Monitoring i zwalczanie szkodliwych przędziorków w sadach

fot. Anita Łukawska

Przędziorki w sadzie jabłoniowym sprawiają coraz więcej kłopotów sadownikom i plantatorom przez cały sezon wegetacji. Podstawą w prawidłowym zwalczaniu tych szkodników jest regularny monitoring oparty na trafnej diagnostyce.

Ze względu na małe rozmiary i ukryty tryb życia przędziorki to szczególnie trudni przeciwnicy. Ponadto łatwo uodporniają się na często stosowane chemiczne środki ochrony roślin. Na szczęście do ich zwalczania zarejestrowanych jest dość dużo akarycydów z różnych grup chemicznych. Można też z powodzeniem stosować metody niechemiczne, szczególnie zwalczanie biologiczne.

Reklama

Zwalczanie przędziorków w sadach — lustracja sadów 

Aby prawidłowo przeprowadzić monitoring występowania szkodliwych przędziorków w sadzie jabłoniowym, należy umieć je rozpoznawać (szczególnie przędziorka owocowca i przędziorka chmielowca). W przypadku tych przędziorków wymagana jest szczególnie uważna lustracja drzew, w regularnych odstępach co 7–10 dni przez cały sezon. Ze względu na niewielkie rozmiary roztoczy oraz ukryty tryb życia jest to zadanie dla doświadczonych osób. Koniecznie należy zaopatrzyć się w dobrą lupę, a najlepiej mieć możliwość skorzystania z binokularu. Trzeba też znać wygląd różnych form rozwojowych. Bez tego można pomylić przędziorki z pożytecznymi dobroczynkami.


Pomocne w oznaczeniu będą: Objawy żerowania przędziorków i szkodliwość


Kiedy rozpocząć lustrację na obecność przędziorków?

Lustracje sadu należy rozpocząć w okresie bezlistnym. W czasie pierwszych obserwacji trzeba dokładniej obejrzeć miejsca składania jaj

zwalczanie przędziorków w sadach - krótkopęd i złoża jaj przędziorka owocowca

Zwalczanie przędziorków w sadach powinny poprzedzić dokładne lustracje krótkopędów na obecność złóż jaj zimowych

fot. Katarzyna Kupczak

przez przędziorka owocowca. Są to:

  • dolna strona pędów (zacieniona),
  • rozwidlenia pędów;
  • krótkopęd;
  • sąsiedztwo pąków.

Czerwone jaja tego gatunku można dostrzec nawet nieuzbrojonym okiem, jednak zdecydowanie łatwiej za pomocą lupy. W tym czasie, tj. w fazie bezlistnej drzew przeglądamy po jednej 2–3-letniej gałęzi z 40 losowo wybranych drzew. Należy pamiętać, że występowanie przędziorków może być uzależnione od odmiany lub sposobu prowadzenia drzew, dlatego każdą kombinację powinno się obserwować oddzielnie.
Zabieg zwalczający należy przeprowadzić w okresie poprzedzającym różowy pąk jabłoni, ale tylko wtedy gdy na przedwiośniu stwierdziliśmy liczne skupiska jaj.

Według specjalistów z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach, nasilenie jaj przędziorków można ocenić za pomocą 5-stopniowej skali. Dzięki temu podejmujemy trafniejszą decyzję odnośnie do potrzeby wykonania zabiegu. Gdy na drzewach pojawiają się różowe pąki, trzeba szukać obu gatunków przędziorków — owocowca i chmielowca. Należy pamiętać, że w jednym czasie występują zarówno larwy, jak i dorosłe przędziorki. W tym celu należy przejrzeć po 1 rozetce liściowo-kwiatowej w środku korony z 40 drzew, czyli łącznie 200 liści. Próg zagrożenia w tym przypadku wynosi co najmniej 3 ruchome stadia przędziorka na liść.

Zwalczanie przędziorków w sadach wczesną wiosną

Przędziorki są wyjątkowo trudne do zwalczenia. W niektórych latach mogą występować licznie i wyrządzać poważne szkody. W zwalczaniu chemicznym najważniejsze jest wczesne wykrycie i efektywne pozbycie się pierwszych stadiów rozwojowych. Decydujący będzie pierwszy zabieg wykonywany jeszcze przed różowym pąkiem, uniemożliwiający rozwijanie się jaj lub zwalczający wylegające się larwy przędziorka owocowca.

W tym zakresie obecnie możliwe do bezpośredniego zastosowania są środki zawierające olej parafinowy. Na roślinie działają powierzchniowo, wobec szkodników natomiast – kontaktowo w sposób mechaniczny, pokrywając ich ciało szczelną warstwą utrudniającą oddychanie. Uniemożliwia to rozwój szkodników. Jeden z tych środków można stosować jeszcze w okresie bezlistnym, przed ruszeniem wegetacji, pozostałe należy stosować wczesną wiosną w fazie pękania pąków do ukazywania się pierwszych liści.

Zwalczanie przędziorków w sadach środkami syntetycznymi

Jeśli skuteczność zabiegu okaże się niewystarczająca lub zabieg za pomocą olejów nie był wykonany, to można skorzystać ze środków syntetycznych, zwalczających też stadia ruchome. Ten zabieg wykonuje się przed fazą różowego pąka, na początku wylęgania się larw z jaj. Do wykorzystania wówczas są akarycydy, które bazują na takich substancjach czynnych jak:

  • chlofentezyna,
  • heksytiazoks,
  • etoksazol.

Środki te wykazują również pewne działanie jajobójcze. Dobrze jest stosować je łącznie z adjuwantem. Pomogą one ograniczyć populacje także innych roztoczy, jak pordzewiacze. W celu zwiększenia skuteczności zabiegu można zastosować jednocześnie preparaty umożliwiające zwalczenie wszystkich stadiów rozwojowych przędziorków (fenpiroksymat, acekwinocyl). Te ostatnie środki należy stosować na kilka dni przed kwitnieniem. W okresie wylęgania się larw z zimujących jaj zarejestrowane są także inne preparaty zawierające np. olej rydzowy (z lnianki) lub niezawierające substancji czynnej (bazą są związki silikonowe blokujące rozwój roztoczy).

W praktyce okazuje się także, że inne rodzaje zabiegów wykonywane w sadach obniżają nasilenie przędziorków, nawet zabiegi mączniakobójcze. Wybierając środek do zwalczania przędziorków w sadach, trzeba pamiętać, że powinny one być w miarę selektywne i nie niszczyć pożytecznych roztoczy, jak dobroczynkowate, występujące w sadach w sposób naturalny. Jeśli populacja dobroczynków jest niewystarczająca, można je introdukować w formie preparatu biologicznego. We wczesnej fazie rozwoju populacji szkodników można oczekiwać skutecznego ich zniszczenia metodą biologiczną, wykorzystując do tego celu opaski zawieszane na drzewach zawierające dobroczynki gruszowe.

 


Przeczytaj również:
Zwalczanie przędziorka owocowca w uprawie towarowej jabłoni

Dobroczynki w sadzie jabłoniowym – wykorzystanie pożytecznych roztoczy

Google NewsObserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *