Rak bakteryjny drzew pestkowych w sadach owocowych
Rak bakteryjny drzew owocowych występuje powszechnie na różnych gatunkach drzew pestkowych. W mniejszym stopniu poraża drzewa ziarnkowe. W niektórych latach na podatnych odmianach, zwłaszcza czereśni, wiśni, moreli czy brzoskwini może wyrządzić duże szkody.
Częstą chorobą drzew pestkowych, choć zdarzającą się także na gruszach i jabłoniach jest rak bakteryjny drzew.
Spis treści
Rak bakteryjny drzew pestkowych — sprawca choroby
Rak bakteryjny drzew to choroba, której sprawcą jest gram-ujemna Pseudomonas syringae pv. syringae. Bakteria ta jest powszechna w naszych warunkach klimatycznych i występuje na wielu roślinach z różnych grup botanicznych. W praktyce stwierdzana była na wszystkich drzewach owocowych uprawianych w Polsce. Bakterie zimują w największej ilości na zabliźnionych ranach powstałych na pniach i gałęziach oraz w pąkach i w miejscach poliściowych. Wraz z wiosennym wzrostem temperatury patogen zaczyna się intensywnie rozmnażać.
Na zdrowe drzewa bakterie docierają wraz z wiatrem, rozpryskującymi się kroplami deszczu, są przenoszone na narzędziach służących do cięcia, przez owady, itp. Infekcja dokonuje się przez naturalne otwory lub przez zranienia tkanki. W trakcie rozwoju letniego bakterie zakażają pąki, zawiązki, liście i młode pędy. Zrakowacenia na pniach i gałęziach powstają jesienią i podczas łagodnych zim. Rezerwuarami różnych ras Pseudmonas syringae mogą być także inne rośliny, w tym zielne, obecne w sadzie i jego bliskim sąsiedztwie.
Objawy i szkodliwość raka bakteryjnego
Rak bakteryjny drzew objawia się na wszystkich nadziemnych częściach drzew pestkowych, choć obserwowany jest także na gruszach i
Rak bakteryjny — wycieki gumy na pniu czereśni
jabłoniach.
Najbardziej charakterystyczne są zrakowacenia z bakteryjnymi wyciekami gumy na korze gałęzi i pni drzew. Pierwsze objawy na tych częściach to nekrotyczne, czerwonobrunatne plamy, rozszerzające się w czasie wzrostu drzew. Nieco później widoczne jest zapadanie i odkształcenia kory, a pod nią pomarańczowe lub brunatne przebarwienia.
W porażonym miejscu kora odpada, odsłaniając drewno. Na granicy z tkanką zdrową tworzy się kalus, zabliźniający ranę. Zrakowacenia mogą objąć cały obwód gałęzi lub pnia, co doprowadza do zamierania części powyżej rany. Zainfekowane bakterią bywają też pąki, które się nie rozwijają,
Martwy pęd czereśni — efekt aktywności bakterii w okresie kwitnienia drzewa
czernieją i szybko zamierają. To samo dotyczy już rozwiniętych kwiatów i zawiązków owoców. W zależności od wielkości opanowanej przez chorobę powierzchni zawiązków może nie dojść do wykształcenia owocu lub będzie on zdrobniały, zdeformowany, bez wartości. Nekrotyczne, wodniste plamy pojawiają się także na liściach. Często mają one żółtą obwódkę. W miejscach porażenia tkanka zasycha i kruszy się, w efekcie czego powstają otwory (dziurkowatość liści). Objawy chorobowe na pąkach, zawiązkach i liściach najczęściej powstają na wiśniach i czereśniach.
Zwalczanie raka bakteryjnego drzew pestkowych
Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia choroby, należy zakładać sad na stanowiskach ciepłych, unikać zagłębień terenu, w których młode drzewa łatwiej przemarzają i panuje większa wilgotność. Oczywiście materiał szkółkarski musi być pozbawiony obecności szkodliwych bakterii. W rejestrze drzew pestkowych uprawianych w Polsce brakuje odmian odpornych, których rak bakteryjny drzew mógłby się nie imać.
Lustracje sadu na obecność zrakowaceń
Zrakowacenia na pniach i gałęziach można łatwo dostrzec zwłaszcza w okresie bezlistnym drzew. Dlatego lustracje prowadzimy zimą, na przedwiośniu, wczesną wiosną do kwitnienia drzew. Jeśli uprawiane są odmiany podatne wiśni i czereśni, to należy obserwować je przez cały sezon.
Mechaniczne ograniczanie źródła choroby
W przypadku stwierdzenia widocznych objawów raka bakteryjnego należy możliwie szybko usuwać porażone fragmenty drzew lub całe drzewa, jeśli zrakowacenie tworzy obrączkę wokół pnia. W miejscach cięć i ran konieczne jest stosowanie maści ze środkiem ochrony roślin.
Ochrona chemiczna
Spośród środków chemicznych ograniczyć rozwój bakterii mogą fungicydy miedziowe stosowane po zbiorze owoców.
Czytaj też: Miedź w sadzie. Oprysk jesienią
Kiedy przycinać czereśnie?
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
