Mangalica – charakterystyka rasy świń i jej wykorzystanie
Mangalica pochodzi z Węgier. Nazwa świni w dosłownym tego słowa znaczeniu oznacza „wieprz z dużą ilością smalcu”. Mangalica nie tylko charakteryzuje się dużą ilością tłuszczu ale również jest jedyną świnią wełnistą.
Włosy te mogę być czarne lub czerwone ale najczęściej są jasne. Występują trzy odmiany barwne włosa, które różnią się pochodzeniem i typem. Wszystkie z nich mają długą, kręconą sierść, o jedwabistym połysku. Pierwsza to odmiana słoninowa blond o brudnożółtym umaszczeniu. Druga jest jednolicie ruda, o różnych odcieniach. Trzecia odmiana może mieć umaszczenie od szarego do czarnego. Wszystkie odmiany barwne mają czarne obramówki ryja, oczu i racic. Młode rodzą się z paskami na całym ciele.
Spis treści
Świnie rasy Mangalica
Świnie rasy Mangalica charakteryzują się głową średnio-długą z nosem tworzącym lekko łamaną linię. Uszy są średniej wielkości wysunięte do przodu. Oczy są brązowe, brwi i rzęsy czarne. Ogon jest charakterystycznie gruby, a frędzel ogona jest zawsze czarny. Minimalna liczba sutków wynosi 5 normalnie rozwiniętych sutków po każdej stronie ciała świni. Linia grzbietu jest lekko zakrzywiona a schab jest krótki lub średnio długi. Struktura kości jest delikatna, ale kości bardzo twarde. Parametry ciała przedstawiono w tabeli nr 1.
Tab. 1. Wybrane parametry ciała świń rasy Mangalica
| Płeć | Wiek | Wysokość w kłębie (cm) | Masa ciała (kg) |
| Samica rasy Mangalica | 1 | 64-67 | 90-100 |
| 2 | 72-73 | 120-140 | |
| 3 | 74-77 | 140-160 | |
| Samiec rasy Mangalica | 1 | 65-70 | 100-120 |
| 2 | 75-80 | 130-150 | |
| 3 | 80-85 | 150-170 |
Krótka charakterystyka rasy Mangalica
Mangalica rodzi w miocie średnio od 5 do 7 prosiąt. Knur oraz locha razem opiekują się prosiętami. Rasa ta nie jest agresywana i mało wymagająca. Charakteryzuje się dobrą zdrowotnością, odpornością na choroby i długowiecznością. Można ją utrzymywać przez cały rok na pastwisku, zapewniając schronienie przed deszczem i zimnem.
Mangalica najlepiej przyrasta w warunkach z dostępem do wybiegów lub na wybiegu.
Bardzo dobrze znosi wysokie amplitudy temperatur. Nie ma wysokich wymagań pokarmowych. Bardzo dobrze wykorzystuje pokarmowo pastwisko.
Mangalice na Węgrzech
Świnie rasy Mangalica prawie wyginęły w latach 90., kiedy na Węgrzech pozostało mniej niż 200 sztuk. Mangalica nie nadaje się do chowu intensywnego. Świnia wymaga dużo miejsca i dostępu do wybiegów. Osiąga również niższe parametry w obrębie użytkowości rozpłodowej. Wszystkie te cechy zadecydowały, że węgierscy rolnicy nie utrzymywali tych świń w swoim gospodarstwie.
Węgierski genetyk aby ratować i utrzymać populację rozpoczął program, w którym przekonywał rolników o wykorzystywaniu Mangalicy z naciskiem na utrzymanie tej rasy na pastwisku. Powstały spółdzielnie rolników w celu ochrony rasy, a przez 20 lat, gdy liczebność się ustabilizowała, tradycyjna kiełbasa mangalica ze słodką papryką znów stała się dostępna na węgierskich rynkach.
Obecnie Mangalica jest nadal ograniczoną populacyjnie rasą, ale coraz powszechniej występującą. Jej cel hodowlany obejmuje zachowanie wyglądu genetycznego i fenotypowego w niezmienionej formie. We wszystkich trzech odmianach wymaga się utrzymania charakterystycznych dla rasy cech wewnętrznych i zewnętrznych w taki sposób, aby stado zachowało swoją różnorodność przy jak najmniejszych stratach genów z unikaniem chowu wsobnego.
Cechy użytkowe rasy
Mangalica to jedna z najtłustszych świń na świecie; średnio ok. 65-70% tuszy to tłuszcz, a % udział mięsa w tuszy wynosi zaledwie ok. 30-35% tuszy. Mięso Mangalicy jest mocno marmurkowe z kremowym białym tłuszczem bogatym w kwasy tłuszczowe omega-3 i naturalne przeciwutleniacze. Wynika to z naturalnej diety składającej się z pasz, pszenicy, kukurydzy i jęczmienia.
Smalec z Mangalicy jest lżejszy i topi się w niższej temperaturze niż smalec z innych świń (zawiera więcej tłuszczów nienasyconych).
Na Węgrzech rasę tę wykorzystuje się do produkcji kiełbas lub salami. Ze względu na wysoką zawartość tłuszczu, peklowane produkty wieprzowe Mangalica mogą dłużej schnąć, co pogłębia smak bez utraty wilgoci.
W Hiszpanii tradycyjni producenci szynek odkryli, że Mangalica jest idealna do długiego procesu suszenia powietrzem. Udziec wieprzowy Mangalica może dojrzewać do 3,5 roku, zachowując wilgotną i elastyczną konsystencję, bogaty, głęboki czerwony kolor i złożony smak.
Podsumowując
Kończąc warto nadmienić, że świnie rasy Mnaglica można spotkać również w naszym kraju. W Polsce Mangalicę utrzymuje się głównie w chowie ekologicznym lub tradycyjnym przydomowym, a wyroby z jej mięsa są dostępne na rynku zarówno w formie przetworzonej tj. kiełbas czy szynek jak również w postaci surowego wyrębu.
Zdjęcia wykorzystane w artykule pochodzą z Wikipedii.
Zdjęcie główne jest autorstwa Quartl – Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=8470329
Zdjęcie w treści jest autorstwa Nienetwiler – Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=15593323
Sprawdź również polskie rasy świń objęte programem hodowlanym.
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
