Nawozy organiczne w uprawie ziemniaków

5 lutego 2024, Dr Przemysław Kardasz

fot. Przemysław Kardasz

Nawożenie organiczne ma ogromny wpływ na uprawę ziemniaków. Nawozy organiczne korzystnie wpływają na właściwości gleby oraz dostarczają wielu cennych składników pokarmowych. Wzrost ziemniaków w takich warunkach sprawia, że plon jest satysfakcjonujący.

Nawożenie organiczne odgrywa bardzo ważną rolę w produkcji roślinnej. Stosowanie go to jeden z najważniejszych elementów pracy nad glebą. Nawozy organiczne poprawiają właściwości fizykochemiczne i biologiczne gleb. Z kolei poprawa właściwości gleb będzie miała korzystny wpływ na produkcję roślinną przez kilka lat. Nie należy zatem rozpatrywać stosowania nawożenia organicznego tylko i wyłącznie w aspekcie uprawy ziemniaków. Choć nawożenie to przed ich uprawą ma bardzo duże znaczenie.

Spis treści

Reklama

Nawożenie organiczne – wpływ na ziemniaki

Uprawa ziemniaków na glebach o dobrych właściwościach sprawia, że system korzeniowy ziemniaków rozwija się równomiernie, zaopatrując rosnące rośliny w odpowiednią ilość wody oraz składników pokarmowych. Wpływ nawożenia organicznego na rozwój systemu korzeniowego ma bardzo duże znaczenie. Bowiem ziemniaki wytwarzają korzenie, które nie penetrują głębszych warstw gleby. Tymczasem substancje odżywcze pobierają od początku wegetacji, mimo że ich bulwy zawierają znaczne ilości substancji odżywczych.

Główna masa korzeniowa ziemniaków znajduje się w górnej, maksymalnie 40-cm warstwie gleby. Ponadto korzenie ziemniaków charakteryzują się niższą sprawnością, wynikającą z małego przekroju korzeni. W związku z tym należy zrobić wszystko, aby korzenie były dobrze rozwinięte. Nawożenie organiczne pozwala obniżyć dawki sztucznych nawozów mineralnych. Korzyści wynikające z nawożenia organicznego przed uprawą ziemniaków sprawiają, że nie należy z niego rezygnować.

Więcej o uprawie i nawożeniu ziemniaków dowiesz się z artykułów specjalistów w dziale: warzywa polowe.

Podstawa to obornik

Nawozem organicznym, odgrywającym największą rolę w uprawie ziemniaków jest obornik. Jest on cennym źródłem wielu składników pokarmowych. Ich zawartość jest zróżnicowana. Pokrótce różnice w głównej mierze zależą od gatunku zwierzęcia, od którego pochodzi, ale nie tylko. IUNG-PIB podaje, że 1 t obornika bydlęcego zawiera:

4,7 kg azotu (N);
2,8 kg fosforu (P₂O₅);
6,5 kg potasu (K₂O);
4,3 kg wapnia (CaO);
1,5 kg magnezu (Mg);
1% sodu (Na).

Obornik powinien być stosowany w dawce 25–30 t/ha.

Nawozy organiczne – jak stosować?

Jeśli w gospodarstwie mamy duże ilości tego cennego nawozu, wyższe dawki są jak najbardziej wskazane. Podczas układania dawek nawozów należy uwzględnić ilość składników pokarmowych wprowadzonych wraz z obornikiem. Termin stosowania obornika, zależy od formy zagospodarowania ścierniska. Jeśli planujemy wykonać podorywkę, to przed jej wykonaniem należy rozrzucić obornik. Obecnie w większości gospodarstw uprawę pożniwną wykonuje się broną talerzową lub agregatem ścierniskowym. W tej sytuacji obornik powinniśmy zastosować przed orką przedzimową.

Jesienne stosowanie obornika zwiększa plonowanie ziemniaka o 3–5 t/ha w porównaniu z zastosowaniem takiej samej dawki w okresie wiosennym. Wykorzystanie składników pokarmowych obornika przez ziemniaki w pierwszym roku jest znacznie zróżnicowane i wynosi od 10 do 50%.

Wykorzystanie składników odżywczych

Nawożenie organiczne pozwala wykorzystać istotne składniki na co największy wpływ mają:

termin przyorania;
jakość obornika;
temperatura;
wilgotność gleby;
liczebność drobnoustrojów glebowych.

Największe pobranie składników następuje, gdy obornik przyorany był podorywką. Najmniejsze natomiast, gdy stosowano go wiosną, przed sadzeniem. Poza korzystnym wpływem na uprawę, takie jesienne nawożenie organiczne dobrze łączy się z organizacją pracy w gospodarstwie. Wiosną często niestety brakuje czasu, gdyż osoby, które pracują w polu w znacznej mierze są zależne od pogody, która w tym okresie jest zmienna.

Inne nawozy organiczne

W sytuacji, gdy gospodarstwo nie dysponuje obornikiem lub jego ilości są niewystarczające, trzeba zastosować inne nawozy organiczne. W żadnym razie nie wolno przed uprawą ziemniaków z nawozów organicznych rezygnować. Tymczasem poza obornikiem dobrymi nawozami organicznymi są: komposty torfowe czy torfowo-obornikowe. Dawka tych nawozów powinna wynosić ok. 40 t/ha. Nawozy mają ograniczoną dostępność. Dlatego rolnicy przy braku obornika częściej sięgają po gnojowicę, której dawka pod ziemniaki wynosi 80 tys. l/ha.

Termin stosowania gnojowicy zależy od rodzaju gleby. Na glebach cięższych, zlewnych gnojowicę należy stosować przed orką jesienną. Z kolei na glebach lekkich robimy to bezpośrednio przed uprawą wiosenną. Często źródłem materii organicznej przed uprawą ziemniaków jest słoma. Charakteryzuje się ona niekorzystnym stosunkiem węgla do azotu, który wynosi 62–100:1. Różnice w stosunku węgla do azotu zależą od gatunku zboża, z którego pochodzi słoma. W celu zmniejszenia tego niekorzystnego stosunku oraz przyspieszenia jej rozkładu na rozdrobnioną słomę należy zastosować nawóz azotowy (np. mocznik) w dawce 6–12 kg N na każdą jej tonę. Następnie słomę należy dobrze wymieszać z glebą. Na pociętą słomę można także stosować gotowe preparaty przyspieszające jej rozkład.

Czytaj również: Poplony w uprawie ziemniaków