Rdza na gruszy – objawy choroby i sposoby zwalczania

Rdza na gruszy to choroba choroba wywoływana przez grzyb dwudomny, wymagający do rozwoju gruszy oraz jałowca. W ostatnich latach występuje coraz powszechniej nie tylko w ogrodach przydomowych i działkowych. Powszechna jest także na gruszach w sadach towarowych.

Rdza na gruszy rozwija się dzięki pasożytniczemu grzybowi rdzawnikowemu Gymnosporangium sabinae, należącemu do typu podstawczaków. Pełny rozwój choroby przebiega na dwóch różnych żywicielach. Niezbędnym etapem dla biologii tego patogenu jest żywiciel pierwotny – jałowiec.

Reklama

Sprawca rdzy na gruszy i jego cykl rozwojowy

W sezonie rozwój zarodników różnego rodzaju staje się udziałem obu gospodarzy. Na jałowcach zimuje grzybnia patogenu. Wiosną następuje rozwój telii, a w nich zarodników zwanych teliosporami. Później teliospory kiełkują, w wyniku czego tworzą się podstawki. Na nich powstają bazydiospory będące źródłem zakażeń gruszy w sezonie wegetacyjnym. Przenoszą się one z wiatrem, nieraz bardzo daleko. Dzieje się tak zwykle już w pierwszej połowie maja. Rdza gruszy objawia się intensywnymi pomarańczowożółtymi plamami, na których pojawiają się ciemne punkty, czyli spermogonia grzyba. W lecie na dolnej stronie liści drzew bezpłciowo powstają stożkowate skupiska zarodników (ecjospory zwane zarodnikami ognikowymi) stanowiące źródło jesiennych infekcji jałowców. Z powodu braku rozwoju zarodników letnich typu urediniospor nie występują infekcje wtórne.

Rdza na gruszy – objawy występowania

Rdza gruszy

Rdza na gruszy – początkowe objawy choroby na liściach

Rdza na gruszy to choroba, której objawy są dość charakterystyczne i łatwo ją zidentyfikować. Pierwsze symptomy pojawiają się wiosną na liściach gruszy. Są to pomarańczowożółte plamy w obrębie górnej strony blaszki liściowej. Wraz ze wzrostem liści plamy te powiększają się, stając się coraz sztywniejszymi i grubszymi. W późniejszym okresie plamy ciemnieją, są bardziej czerwonawe. Na dolnej stronie liści z kolei widać stożkowate, żółtoczerwonawe zgrubienia z zarodnikami grzyba. W miejscach plam tkanka zamiera i zasycha, a porażone liście przedwcześnie opadają.

Oczywiście, zniszczenie liści niesie za sobą także ryzyko osłabienia plonowania. Owoce mogą być mniejsze i słabiej wykształcone, niż na zdrowych drzewach. Duże nasilenie rdzy prowadzi także do słabszego zawiązywania pąków kwiatowych na następny sezon oraz zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia uszkodzeń mrozowych. W ostatnich latach coraz częściej pomarańczowożółte, wybrzuszone plamy powstają także na owocach, ogonkach liściowych i pędach gruszy. Możliwe jest ponadto występowanie choroby na jabłoni, pigwie i innych roślinach z rodziny różowatych.

Inaczej rdza objawia się w przypadku jałowców. Jest ona jednak łatwo dostrzegalna ze względu na pomarańczowy kolor wyrośli. Przypominają one galaretowatą masę, z której wystają pomarańczowe języki. Wcześniej można zauważyć pomarańczowe plamy – skupiska zarodników przetrwalnikowych. Czerwonobrązowe skupienia zarodników (telia) da się dostrzec także na pędach jałowców. Pędy z dużymi zgrubieniami zamierają.

Rdza na gruszy i jej zwalczanie 

Rdza gruszy

Rdza na liściu gruszy

Dużo większe ryzyko, że rdza na gruszy wystąpi zachodzi, jeśli w pobliżu grusz rosną jałowce, które są niezbędnym żywicielem, koniecznym do przejścia pełnego cyklu rozwoju grzyba. Należy zatem unikać takiego sąsiedztwa w pobliżu plantacji. Jałowce to coraz popularniejsze „iglaki” sadzone w ogródkach przydomowych, na działkach czy różnych terenach zielonych w miastach. Często wybiera się do sadzenia jałowce sabińskie, szczególnie podatne jeśli chodzi o rdzę. Prawdopodobieństwo jej rozwoju istnieje także na innych gatunkach jałowców. Zarodniki rdzy mogą być jednak przenoszone ze znacznej odległości, w sprzyjających warunkach nawet z kilkuset metrów. Nie zawsze więc da się jej uniknąć.

Należałoby też zmobilizować sąsiadów, na których posesjach rosną jałowce, aby je usunęli. W przypadku wystąpienia pomarańczowych narośli na jałowcach należy wycinać takie porażone pędy ze znacznym zapasem, a najlepiej usunąć całe rośliny.

Odmiany gruszy różnią się stopniem odporności na chorobę. Mało wrażliwe są takie odmiany jak Lukasówka czy też Paryżanka. Dużą podatność wykazują natomiast często uprawiane grusze odmian Faworytka czy też Bonkreta Williamsa. Można próbować ograniczyć występowanie choroby w sposób ekologiczny poprzez zabiegi. Głównie przeprowadza się je za pomocą wywarów z różnych roślin np. z cebuli, czosnku, skrzypu.

Rdza na gruszy to podstępna choroba i walka z nią wymaga wykonania kilku zabiegów w krótkim czasie. Do tego celu używa się fungicydów z grupy SDHI lub strobilurynowych. W większości przypadków opryskuje się nimi drzewa od fazy różowego pąka do końca kwitnienia lub nawet do końca opadania płatków kwiatowych. Wykonywanie zabiegów przeciw parchowi gruszy bardzo dobrze zabezpiecza również przed rdzą.

 

Google NewsObserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *