Chelaty w nawozach. Jaką spełniają rolę?
Większość mikroskładników, które są metalami, stosowanych jako nawozy produkuje się w formie związków mineralnych. Niestety w warunkach wysokiego pH przechodzą one w formę niedostępną dla roślin. Alternatywne rozwiązanie to stosowanie schelatowanych form, w których jony metalu (Mn, Cu, Fe, Zn, Ca) są skompleksowane przez różne związki organiczne na zasadzie wiązań ligandowych. Jak stosować chelaty nawozowe?
Spis treści
Zalety związków stosowanych
Chelaty dostarczają roślinom uprawnym wszystkich niezbędnych składników
Chelaty są to związki organiczne o dość skomplikowanej budowie, ale o szczególnych właściwościach. Tego typu związki stosowane jako nawozy mają szereg zalet. Przede wszystkim charakteryzują się bardzo dobrą rozpuszczalnością w wodzie. Ponadto z powodu niskiej stałej dysocjacji są stabilne w roztworach wodnych. Przykładowo kation żelaza, który wiąże się z chelatorem jest nieaktywny chemicznie. Dzięki temu posiada ochronę przed uwstecznieniem w środowisku korzeniowym, nawet w sprzyjających warunkach (np. zbyt wysokie pH).
Chelaty jako związki organiczno-mineralne są bardzo dobrze absorbowane przez liście i stanowią najlepsze źródło żelaza w dokarmianiu dolistnym. Z tego powodu w większości nawozów do dokarmiania pozakorzeniowego mikroskładniki metaliczne występują w formie schelatowanej.
Przy stosowaniu fertygacji np. w uprawie borówki czy truskawki zaleca się utrzymywanie zawartości żelaza w pożywce na poziomie 1,0–2,0 mg Fe. Wyższą koncentrację należy stosować w okresie intensywnego wzrostu oraz w warunkach utrudnionego pobierania składnika. W przypadku systemów nawodnieniowych z kroplowym wypływem pożywki (linie kroplujące t-tape, kroplowniki) żelazo musi być w formie chelatu. Użycie siarczanu żelaza jest wykluczone, ponieważ istnieje duże ryzyko zatkania kapilar przez wytrącające związki tego pierwiastka.
Nawozy chelatowe na rynku
Rynek oferuje wiele nawozów chelatowych zawierających tylko żelazo lub pełny zestaw mikroskładników. Różnią się one przeważnie rodzajem związku, który wykorzystano jako czynnik kompleksujący. Zazwyczaj im większy zakres pH, w którym dostępne jest żelazo, tym większa cena. Od rodzaju chelatora zależy zawartość żelaza w nawozie, zazwyczaj wynosi ona 6–13% Fe oraz koszt samego nawozu (przeciętnie 25–100 zł za 1 kg nawozu). Reasumując, można stwierdzić, że chelaty są najdroższymi nawozami stosowanymi w ogrodnictwie.
Nawozy chelatowe mogą być produkowane w formie mono, czyli zawierającej tylko jeden składnik. Stosujemy je w sytuacji, gdy wiemy, że zasobność gleby/podłoża jest bardzo niska lub wystąpią niedobory. Bardzo często jest dodawane do tzw. nawozów kompletnych zawierających wszystkie składniki pokarmowe. Stosowanie tego typu nawozów zazwyczaj zaspokaja potrzeby pokarmowe roślin. Nie ma potrzeby dodatkowego dokarmiania ich żelazem. Czynnikiem chelatującym jest wtedy najczęściej EDTA. Stosowanie nawozów chelatowych jest dużym ułatwieniem. Jednak z przyczyn ekonomicznych i ekologicznych należy je stosować na podstawie aktualnej zasobności podłoża i wymagań roślin.
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
