatego, aby nie obniżać plonowania młodych drzew, nie powinniśmy ich ciąć. U drzew młodych należy, zamiast cięcia, przyginać pędy. Pędy przygięte horyzontalnie gromadzą w tkankach więcej substancji zapasowych niż rosnące pionowo. Ta kumulacja składników pokarmowych sprzyja formowaniu się pąków kwiatowych. Przyginanie pędów skraca okres inwestycyjny i pozwala zebrać pierwsze owoce już w 2.–3. roku po posadzeniu drzew. Możemy przyginać zarówno pędy młode – niezdrewniałe, elastyczne, jak i starsze – roczne, zdrewniałe. W praktyce pędy przyginamy od wczesnej wiosny (połowa maja) do połowy lata.
Jak przycinać jabłonie i inne drzewa? Cięcie a regularność owocowania
Przy obfitym zawiązywaniu pąków kwiatowych drzewa mogą wejść w przemienność owocowania. Najczęściej dotyczy to odmian plennych, które związują pąki kwiatowe na młodych i starych pędach. Większą skłonność do przemiennego owocowania mają letnie i jesienne odmiany jabłoni, ale też zimowe i ważne gospodarczo: Jonagold, Gloster i Ligol.
Powstawaniu pąków kwiatowych przeciwdziałają substancje wzrostowe wytwarzane przez nasiona – auksyny i gibereliny oraz zbyt intensywny wzrost pędów. Inne czynniki decydują o formowaniu się paków kwiatowych u drzew młodych i w pełni owocowania.
U młodych drzew powstawanie pąków kwiatowych zależy od intensywności i przebiegu wzrostu pędów. Im intensywniejszy jest wzrost długopędów i im one są dłuższe, tym bardziej opóźnia się formowanie pąków kwiatowych. U drzew w pełni owocowania tworzenie pąków kwiatowych zależy od hormonów produkowanych głównie w komorach nasiennych rosnących owoców.
U odmian z małą tendencją do przemiennego owocowania cięcie może skutecznie zapewnić coroczne wydawanie plonu. Za pomocą cięcia
Aby prawidłowo przycinać jabłonie, trzeba wiedzieć, na jakich pędach wykształcają się pąki kwiatowe, przykładowo u Gali
usuwamy nadmiar pędów owoconośnych i stwarzamy warunki do formowania się pąków kwiatowych. W roku słabego kwitnienia cięcie powinno być bardziej selektywne i powinno polegać na pozostawieniu jak największej ilości pędów pokrytych pąkami kwiatowymi. Takie cięcie należy wykonać w kwietniu, po nabrzmieniu pąków. Wtedy łatwo odróżnić pąki kwiatowe od pąków liściowych. U jabłoni pąki liściowe zawierają zaczątki liści, a pąki mieszane – zaczątki rozet kwiatowych złożonych z 5 paków kwiatowych, liści i krótkopędu. Pąki mieszane są większe, kulistawe i odstają od pędu. W zależności od odmiany tworzą się przeważnie na krótkopędach (Gloster) lub także na długopędach (Gala, Szampion). Jeśli chcemy wiedzieć, jak przycinać jabłonie i inne drzewa prawidłowo, musimy o takich rzeczach pamiętać.
U odmian z bardzo dużą skłonnością do przemiennego owocowania, dla regularnego ich plonowania konieczne jest nie tylko cięcie, ale i przerzedzanie zawiązków.
Jak przycinać jabłonie, aby owoce były duże i dobrze wybarwione?
Cięcie zimowe i wiosenne (koniec lutego–połowa maja) zmniejsza liczbę owoców na drzewie. Dzięki temu owoce dorastają do wymaganej wielkości. Ten efekt jest widoczny zwłaszcza w roku obfitego kwitnienia. Największe jabłka wyrastają na pędach dwuletnich i trzyletnich. W miarę starzenia się drzewa obserwujemy drobnienie owoców. Zjawisko to jest widoczne przede wszystkim u odmian, które obficie owocują: Piros, Szampion, Gala, Golden Deliciuos, Pinova. Intensywne cięcie rozrzedza drobne pędy owoconośne i ogranicza drobnienie owoców. Ale opóźnienie cięcia i wykonywanie go w czerwcu może także ograniczyć dorastanie jabłek do wymaganej wielkości.
Obok wielkości inny parametr jakości owoców stanowi ich wybarwienie. Jednym z czynników warunkujących odpowiednią wielkość i rumieniec jabłek jest światło słoneczne. Jeżeli do gałęzi w koronie jabłoni dociera co najmniej 50% światła, w stosunku do nasłonecznienia nad koroną, to uzyskamy owoce wyrośnięte i wybarwione przynajmniej w połowie. Jeżeli do wnętrz korony dociera 30–50% światła – jabłka będą wyrośnięte, ale pokryte słabym rumieńcem. Mniej niż 30% światła oznacza owoce drobne i niewybarwione. Nasłonecznienie korony poniżej 20% powoduje słabe zawiązywanie się pąków kwiatowych. Dzięki cięciu prześwietlającemu i wycinaniu nadmiaru pędów rozrzedzamy koronę, a promienie słoneczne przenikają do jej środka i podstawy.
W celu lepszego wybarwienia jabłek w sadach wykonuje się cięcie letnie. Polega ono na wycinaniu silnych przyrostów tzw. wilków u wierzchołka korony. Cięcie to powinno być wykonane 3–4 tygodnie przed zbiorem owoców. U zimowej odmiany jabłoni można je wykonać w drugiej połowie sierpnia. Podczas cięcia letniego nie usuwamy słabszych przyrostów (do 40 cm) wyrastających w pobliżu jabłek. Pędy te dostarczają owocom składników pokarmowych i są niezbędne do zawiązania pąków kwiatowych na przyszły rok.
Czytaj również:
Przycinanie drzew owocowych
Kiedy przycinać śliwy?
Kiedy przycinać czereśnie?
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
