Czym jest rolnictwo biodynamiczne?
Obecnie rolnictwo biodynamiczne uznawane jest za rodzaj rolnictwa ekologicznego, powstało ono jednak zupełnie niezależnie. Czym się charakteryzuje i kto jest odpowiedzialny za jego powstanie?
W stosunkowo krótkim czasie rolnictwo biodynamiczne opracował jeden człowiek. I to w czasach gdy o ekologii prawie nikt nie myślał. Był nim myśliciel i filozof Rudolf Steiner. Te dwa określenia to jednak zdecydowanie za mało, gdyż zajmował się on wieloma dziedzinami: nauczaniem, malarstwem, architekturą, opracowywaniem nowych metod nauczania, literaturą, polityką i medycyną. Był człowiekiem bardzo uduchowionym. Twierdził nawet, że nawiązuje kontakty z duchami. Gdy zdobył sławę, wiele osób zwracało się do niego, aby rozwiązał jakiś problem. Tak powstały wyciągi z jemioły do leczenia raka, sprzedawane do dzisiaj pod nazwą Iskador, czy szkoły oparte na pedagogice waldorfskiej.
Spis treści
Wykłady o wiedzy duchowej i rolnictwie
Rudolf Steiner zajmował się wieloma dziedzinami: nauczaniem, malarstwem, architekturą, opracowywaniem nowych metod nauczania, literaturą, polityką i medycyną.
W 1923 r. Rudolf Steiner został poproszony o opracowanie metod, które można zastosować w rolnictwie, tak aby uzyskiwane plony były wyższe, bez narażania środowiska czy dobrostanu zwierząt. Za początek rolnictwa biodynamicznego uznaje się cykl 8 wykładów wygłoszonych między 7 a 16 czerwca 1924 r. w Kobierzycach na Dolnym Śląsku, w majątku hrabiego Carla von Keyserlinga, pt. „Podstawy wiedzy duchowej dla powodzenia w rolnictwie”.
Założenia
Pierwszym założeniem Steinera był wpływ rytmów kosmicznych i położenia księżyca na cykl życiowy roślin i zwierząt. Wykonując rożne zabiegi, należy więc korzystać z kalendarza biodynamicznego. Podaje on dokładne daty, nawet co do godziny, kiedy można wykonać siew poszczególnych roślin. Zostały one podzielone na dające plon z kwiatu, korzenia czy liścia. Kalendarz agroastronomiczny jest obecnie opracowywany przez Marię Thun i Matthiasa Thuna, nosi tytuł Dni siewu.
Sąsiedztwo roślin
Kolejnym zagadnieniem, na które zwrócił uwagę Steiner, było sąsiedztwo roślin. Należało obok siebie uprawiać gatunki, które wzajemnie się stymulują, np. marchew i por, sałatę i rzodkiewkę, a unikać niekorzystnego sąsiedztwa, np. maliny i jeżyny. Dzisiaj wiemy, że rośliny na siebie oddziałują allelopatycznie (tzn. że ich wpływ na siebie wynika z wydzielanych przez rośliny substancji chemicznych), w dawnych czasach znano te mechanizmy po prostu z obserwacji.
Pierwszym założeniem Steinera był wpływ rytmów kosmicznych i położenia księżyca na cykl życiowy roślin i zwierząt. Wykonując rożne zabiegi, należy więc korzystać z kalendarza biodynamicznego.
Stosowanie preparatów
Kolejną cechą wyróżniającą rolnictwo biodynamiczne jest stosowanie preparatów o charakterze homeopatycznym. Oznaczone są one numerami od 500 do 508. Sporządza się je według ścisłych receptur (w dodatku w określone dni roku) z krowieńca, krzemionki i różnych ziół. Stosowane są one do oprysku gleby, roślin, a także kompostów. Mają aktywować, ożywić energię zawartą w materii, z której zbudowana jest gleba czy gatunki uprawne. Preparaty biodynamiczne są przyjazne glebie w przeciwieństwie do „nawozów sztucznych”, które są „obce”, pochodzą z zewnątrz i mogą zakłócać naturalne procesy.
Rolnictwo biodynamiczne
Obecnie mówiąc o rolnictwie biodynamicznym, podkreśla się te jego elementy, które uważane są przez wielu za irracjonalne. Nie należy jednak zapominać, że Steiner jako jeden z pierwszych zauważył możliwość degradacji środowiska przez zbyt intensywne gospodarowanie, zwrócił uwagę na właściwe podejście do zwierząt, a także podkreślał ważną rolę nawożenia naturalnego i optymalnego płodozmianu.
Rolnictwo biodynamiczne a ekoschematy
W 2025 roku rolnictwo biodynamiczne nadal nie uzyskało osobnego statusu w systemie dopłat bezpośrednich. Mimo to, rolnicy mogą korzystać z ekoschematów przypisanych do produkcji ekologicznej. Ponieważ system Demeter spełnia wyższe standardy, gospodarstwa kwalifikują się automatycznie. Co więcej, możliwe jest łączenie kilku praktyk prośrodowiskowych na jednej działce. Dlatego coraz więcej rolników łączy biodynamikę z ekoschematami środowiskowymi.
Certyfikacja Demeter w Polsce 2025
Według danych jednostek certyfikujących, liczba gospodarstw biodynamicznych w Polsce nadal rośnie. Chociaż wymagania Demeter są rygorystyczne, wielu rolników wybiera ten standard ze względów jakościowych. Co ważne, certyfikacja umożliwia dostęp do specjalistycznych rynków eksportowych. Dlatego szczególne zainteresowanie wzbudzają produkty roślinne o wysokiej wartości. W rezultacie południowe województwa odgrywają kluczową rolę w rozwoju biodynamiki.
Preparaty biodynamiczne i kalendarz Thun 2025
W 2025 roku nie wprowadzono nowych preparatów biodynamicznych poza klasyczną numeracją 500–508. Jednak rolnicy zwracają większą uwagę na ich jakość oraz pochodzenie. Co istotne, większość gospodarstw stosuje kalendarz biodynamiczny Marii Thun w aktualnym wydaniu. Ponadto planują zabiegi zgodnie z rytmami księżycowymi i planetarnymi. Dzięki temu możliwe jest lepsze dopasowanie terminów do warunków biologicznych gleby.
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
