Mszyce w marchwi na wiosnę – jak je zwalczyć?

fot. Dr Maria Rogowska

Na marchwi występuje kilka gatunków mszyc. Niektóre z nich, niezauważone w porę, mogą całkowicie zniszczyć rośliny. Zatem sprawdźmy, jak zwalczać mszyce w marchwi na wiosnę. 

Wiosną, w okresie wschodów marchwi najgroźniejsza jest mszyca wierzbowo-marchwiowa. Aczkolwiek w tym czasie mogą wystąpić również inne gatunki mszyc — głogowo-marchwiana, marchwiana ondulująca. A ponadto golanica zielonka — pluskwiak, który wyrządza podobne szkody, jak mszyce. Gatunki te są szkodliwe również latem.

Reklama

Mszyca wierzbowo-marchwiowa

W Polsce występuje powszechnie i corocznie w dość dużym nasileniu. Jest gatunkiem dwudomnym, tzn. ma dwóch żywicieli — różne gatunki wierzb (żywiciel pierwotny) oraz marchew, seler, koper, pietruszkę, lubczyk, arcydzięgiel i inne rośliny z rodziny selerowatych, w tym także rośliny dziko rosnące, które są żywicielami wtórnymi. Największe szkody wyrządzają w okresie wschodów.

nać pokryta wylinkami mszyc

Nać marchwi pokryta wylinkami mszyc.

fot. Dr Maria Rogowska

Jak rozpoznać mszycę wierzbowo-marchwiową?

Mszyce są bezskrzydłe mają długość 1,5–2,8 mm, są zielone lub żółtawozielone z ciemniejszymi smugami wzdłuż ciała. Syfony mają cylindryczne, w środkowej części nabrzmiałe, 2 razy dłuższe od ogonka. Zaś czułki sięgają prawie do połowy ciała. Z kolei mszyce uskrzydlone mają długość 1,4–2,7 mm, są zielone lub żółtozielone z czarną plamą na odwłoku.

Zimują jaja na korze różnych gatunków wierzb. Następnie, na przełomie kwietnia i maja, pojawiają się larwy, które żerują na młodych pędach wierzb. Tu rozwija się kilka pokoleń mszyc bezskrzydłych, a w trzeciej dekadzie maja pojawiają się mszyce uskrzydlone, które przelatują na marchew. Do sierpnia, rozwija się kilka pokoleń. Liczba pokoleń zależy od warunków pogodowych. Jesienią uskrzydlone mszyce przelatują na wierzby.

Szkody powodowane w marchwi

Szkody wyrządzają osobniki dorosłe i larwy — wysysają soki roślinne z liści. W efekcie, nać jest pozwijana i skędzierzawiona. Zaś liście pokryte są spadzią i wylinkami. Uniemożliwia to dalszy wzrost młodych roślin. Na dalszym etapie liście żółkną, brunatnieją i zasychają. Jeśli nać nie ulegnie zniszczeniu, korzenie marchwi są mniejsze. Ponadto mszyce są wektorami wirusa Carrot yellow leaf virus (CYLV) wywołującego silne żółknięcie lub zaczerwienienie liści z rozjaśnianiem się żyłek liści i ich łamliwością oraz karłowacenie i skręcanie się roślin.

Profilaktyka i zwalczanie
  • Nie uprawiać marchwi w pobliżu skupisk wierzb.
  • Od połowy maja do sierpnia przynajmniej 1 raz w tygodniu przeglądać rośliny, zwracając uwagę na wygląd najmłodszych liści.
  • W momencie stwierdzenia pierwszych kolonii mszyc wykonać zabieg opryskiwania.

Głogowo-marchwiana mszyca w marchwi

Występuje powszechnie na terenie Polski i zasiedla marchew oraz inne rośliny z rodziny selerowatych. Jest to gatunek dwudomny. Jego żywicielem pierwotnym są głogi, a wtórnym — marchew, seler, koper, pietruszka, lubczyk, arcydzięgiel i inne rośliny z rodziny selerowatych, w tym także rośliny dziko rosnące.

Te mszyce w marchwi żerują na ogonkach liściowych, szyjce korzeniowej oraz górnej część korzenia. Zaś przy dużym nalocie tworzą rodzaj „kożucha” pokrywającego powierzchnię ziemi wokół roślin.

mszyca głogowa - żerowanie na marchwi

Mszyca głogowo-marchwiana żerująca na marchwi.

fot. Dr Maria Rogowska

Jak rozpoznać mszycę głogowo-marchwianą?

Mszyce bezskrzydłe mają długość około 3 mm, są żółtawo-szare lub zielonkawo-szare, pokryte szaroniebieskim nalotem woskowym. Mszyce uskrzydlone mają długość 2,6 mm, są brunatno czarne. Kolonie mszyc mają szary odcień. Jaja są zielono-czarne. Zimują jaja na głogach, a wiosną żerują na młodych liściach. W miejscu żerowania widoczne są bordowo-czerwone przebarwienia. Połowa maja to moment, gdy przelatują na marchew i inne selerowate. W poszukiwaniu rośliny żywicielskiej mogą pokonać odległość nawet do 1 km. We wrześniu wracają na głóg. W ciągu roku mszyca rozwija od 3 do 9 pokoleń.

Szkodliwość gatunku

Dorosłe mszyce i larwy wysysają soki, powodując ogładzanie roślin. To natomiast jest przyczyną zahamowania wzrostu i zmniejszenia plonu nawet o 30%, jak również zmniejszenia zawartości cukrów oraz wzrostu zawartości azotu i białka. Przy opanowaniu 35–40% roślin, spadek plonu dochodzi do 1,5 t/ha. Żerowanie ponad 28 mszyc na jednym korzeniu może spowodować ich pękanie.

Profilaktyka i zwalczanie
  • Nie zakładać plantacji w sąsiedztwie głogu.
  • Zachować izolację przestrzenną około 1 km.
  • Przeglądać rośliny od połowy maja — nasadę liści oraz glebę wokół roślin.
  • Zwalczanie mszyc można ograniczyć do miejsc ich występowania, ponieważ mszyca ta zasiedla pole placowo.

Mszyce w marchwi – mszyca marchwiana ondulująca

W Polsce występuje pospolicie. Jest bardzo groźnym szkodnikiem marchwi. Zasiedla marchew uprawną i dziko rosnącą. Największe szkody wyrządza na plantacjach nasiennych.

Te mszyce w marchwi żerują na najmłodszych liściach. Wysysanie soków powoduje deformację i skręcanie się liści sercowych oraz deformację baldachów kwiatowych. Przy dużym nalocie mszyc na plantację, wzrost roślin jest zahamowany. W efekcie dochodzi do zahamowania przyrostu masy korzeni. Największe szkody wyrządza w lata suche i upalne.

mszyca marchwiowa ondulująca objawy żerowania

Mszyca marchwiowa ondulująca – charakterystyczne objawy żerowania.

fot. Dr Maria Rogowska

Po czym rozpoznać mszycę marchwianą ondulującą?

Mszyce uskrzydlone mają czarną głowę i tułów oraz zielony odwłok. Mszyce bezskrzydłe mają z kolei długość 1,4–1,7 mm, są jasnozielone, jak również pokryte nalotem woskowym. Zimują jaja na dzikiej marchwi i resztkach marchwi pozostawionych w polu. Larwy pojawiają się wczesną wiosną i żerują na roślinach, na których zimowały jaja. Z miejsc, gdzie zimowały uskrzydlone mszyce następnie przelatują na plantacje z marchwią. Tu bowiem rozwijają się kolejne pokolenia.

Profilaktyka i zwalczanie
  • Nie zakładać plantacji marchwi w bezpośrednim sąsiedztwie ubiegłorocznych pól, na których uprawiana była marchew.
  • Po ukazaniu się pierwszych liści, przynajmniej 1 raz w tygodniu przeglądać rośliny, szczególnie najmłodsze liście sercowe.

Golanica zielonka – groźny pluskwiak

Występuje przede wszystkim na terenach, gdzie są lasy iglaste. Pojawia się cyklicznie, w odstępie kilku lat. Zasiedla marchew zwyczajną i inne rośliny z rodziny selerowatych. Przy dużym nasileniu jest zagrożeniem dla uprawy marchwi. Szkody wyrządzają osobniki dorosłe i larwy — wysysają soki z liści. Liście są pozwijane i skędzierzawione. Co więcej, wzrost roślin jest zahamowany. Golanica jest szczególnie groźna dla młodych roślin. Przy ciepłej, słonecznej i umiarkowanie wilgotnej pogodzie może spowodować masowe zamieranie roślin.

golanica zielonka - larwa

Larwa golanicy zielonki.

fot. Dr Maria Rogowska

Jak rozpoznać golanicę zielonkę?

Dorosłe owady są zielonkawe, mają przezroczyste, delikatne skrzydła, długości około 3 mm. Oczy mają duże, ciemnoczerwone. Larwy są podobne do dorosłej golanicy, ale są płaskie i nieco mniejsze. Zimują osobniki dorosłe, najczęściej na igłach sosny lub innych drzew iglastych oraz na dziko rosnącej marchwi. W maju przelatują na marchew. W okresie wegetacji rozwija się jedno pokolenie.

Profilaktyka i zwalczanie

  • Unikać zakładania plantacji w pobliżu drzew iglastych oraz zeszłorocznych plantacji marchwi.
  • Monitorowanie nalotu golanicy na plantacje marchwi można prowadzić przy pomocy żółtych tablic lepowych, które należy umieścić na obrzeżach pola. Po odłowieniu pierwszych osobników dorosłych należy rozpocząć przeglądanie marchwi w polu (przynajmniej 1 raz w tygodniu). Samica składa jaja na brzegach liści. Obecność jaj i larw na więcej niż 3% roślin jest sygnałem do zwalczania.

Czym zwalczać mszyce w marchwi?

Do zwalczania mszyc występujących na marchwi zalecane są insektycydy zawierające przede wszystkim: deltametrynę, spirotetramat, pyretryny z dodatkiem oleju rzepakowego i kwasy tłuszczowe C14 do C20.

Google NewsObserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *