Jaki będzie sezon borówkowy 2023? Szanse i zagrożenia
Jesteśmy obecnie w momencie, gdy w jednych krajach sezon borówkowy dobiega końca, podczas gdy w innych dopiero się zaczyna. Dotyczy to również Polski, którą niedawno nawiedziły przymrozki. Co przyniesie bieżący sezon dla polskiego rynku borówki?
W najbliższym czasie należy się spodziewać zmniejszonej podaży borówek z Hiszpanii i Maroka. Niebawem za to rozpoczną się zbiory w Serbii, Portugalii, a następnie we Francji i w Polsce. Tymczasem sytuacja na rynkach światowych jest w pełni rozwoju. Czego można się spodziewać w nadchodzących miesiącach?
Spis treści
Polska — sezon borówkowy dopiero przed nami. Jaki będzie?
Rynek borówki w Polsce doświadczył szybkiego wzrostu importu, przewyższającego produkcję i eksport. W latach 2020–2021 wyniósł on 14 250 t, co daje 44% wzrost. Warto jednak dodać, że znaczna część polskich konsumentów kupuje jagody przez cały rok. Do wzrostu spożycia tych owoców z pewnością przyczyniła się kampania promująca walory prozdrowotne i smakowe borówki.
Natomiast jeśli chodzi o sezon krajowy, jest jeszcze za wcześnie, aby ocenić skutki ostatnich przymrozków majowych. Jednak mniejsza ilość pąków na krzewach borówki wcale nie musi oznaczać zmniejszonej produkcji. Wręcz przeciwnie, jeśli krzew ma mniej jagód do wykarmienia, może to prowadzić do wyrastania większych owoców. Decydujące będą najbliższe tygodnie i to, jak będzie przebiegać pogoda.
Nawiasem mówiąc, każdy, kto chciałby przyczynić się do zwiększenia dostępności informacji na temat produkcji borówki w jego regionie, może wziąć udział w ankiecie IBO. Jej wypełnienie zajmuje niecałe 5 minut, za to umożliwi opracowanie dokładniejszych, powszechnie dostępnych statystyk.
Sezon borówkowy w UE
W 20. tygodniu roku na rynkach zachodnich obserwujemy spadek podaży borówki wysokiej z takich krajów jak Maroko czy Hiszpania. To przekłada się na wzrost cen na rynkach europejskich.
Hiszpania ma za sobą trudny sezon borówkowy
Hiszpański sezon na borówki minął i podaż owoców z tego kraju spada. Generalnie sezon dla hiszpańskich plantatorów borówki charakteryzował się niższą niż w 2022 r. produkcją. Tam bowiem zimna pogoda przyczyniła się do spadku plonowania plantacji, problemem są też trudności z nawadnianiem spowodowane suszą. Jednocześnie kończy się też podaż konkurencyjnej borówki marokańskiej, co skutkuje zwiększonym popytem na produkty hiszpańskie w krajach Bliskiego Wschodu i Azji Południowo-Wschodniej, a także w Europie. W związku z tym ceny hiszpańskich borówek rosną.
Włochy — sezon borówkowy już minął
Szczyt sezonu mija również na włoskich plantacjach. W tym roku na niektórych obszarach Sycylii zbiory borówki rozpoczęły się z kilkutygodniowym opóźnieniem, w połowie lutego. Od czerwca na tym rynku dominować będą mrożone produkty z zagranicy. Co ciekawe, większość sycylijskich plantatorów skupia się na produkcji „zero pozostałości”, ponieważ w tym regionie zużycie pestycydów jest wyjątkowo niskie.
Ogólnie we Włoszech spożycie borówki utrzymuje się przez cały rok na stałym poziomie, ze szczytem w lecie. Jednak mimo wysokiego popytu ceny są stosunkowo niskie, albowiem ostatnio w ciągu 20 dni spadły one o 30%. Za ten stan rzeczy odpowiada napływ taniego towaru z Hiszpanii.
Holandia i Niemcy w oczekiwaniu na sezon borówkowy
Obecnie na rynkach europejskich można znaleźć borówki pochodzenia marokańskiego i hiszpańskiego. Dotychczas ceny marokańskiej borówki na rynku holenderskim były bardzo wysokie. Wynika to z braku konkurencji ze strony Hiszpanii. Teraz z kolei spodziewany jest jednak spadek wolumenu dostarczanego z Maroka. Dostępność marokańskich i hiszpańskich borówek zatem spada.
Niemieccy handlowcy przestawią się na sprzedaż borówki w mniejszych pojemnikach
Pierwsze większe ilości z Serbii i Rumunii spodziewane są dopiero od połowy do końca czerwca, a wczesne produkty tunelowe z upraw krajowych (Niemcy) trafią na rynek do połowy czerwca. Jednak ilości pokrywające zapotrzebowanie rynku będą dostępne dopiero w lipcu.
W efekcie na giełdach w Holandii i Niemczech spodziewane są wyraźne niedobory tych owoców w okresie od 22. do 25. tygodnia. Co za tym idzie, ceny importowanych borówek gwałtownie wzrosną. Ponadto prawdopodobnie na 1—2 tygodnie handlowcy przestawią się na mniejsze opakowania (z tacek 500 g na 300 g).
Serbia — oczekiwany wzrost produkcji
Wzrostu produkcji spodziewają się natomiast serbscy plantatorzy. Ich sezon borówkowy rozpocznie się na początku czerwca. Co więcej, prognozowany plon wyniesie 7500 t, co daje wzrost produkcji o 15% wobec 2022 r.
Serbia nie została dotknięta wiosennymi przymrozkami na początku kwietnia, a zgodnie z raportami oczekuje się dobrej wielkości i jakości oraz wyższych wolumenów.
Jak przebiega sezon borówkowy na świecie?
Kraje Afryki Południowej poszerzają produkcję, USA szczyci się dostawami owoców wysokiej jakości, podczas gdy Peru utrzymuje swoją dominację na rynku chińskim.
Afryka Południowa — trwa wymiana nasadzeń
Zbiór borówki w Zimbabwe trwa już od połowy lutego, a za chwilę rozpocznie się w północnym regionie RPA. Tegoroczną produkcję w tym kraju szacuje się na poziomie 30 tys. t. Pierwsze wolumeny trafią na lokalny rynek, gdzie o tej porze roku ceny są bardzo wysokie. Eksport natomiast rozpocznie się w sierpniu, kiedy na półkuli północnej sezon borówkowy dobiegnie końca. Na te rynki trafi około 25 tys. t.
Ponadto obecnie w Afryce Południowej trwa wymiana nasadzeń. Rozwój areałów obserwuje się za to w Zimbabwe, a to ze względu na duże zainteresowanie ze strony zagranicznych inwestorów. Głównie są to: Wielka Brytania, USA i Bliski Wschód, a też krajowi producenci, którzy przestawiają się na borówki. Obecnie areał borówki w Zimbabwe wynosi 400–600 ha i może wzrosnąć do blisko 1000 ha.
Plantacje borówki są też w Namibii i Zambii. Cała produkcja w Afryce Południowej konkuruje z Peru. Dopóki jakość jest wysoka, przynosi to korzyści całemu regionowi.
Ameryka Północna obstawia rynek krajowy
Jeżeli chodzi o rynek USA, to sezon borówkowy jest różny w zależności od regionu. Stan Georgia już kończy sprzedaż, ustępując miejsca Północnej Karolinie, która będzie zaopatrywać Wschodnie Wybrzeże do połowy lipca. Produkcja rozpocznie się również w New Jersey na początku czerwca. Na Zachodnim Wybrzeżu jagody będą sprowadzane z Meksyku do maja, a następnie Kalifornia będzie miała intensywny sezon od czerwca do końca sierpnia. Z kolei Waszyngton i Kolumbia Brytyjska będą zaopatrywać zarówno Wschód, jak i Zachód w produkty peruwiańskie do końca roku.
Jak widać, dużą część produkcji pochłania rynek krajowy, szczególnie Wschodnie Wybrzeże. Szacuje się, że konsumpcja borówki w Stanach Zjednoczonych utrzymuje się na poziomie 45%, wartość sprzedaży wycenia się na prawie 2 mld USD.
Ameryka Południowa — Chile słabnie, Peru rośnie w siłę
Podobnie jak w Afryce Południowej, wymiana odmian ma miejsce również Chile. W skutek czego oczekuje się, że ilość eksportowanych świeżych chilijskich jagód spadnie o 20% i wyniesie w sezonie 2022–2023 87 tys. t. Kraj ten staje więc przed dużym wyzwaniem. Musi się bowiem zmierzyć z konkurencją ze strony Peru, Meksyku, Maroka i Chin. Zmieniająca się się sytuacja na światowym rynku borówkowym skłoniła chilijskich producentów do przyjęcia nowych strategii dywersyfikacji swojej produkcji.
Tymczasem Peru, światowy lider w produkcji i eksporcie borówki, zwiększyło produkcję o 37,5% w pierwszym kwartale 2023 r. Kraj w ostatnim sezonie otworzył wiele nowych rynków, aby zapewnić zbyt dla zwiększonych wolumenów i bardziej równomierny podział eksportu.
Głównym odbiorcą peruwiańskiej borówki są Chiny — największy światowy importer tych owoców. W 2022 r. Peru wysłało na ten rynek 35 890 t, co stanowiło 84% całego importu Chin (42 847 t). Zajęcie rynku chińskiego przez peruwiańskich dostawców nastąpiło niezwykle szybko. Mianowicie w 2018 r. eksport do tego kraju wynosił 5657 t, co stanowi 36,8% całości eksportu. W 2019 r. Peru podwoiło swoje dostawy, zwiększając swój udział do 54%. A w 2022 r. dostawy te potroiły się w porównaniu z 2019 r., co stanowi 83,7% wszystkich jagód importowanych przez Chiny. Ponadto w najbliższych latach spodziewany jest wzrost konsumpcji borówek w Chinach.
Peru pracuje też na wydłużeniem okresu podaży swoich borówek na rynek chiński. Ty samym w sezonie 2022 pierwsza dostawa była zrealizowana wcześniej, bo już w lipcu. W ten sposób podaż owoców peruwiańskich i jednocześnie borówek krajowych wypchnęły z tego rynku borówki kanadyjskie, których znaczenie od 2020 r. jest tam marginalne.
Czytaj też: Ekstremalna pogoda niszczy rośliny sadownicze w Europie
Źródła: FreshPlaza, IBO
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
