Szkodniki cebuli wiosną – wgryzka szczypiorka

fot. Dr inż. Maria Rogowska

Oprócz śmietek i wciornastków wiosną na plantacji cebuli występują również inne szkodliwe gatunki. W niektórych rejonach Polski wyrządzają znaczne szkody gospodarcze. Ich znajomość często pozwala na uratowanie plonu. Jednym z nich jest wgryzka szczypiorka.

Wgryzka szczypiorka (Acrolepiopsis assectella) to motyl, któryu występuje pospolicie na terenie całego kraju. Najliczniej jednak obserwuje się go w Polsce centralnej i zachodniej. Oprócz cebuli może uszkadzać szalotkę, pora i czosnek. Ma 3 pokolenia w roku.

Jak rozpoznać wgryzkę szczypiorkę?

Gąsienica wgryzki szczypiorki

Motyle są niewielkie, mają długość 6–8 mm i rozpiętość skrzydeł 10–12 mm. Pierwsza para skrzydeł jest szarobrunatna z białymi plamkami, tylna — szara, otoczona długą, wyraźną strzępiną. Jaja są białe, owalne, długości 0,3 mm. Gąsienica dorasta do około 10 mm, jest jasnokremowa, pokryta ciemnymi brodawkami z wyraźnie brązową głową. Poczwarka jest brunatna, ma 6–8 mm długości i otoczona jest kokonem z delikatnej siateczkowatej przędzy.

Biologia szkodnika

Wgryzka szczypiorka – kokon

Zimują samice trzeciego pokolenia na porach pozostawionych w polu, resztkach pozostałych po zbiorach, na miedzach, w sąsiedztwie plantacji, w spękaniach kory drzew, w przechowalniach. W kwietniu, gdy średnia temperatura powietrza przekroczy 7°C, samice wychodzą z zimowisk i nalatują na plantacje nasienne porów i cebuli (w tym z siewu letniego). Samica składa pojedyncze jaja (nawet do 100 szt.) na górnej stronie najmłodszych liści. Samice drugiego pokolenia przystępują do składania jaj w końcu czerwca i na początku lipca, a trzeciego — w końcu lipca i w sierpniu. Przepoczwarczanie odbywa się na roślinach.

Młode gąsienice już 24 godziny po wylęgu wgryzają się w tkankę liścia i żerują wewnątrz młodych liści. Wyjadają miękisz, pozostawiając nienaruszoną skórkę zewnętrzną liści. W efekcie, powstają podłużne jasne smugi. Pozostała skórka zasycha i pęka oraz tworzą się długie, nieregularne dziury. Uszkodzone rośliny są porażane przez patogeny. Dla upraw konwencjonalnych najbardziej szkodliwe jest żerowanie gąsienic II generacji, dla upraw cebuli z siewu letniego – III (wrzesień).

Wgryzka szczypiorka — zwalczanie

W ochronie plantacji cebuli przed wgryzką szczypiorką równie ważna, jak ochrona chemiczna jest profilaktyka. Poniżej najważniejsze zasady zapobiegania i zwalczania tego szkodnika.

Ważna profilaktyka!

Najważniejsze zasady zapobiegania wystąpieniu wgryzki szczypiorki na plantacji cebuli:

• Objawy żerowania wgryzki szczypiorki

  Po zbiorze należy wykonać głęboką orkę, która zniszczy gąsienice i poczwarki zimujące w resztkach roślinnych.

• Nie można przechowywać roślin (nasienniki) z kokonami i motylami, ponieważ wiosną samice, które przezimowały będą nalatywać na nowe uprawy.
• Najlepiej zachować izolację przestrzenną od upraw cebuli z siewu letniego, a także od upraw porów pozostawionych na zimowanie w polu.

Ochrona chemiczna

Główne zasady ochrony chemicznej cebuli przed wgryzką szczypiorką:

• Monitoring nalotu szkodnika prowadzi się za pomocą pułapki feromonowej. Zabieg należy wykonać wg załączonej instrukcji.
• Zabieg opryskiwania przy niewielkim nasileniu szkodnika można wykonać tylko na zewnętrznych pasach plantacji, ponieważ samice początkowo tam nalatują i składają jaja.
• W rejonach licznego występowania szkodnika zaleca się wykonanie 2, 3 zabiegów w odstępie co 10–14 dni środkami zarejestrowanymi do zwalczania wgryzki szczypiorki na cebuli.
• Zalecane są środki zawierające substancję czynną — acetamipryd.

Inne szkodliwe motyle

Gąsienica piętnówki

Innymi gatunkami motyli, które mogą wystąpić na cebuli są różne gatunki piętnówek (Mamestra spp., Polia spp.). Ich gąsienice są duże, długości 25–40 mm, barwy od jasnozielonej do zielonobrunatnej. Uszkadzają szczypior i zanieczyszczają rośliny odchodami.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!