Stawki VAT w rolnictwie. Czy ich obniżenie wpłynie na ceny żywności?

fot. Tadeusz Śmigielski

Ceny żywności rosną w zastraszającym tempie. Niewiele pomagają zabiegi decydentów mające na celu powstrzymanie inflacji, która wymyka się z zaplanowanych dla niej ram. Jeśli jeszcze ktoś się łudzi, że 0% stawki VAT na żywność poprawią sytuację, to witamy w świecie matrix! Zerowe stawki VAT w rolnictwie to zaledwie początek naprawiania kryzysu w gospodarce.

Wciąż drożejące nawozy, środki ochrony roślin, części zamienne do maszyn i … długo można jeszcze wymieniać, windują ceny żywności do rozmiarów niespotykanych od lat. Spóźnione interwencje rządu, obniżające przejściowo ceny paliw czy stawki podatków na żywność, nie są w stanie powstrzymać kroczącej drożyzny. Bilans nie wyjdzie na zero.

Ustawa o podatku VAT w rolnictwie naprawi sytuację?

Uchwalona przez Sejm 13 stycznia 2022 r. i skierowana do prac Senatu RP ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług przewiduje czasową obniżkę stawek podatku VAT od 1 lutego do 31 lipca 2022 r. na:

• żywność objętą obecnie stawką podatku VAT 5% – do stawki 0%;
• paliwa silnikowe, tj. olej napędowy, biokomponenty stanowiące samoistne paliwa, benzynę silnikową, gaz skroplony LPG – ze stawki 23% do stawki 8%;
• nawozy, środki ochrony roślin, ziemię ogrodniczą i inne środki wspomagające produkcję rolniczą (takie jak: środki poprawiające właściwości gleby, stymulatory wzrostu oraz niektóre podłoża do upraw) – ze stawki 8% do stawki 0%;
• gaz ziemny – do stawki 0%;
• energię elektryczną i energię cieplną – do stawki 5%.

W Senacie za nowelizacją ustawy, wraz z kilkoma poprawkami (w tym opodatkowane niższą stawką VAT węgla i koksu na cele opałowe, paliwa i olejów napędowych wykorzystywanych do celów opałowych oraz olejów opałowych), głosowało (20.01.2022 r.) 99 senatorów.

Według ekspertów te spóźnione ruchy rządu nie zmienią sytuacji w kraju. Ogólnie mówiąc, mające nastąpić obniżki podatku VAT dawno zostały zniwelowane przez rosnące z dnia na dzień ceny środków produkcji.

Stawki VAT w rolnictwie a ceny nawozów

Stawki VAT w rolnictwie zostaną obniżone na niektóre produkty, m.in. na nawozy

– Ceny żywności będą bardzo wysokie, bo uprawy będą albo mniejsze, albo rolnicy nie będą w ogóle w stanie prowadzić swojej działalności. Tak jak po ASF, wiele gospodarstw po prostu upadło – przestrzega Władysław Kosiniak-Kamysz. – To niezwykle bulwersująca sprawa od wielu tygodni. Ceny wzrosły czterokrotnie, są horrendalnie wysokie – dodaje.
Lider AgroUnii, Michał Kołodziejczak mówi wprost: – Wystosowaliśmy apel do rządu, w którym jasno piszemy, by spółki Skarbu Państwa zeszły z marżami do zera, wprowadziły sprzedaż bezpośrednią nawozów ze swoich zakładów. Żąda też ujawnienia kosztów produkcji jednej tony każdego nawozu produkowanego przez spółki Skarbu Państwa.

Kuglarstwo ekonomiczne „bawi” do łez

Wśród rolników panuje przekonanie, że zabiegi stosowane przez rząd mają pomóc głównie… rządowi. Na dwucyfrową inflację spodziewaną już w lutym raczej nie pomogą reklamowane tarcze antyinflacyjne. Swoją wypowiedzią potwierdza to również Andrzej Gantner: – Problem tylko polega na tym, że gdybyśmy mieli inflację na poziomie 1–2%, to zejście z 5% do zera faktycznie moglibyśmy zauważyć w swoich kieszeniach, szczególnie że mówimy tu o produktach z koszyka podstawowego. Natomiast w sytuacji tak potężnej inflacji ten ruch z podatkiem VAT właściwie pozostanie niezauważony przez konsumentów i nie powstrzyma dalszego wzrostu cen.

Stawki VAT w rolnictwie – obniżka to za mało

Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych zaapelowała do komisarza ds. rolnictwa UE o pomoc. Chodzi tu o obniżenie cen nawozów. W liście skierowanym do unijnego komisarza ds. rolnictwa, Janusza Wojciechowskiego, FBZPR przypomniała o pewnej rzeczy. Mianowicie w pierwszych dniach stycznia tego roku, na wniosek organizacji rolniczych, premier wystąpił do Komisji Europejskiej o zgodę na wprowadzenie przez nasz kraj dopłat do zakupu nawozów dla rolników. Członkowie z  Federacji twierdzą, że zastosowanie nawozów w pełnym zakresie przy obecnych cenach nie pozwoli na osiągnięcie zysku z upraw.

Senat wnioskuje o dopłaty do nawozów

Jest dobra informacja dla rolników. Senat wprowadził poprawki do ustawy budżetowej uwzględniające dopłaty do nawozów i rekompensaty dla rolników poszkodowanych przez bankrutujące punkty skupu. Do producentów mogłoby trafić 640 mln zł. Na dopłaty dla rolników na zakup nawozów senat proponuje 140 mln zł subwencji. Fundusz rekompensat dla rolników, którzy ponieśli stratę w wyniku upadłości podmiotu skupującego, otrzymuje kwotę 500 mln zł.
Przy tej okazji nie można również zapomnieć o inicjatywie Koalicji Polskiej-PSL. Wnioskuje ona o dopłatę 1000 zł do każdej zakupionej po 1 października 2021 r. tonie nawozów. Jak twierdzi poseł Stefan Krajewski – rozwiązania proponowane przez PSL gwarantują, że pieniądze trafią do rolników kupujących nawozy i prowadzących produkcję.

Stawki VAT w rolnictwie – podsumowanie

W Sejmie dzieją się czasami dziwne rzeczy. Zauważył to także poseł Krajewski. – Przed chwilą słyszeliśmy od pana posła PiS (Zbigniewa) Dolaty, że ceny nawozów dzięki obniżce VAT z 8% do zera spadną o 200%. Albo to jest jakieś przejęzyczenie, albo to jest znów taka narracja całego PiS (…) – powiedział polityk PSL.
To nie stawki VAT w rolnictwie zadecydują o losach producentów rolnych i rynku żywności w Polsce. To wspólne, szybkie działanie wspierające rodzime rolnictwo może odwrócić fatalną sytuację w kraju.

W sprawie poszerzenia wiedzy w temacie prawa i dofinansowań w rolnictwie, zachęcamy do zobaczenia innych artykułów na naszej stronie.

Czytaj też: Zerowy VAT na żywność – czy jest na to realna szansa?
Stawki VAT 2023 na nawozy, paliwo, żywność

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!