Szczepienie jabłoni w towarowej produkcji

fot. Katarzyna Kupczak

Połączenie zrazu odmiany jabłoni szlachetnej, dającej smaczne owoce, z podkładką, która odpowiada m.in. za zdrowotność, odporny i silny system korzeniowy oraz mrozoodporność to szczepienie jabłoni. Zabieg ten wykonywany jest powszechnie w towarowej produkcji roślin sadowniczych.

W jakim celu prowadzi się szczepienie jabłoni?

Szczepienie jabłoni przeprowadza się w celu stworzenia jednego organizmu, który złożony jest z odmiany szlachetnej, rosnącej na ukorzenionej podkładce.

Szczepienie drzew owocowych jest połączeniem dwóch roślin, które w miejscu łączenia zrastają się ze sobą. Właśnie w celu stworzenia jednego organizmu przeprowadza się szczepienie jabłoni. Składa się on z odmiany szlachetnej (z której pobieramy oczko lub zraz) rosnącej na ukorzenionej podkładce. Dzięki szczepieniu jabłoni można uzyskać np. niewielkich rozmiarów drzewo, które daje wysokie plony dobrych jakościowo owoców.

Szczepienie drzew owocowych wykonują szkółkarze i hodowcy, którzy produkują materiał nasadzeniowy do sadów. Również bardziej doświadczeni sadownicy wykonują samodzielnie ten zabieg. Udane szczepienie jabłoni jest świadectwem ogromnej wiedzy i wszechstronności. Przed rozpoczęciem szczepienia należy wybrać właściwe zrazy i podkładki. Ważna jest bowiem ich zgodność biologiczna i pokrewieństwo botaniczne.

Do szczepienia niezbędny jest odpowiedni sprzęt oraz materiał. Należy zaopatrzyć się w narzędzia do ciecia, m.in. piłę ogrodniczą, sekator oraz nóż potrzebny do wykonywania nacięć (okulizak). Warto mieć również maść ogrodniczą lub sznurek oraz specjalną folię, która posłuży do zabezpieczenia miejsca szczepienia. Oczywiście najważniejsze są zrazy ścięte z odmiany szlachetnej oraz roślina, która stanowi podkładkę.

 Terminy szczepienia drzew owocowych

Szczepienie jabłoni można wykonywać m.in. wiosną, do czasu, kiedy oczka zrazów znajdują się w stanie spoczynku (przed rozpoczęciem okresu wegetacji) lub bezpośrednio po jej rozpoczęciu. Zbieg można wykonać również latem. Ważne jest, aby podczas wiosennego terminu szczepić jabłonie metodą na zraz, a w letnim – wykonywać zabieg okulizacji. Szczepimy w pogodne i suche dni.

Zrazy i podkładki do szczepienia jabłoni

Zrazy do szczepienia powinny pochodzić od szlachetnej odmiany, na której owocach zależy sadownikowi. Pobiera się jest ze zdrewniałych pędów, gdzie widoczne są wyraźnie wykształcone oczka (pąki). W przypadku szczepienia wiosennego, zrazy należy pobrać na przełomie listopada/grudnia albo od końca lutego do początku marca. Zrazy do szczepienia jabłoni decydują o powodzeniu szczepienia.

W przypadku podkładki wykorzystuje się roślinę, która jest odporna na niską temperaturę oraz groźne choroby i szkodniki. Ważne jest, aby podkładki dla jabłoni pochodziły z dzikiego gatunku danej odmiany lub odmiany o dużej odporności. Przy ścinaniu podkładki i zrazu powierzchnie obu elementów powinny być podobne i ściśle przylegające do siebie.

Szczepienie jabłoni zrazem – sposoby

Szczepienie zrazem jest zabiegiem polegającym na połączeniu zrazu z podkładką, ich związaniu i zabezpieczeniu miejsca szczepienia. Warunkiem powodzenia zabiegu jest jak najdokładniejsze dopasowanie ścięć zraza i podkładki, jak również duża powierzchnia przylegania kory i drewna. Istnieje kilka typów szczepienia zrazem.

1. Szczepienie przez stosowanie wykonuje się w momencie, gdy grubość podkładki i zraza są jednakowe. Zraz musi mieć 3 lub 4 wykształcone pąki, a podkładka – dobrze rozwinięty system korzeniowy. Zraz i podkładkę należy ściąć pod skosem, po czym obie części dopasowuje się do siebie. Szczepienie przez stosowanie wykonujemy w kwietniu, przed rozpoczęciem okresu wegetacji.
2. Szczepienie przez stosowanie z nacięciem wykonuje się podobnie, jak w przypadku szczepienia przez stosowanie. Różnica polega na tym, że wzdłuż podkładki i zraza należy wykonać dodatkowe nacięcie, które zwiększa powierzchnię przylegania.
3. Szczepienie w klin polega na wycięciu trójkątnego kawałka drewna w podkładce. Zraz natomiast ścina się z dwóch stron tak, aby utworzyć klin, który będzie pasował do wycięcia w podkładce. Grubość zrazu nie może być większa od 1/2 grubości podkładki.
4. Szczepienie na przystawkę polega na tym, że pień podkładki obcina się pod niewielkim kątem, a następnie ścina się korę z niewielką ilością drewna na powierzchni, której wymiary są podobne do powierzchni ściętego ukośnie zraza. Tę metodę stosuje się w przypadku, gdy podkładka jest grubsza od zraza.
5. Kożuchowanie polega na ścięciu podkładki pod kątem prostym, aby powierzchnia cięcia była jak najmniejsza. Później korę rozcina się pionowo, rozchyla krawędzie i wciska pod nią zraz. Metodę stosuje się w przypadku, gdy podkładka jest grubsza od zraza. Zabieg ten można wykonać nawet w maju.
6. Szczepienie za korę (tzw. w T) jest metodą podobną do kożuchowania, jednak w tym przypadku podkładki się nie ścina, a nacina jej korę w kształcie litery T i pod nacięcie należy wszczepić zraz.

Okulizacja jabłoni w sadzie

Szczepienie przez okulizację (oczkowanie) przeprowadza się w lecie.

Szczepienie przez okulizację (oczkowanie) przeprowadza się w lecie. Okulizacja polega na połączeniu z podkładką pąka liściowego (oczka) odmiany szlachetnej. Metoda ta jest podobna do szczepienia za korę (w „T”), jednak w tym przypadku wszczepia się odpowiednio przycięte oczko, a nie cały zraz. Okulizację przeprowadza się od połowy lipca do połowy sierpnia. Zrazy do okulizacji muszą mieć dobrze wykształcone pąki liściowe. Okulizację wykonuje się okulizakiem, przecinając korę podkładki w kształcie litery T. Okulizację wykonują najczęściej doświadczeni pracownicy.

Szczepienie jabłoni jest jedną z najszybszych i najtańszych metod ich rozmnażania. Najczęściej wykonywane jest w towarowej produkcji roślin sadowniczych.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!