Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie

„Doradztwo jest dla rolników” – to motto przewodnie mojej pracy – oświadcza Adam Niebrzydowski, dyrektor Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie. – Zależy nam, aby świadczone przez nas usługi doradcze były jak najwyższej jakości, spełniały oczekiwania i potrzeby podlaskich producentów rolnych!

Skąd przyszli?

Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie działa na terenie całego woj. podlaskiego z pomocą 14 Powiatowych Zespołów Doradztwa Rolniczego. Ośrodek ma siedzibę w pow. wysokomazowieckim. Pod różnymi nazwami funkcjonuje od 1948 r., czyli już od 69 lat towarzyszy podlaskim rolnikom.

PODR jest jednostką upoważnioną do realizacji usług w ramach działania cross-compliance. Ośrodek posiada w swojej ofercie pełny pakiet szkoleń dla osób związanych z rolnictwem.

A zaczęło się… w latach 1948–1950 od Zakładu Doświadczalnego Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego, którego podstawową działalnością, obok produkcji, było prowadzenie ścisłych doświadczeń polowych. Raczkujące doradztwo opierało się na prezentacji pól doświadczalnych. Dominującą formą krzewienia wiedzy były porady i pogadanki rolnicze. Później przyszły ciekawe lata 1950–1956, gdy powstał Zakład Doświadczalny Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, który stale rozszerzał zakres tematyczny i ilościowy doświadczeń. W 1954 r. zaczęto uwzględniać tematy wypływające z potrzeb regionu, a istotnym elementem wprowadzania postępu stała się współpraca z rolnikami w zakresie odnawiania materiału siewnego i wprowadzania nowych odmian, zwłaszcza zbóż. Rewolucję w doradztwie przyniosły lata 1956–1975, w których powstały Rolniczy Rejonowy Zakład Doświadczalny kontynuował prace badawcze o charakterze ścisłych doświadczeń, tylko w nieco mniejszym rozmiarze. Część tych zadań przejął później, utworzony w 1957 r., Inspektorat Doświadczalnictwa Terenowego IUNG. RRZD nawiązało z kolei ścisłą współpracę z gospodarstwami indywidualnymi i zaczęło prowadzić doświadczenia adaptacyjne. Powstawały poletka o charakterze nawozowym, odmianowym i uprawowym. Charakter pracy Zakładu uległ zasadniczej zmianie z chwilą powołania w 1968 r. służby doradztwa specjalistycznego. Jej zadaniem było zapewnienie stałej pomocy służbie gromadzkiej i zbliżeniu ośrodków naukowych do praktyki rolniczej. 1 lipca 1968 r. rozpoczęło się typowanie gospodarstw wdrożeniowych. Podstawowym celem zaczyna być wdrażanie i upowszechnianie postępu rolniczego. Od 1975 r. historia wszystkich ośrodków doradztwa jest już taka sama… A Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie rozpoczął swoją działalność w 2005 r.

Siedziba Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie. (fot. PODR)

Kim są?

Lista zadań doradców Podlaskiego ODR, podobnie zresztą jak pozostałych ośrodków w Polsce, jest długa. Ośrodek świadczy szereg usług doradczych w zakresie:

• rozwoju obszarów wiejskich,
• ekonomiki i przedsiębiorczości,
• nowoczesnych technologii rolniczych,
• wdrażania postępu biologicznego,
• ochrony środowiska i rolnictwa ekologicznego
• oraz poprawy jakości produkcji rolnej.

Udziela również pomocy w dostosowaniu gospodarstwa rolnego w zakresie spełniania wymogów wzajemnej zgodności.

Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego nie tylko doradza, ale i szkoli

Pracownicy 14 powiatowych zespołów doradztwa rolniczego docierają do wszystkich zakątków woj. podlaskiego, zawsze są blisko rolników. Służą pomocą rolnikom przy wypełnianiu wniosków o dotacje w ramach PROW, rozliczając podatek VAT oraz sporządzają analizy i opracowania ekonomiczne. PODR jest ponadto jednostką upoważnioną do realizacji usług w ramach działania cross-compliance. Ośrodek posiada w swojej ofercie pełny pakiet szkoleń dla osób związanych z rolnictwem (m.in. szkolenia z zakresu stosowania środków ochrony roślin przy użyciu opryskiwaczy) i co ważne, działają w oparciu o System Zarządzania Jakością, dzięki czemu mają uznanie klientów, którzy traktują ich jako rzetelnego i wiarygodnego partnera.

Adam Niebrzydowski, dyrektor PODR. (fot. PODR)

Mimo dobrej opinii o Ośrodku wśród rolników Adam Niebrzydowski, dyrektor PODR, uważa, że nie można spoczywać na laurach: – Jesteśmy na etapie wprowadzania nowej strategii zarządzania Ośrodkiem, której efektem będzie bliskość i łatwość dotarcia do naszych doradców. Robimy to poprzez wyjście do rolników i ich potrzeb – m.in. poprzez dyżury w każdej gminie w województwie. Staramy się przekazać najbardziej aktualną wiedzę jak największej liczbie rolników, aby mogli oni modernizować i dostosowywać swoje gospodarstwa do potrzeb rynku.

Jak się wydaje, o to właśnie chodzi w tej trudnej przecież działalności.

Znaczenie doradztwa w swojej codziennej pracy docenia Marek Szepietowski, rolnik z gm. Wysokie Mazowieckie, właściciel 55-hektarowego gospodarstwa o kierunku bydło mleczne (60 krów).

– Muszę wszystko sam zobaczyć, dotknąć. Często odwiedzam poletka doświadczalne w Ośrodku. Widzę wtedy pokrój rośliny, jaki ma kłos, jaka jest wysoka, jakie ma liście itp. Dla mnie najważniejsze jest to, że te rośliny rosną w tych samych warunkach klimatycznych i glebowych, w których znajduje się moje pole. To daje gwarancję, że te odmiany mogę wprowadzić do swoich upraw – mówi Marek Szepietowski.

Poletka demonstracyjne Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego. (fot. PODR)

Niestety w dzisiejszych czasach, aby uczyć rolnika i mu doradzać, nie wystarczy już tylko pogadanka. Do tego trzeba mieć odpowiednią bazę. I taką bazą dydaktyczną dysponuje Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Unikatowym (i w dodatku drugim takim obiektem w Polsce) jest baza dydaktyczna małego przetwórstwa rolnego dostępna dla wszystkich zainteresowanych. W placówce zakłada się funkcjonowanie następujących modułów szkoleniowo-produkcyjnych:

• modelowa przetwórnia owoców, warzyw i ziół pod kątem produkcji suszu, kandyzowania itp.,
• modelowa przetwórnia mięsa,
• modelowa przetwórnia mleka,
• modelowa przetwórnia owoców, warzyw pod kątem produkcji soków.

Podlaski ODR wpisany jest w działania Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego jako trzeci punkt badawczy w województwie, obok państwowych stacji doświadczalnych w Krzyżewie i Marianowie.

Obiekt szkoleniowy wraz z odpowiednio przygotowaną kadrą doradczą umożliwia potencjalnym producentom zapoznanie się z technologią przerobu danego produktu, aspektami ekonomicznymi podejmowanego przedsięwzięcia oraz wymogami sanitarnymi koniecznymi do spełnienia w związku z tworzeniem i funkcjonowaniem zakładu. Rolnik otrzyma w nim zatem pełną wiedzę umożliwiającą mu przebrnięcie przez poszczególne etapy (organizacyjne, prawne, technologiczne) organizacji przetwórstwa w swoim gospodarstwie. Pozwoli to na zwiększenie wiedzy rolników i z pewnością rozwinie drobne przetwórstwo w woj. podlaskim. Na bazie powstałych modelowych przetwórni rolnik mógłby również przetestować wytwarzanie danego produktu i zdecydować o zwiększeniu asortymentu swojej produkcji.

Oprócz aspektów ściśle technicznych związanych z przetwórstwem planowane jest również przeprowadzanie szkoleń mających na celu podniesienie umiejętności marketingowych rolników wraz z tworzeniem sieci współpracy oraz grup producenckich. W przyszłości planowane jest również powstanie minicentrum dystrybucji powstałych produktów jako miejsca, w którym rolnicy mogliby sortować, pakować, ogólnie przygotowywać swoje produkty do sprzedaży. Docelowo planowane jest utworzenie bazy danych rolników korzystających z przetwórni wraz z ich ofertą handlową oraz miejsca, gdzie tworzone byłyby transporty pod zamówienia.

Poletka demonstracyjne Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie. (fot. PODR)

Kolejnym elementem bazy edukacyjnej jest przetwórnia biopaliw z instalacjami tłoczenia oleju w kierunku wytwarzania biopaliwa i ewentualnego uzyskiwania olejów jadalnych. Obiekt funkcjonuje jako skład paliw i umożliwia produkcję oleju na potrzeby maszyn PODR.

Nie sposób pominąć również tak charakterystycznych dla Ośrodków pól doświadczalnych. A trzeba w tym miejscu nadmienić, że Podlaski ODR wpisany jest w działania Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego jako trzeci punkt badawczy w województwie, obok państwowych stacji doświadczalnych w Krzyżewie i Marianowie. Dzięki temu możliwe jest ustalanie dla województwa Listy Zalecanych Odmian (LZO), czyli takich odmian, które są najbardziej dostosowane do warunków podlaskich. Na polach Ośrodka (ok. 12 ha) prowadzone są badania zbóż, rzepaku, grochu, traw itp.

Przetwórnia biopaliw z instalacjami tłoczenia oleju w kierunku wytwarzania biopaliwa i ewentualnego uzyskiwania olejów jadalnych. (fot. PODR)

Targi to ich specjalność!

Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego to bez wątpienia lider targowy północno-wschodniej Polski. Szepietowską arenę co roku odwiedza prawie 200 tys. zwiedzających. Dodatkowo tereny wystawowe Agroarena otrzymały tytuł Podlaskiej Marki Roku 2007, natomiast XXII Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych i Dni z Doradztwem Rolniczym Szepietowo 2015 została uhonorowana tytułem Podlaskiej Marki Roku 2016 w kategorii Wydarzenie. Do Szepietowa przyjeżdżają przedstawiciele instytucji działających na rzecz rolnictwa, firm działających w agrobiznesie, mieszkańcy obszarów wiejskich i sympatycy rolnictwa. Kontakty zawierane podczas imprez owocują wieloma przedsięwzięciami, przyczyniając się do rozwoju podlaskiego rolnictwa. Wśród cyklicznie organizowanych imprez Ośrodka znajdują się m.in.:

• Targi Ogrodnicze i Targi Pszczelarskie,
• Zielona Gala i Podlaskie Targi Budownictwa Wiejskiego,
• Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych i Dni z Doradztwem Rolniczym,
• Podlaski Dzień Kukurydzy
• Jesienne Targi Ogrodnicze i Targi Leśne.

U mnie wystarczy się przejechać przez wieś i od razu widać, kto korzystał z pomocy doradców i środków unijnych.

Marek Szepietowski, hodowca bydła mlecznego z woj. podlaskiego

To już zrobili!

Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie w poprzedniej perspektywie finansowej realizował projekty kierowane zarówno do rolników, jak i mieszkańców obszarów wiejskich. Projekty współfinansowane były z 2 programów:

1. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013,
2. Program Operacyjny Kapitał Ludzki.

W ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 (działanie „Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie”) realizowane były projekty szkoleniowe, mające na celu podniesienie umiejętności osób zaangażowanych w działalność rolniczą i leśną – posiadaczy i użytkowników gospodarstw rolnych i osób pracujących w rolnictwie oraz posiadaczy lasów poprzez organizację kursów, warsztatów i wyjazdów studyjnych. Szkolenia obejmowały tematykę z zakresu rolnictwa. Zrealizowano następujące projekty:

• „Szkolenia z zakresu stosowania środków ochrony roślin z uwzględnieniem zasad integrowanej ochrony roślin w woj. podlaskim” – 4979 osób;
• „Wymogi wzajemnej zgodności dla gospodarstw ubiegających się o płatności bezpośrednie oraz inne nie inwestycyjne płatności w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013”– 1601 osób;
• „Zasady otrzymania płatności bezpośrednich a obowiązek spełnienia przez gospodarstwo zasad wzajemnej zgodności, ze szczególnym uwzględnieniem programów zwalczania chorób zakaźnych w woj. podlaskim” – 5056 osób;
• „Dobre praktyki rolnicze na obszarach szczególnie narażonych na azotany pochodzenia rolniczego, tzw. OSN” – 644 osób;
• „Integrowana produkcja roślin” – 249 osób;
• „Alternatywne źródła energii i ich zastosowanie” – 480 osób.

– U mnie wystarczy się przejechać przez wieś i od razu widać, kto korzystał z pomocy doradców i środków unijnych – mówi Marek Szepietowski, hodowca bydła mlecznego z woj. podlaskiego. – Ja korzystam wyłącznie z pomocy doradców z ODR, a jedyne, co mnie martwi, to odchodzenie fachowców na emeryturę bądź do firm prywatnych – dodaje.

Targi Leśne „Las i My”. (fot. PODR)

Dokąd zmierzają?

– Będziemy stale działać na rzecz innowacyjności rolnictwa oraz rozszerzać współpracę zagraniczną, w której mamy ogromne pole do działania – planuje Adam Niebrzydowski, dyrektor PODR. – Chcemy w pełni dostosować się do nowych warunków rolnictwa poprzez pozyskanie dodatkowego wsparcia finansowego dla całego Ośrodka i jego pracowników.

W obecnej perspektywie finansowej dla ośrodków doradztwa rolniczego przewidziano środki w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Duże nadzieje pokładają doradcy szepietowskiego ośrodka w działaniach „Transfer wiedzy i działalność informacyjna” oraz „Usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem rolnym i usługi z zakresu zastępstw”. Celem tych działań jest stworzenie możliwości lepszego wykorzystania zasobów w gospodarstwach rolnych, poprawy ich funkcjonowania, wzrostu konkurencyjności.

Zielona Gala. (fot. PODR)

Stanisław Krupiński, rolnik z pow. augustowskiego, właściciel 65-hektarowego gospodarstwa o kierunku bydło mleczne również był beneficjentem środków unijnych. On z kolei uważa, że „kto szybko daje, ten dwa razy daje”.

– Dla mnie najważniejsze jest to, aby informacja o nowinkach w rolnictwie była przekazywana i wdrażana jak najszybciej. W dobie ostrej rywalizacji o konsumenta informacja ma pierwszorzędne znaczenie. Uczestniczę w wystawach zwierząt hodowlanych i korzystam z doświadczeń przeprowadzanych przez specjalistów na poletkach doświadczalnych. Wydaje mi się jednak, że nasi doradcy mają zbyt dużo pracy biurowej i nie zostaje im już za dużo czasu, aby częściej być na wsi u rolnika.

Doradcy Podlaskiego ODR w zgodzie z naturą i rolnikiem

Zaufanie rolników, jak twierdzą podlascy doradcy, zobowiązuje ich do odpowiedzialności, także za środowisko przyrodnicze i zasoby naturalne województwa. PODR wspiera zrównoważony rozwój obszarów wiejskich i proponuje rolnikom nowoczesne rozwiązania, zgodne z obowiązującymi standardami ekologicznymi. Działania te przyczyniają się do zachowania dziedzictwa przyrodniczego, kulturowego, jak i kulinarnego regionu. Pracownicy Ośrodka zachęcają do obcowania z przyrodą i odwiedzania najciekawszych zakątków woj. podlaskiego.

Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych i Dni z Doradztwem Rolniczym. (fot. PODR)

Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego stara się także wychodzić naprzeciw rosnącym wymaganiom rolników. Jest nośnikiem postępu w rolnictwie, przekaźnikiem wiedzy i osiągnięć nauki do praktyki rolniczej. Ciągłą misją Ośrodka jest świadczenie wszechstronnej pomocy rolnikom, mieszkańcom terenów wiejskich oraz przedsiębiorcom działającym w branży rolniczej.

Co dla rolników na ten rok planuje Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego?

Kalendarz imprez przedstawia się następująco:

• 22–23 kwietnia 2017 r. – Wiosenne Targi Ogrodnicze i Targi Pszczelarskie
• 20–21 maja 2017 r. – Zielona Gala i Podlaskie Targi Budownictwa Wiejskiego
• 24–25 czerwca 2017 r. – Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych i Dni z Doradztwem Rolniczym
• 10 września 2017 r. – Podlaski dzień Kukurydzy i Konkurs Orki
• 7–8 października 2017 r. – Jesienne Targi Ogrodnicze „Jesień w sadzie i ogrodzie” oraz Targi Leśne „Las i My”

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!