Koszt założenia sadu jabłoniowego – obecne realia
Najważniejszym czynnikiem zachęcającym sadowników do zakładania nowych bądź wymiany istniejących sadów jabłoniowych jest zwykle ocena ich opłacalności produkcji. Jak wygląda koszt założenia sadu jabłoniowego?
Ostatnie lata na rynku jabłek były dość zróżnicowane cenowo, przeważały jednak zdaniem sadowników zbyt niskie ceny za owoce. Dla wielu producentów oznaczało to spadek lub nawet brak dochodowości produkcji. Jednak dla wielu sadowników rezygnacja z uprawy jabłoni jest niełatwa, a czasem niemożliwa, chociażby ze względu na różnego rodzaju podjęte zobowiązania finansowe czy zawarte umowy. Niemniej sad owocowy to może być dobry biznes.
Czasami jedynym wyjściem jest podjęcie próby restrukturyzacji struktury sadów, np. ze względu na lepsze odmiany czy inną bardziej intensywną technologię uprawy. Jednak założenie nowego sadu to dość poważna inwestycja, a w obecnej sytuacji ze względu na dramatyczny wzrost cen materiałów takich jak, drewno, stal, nawozy, itp. znacząco te koszty podwyższa. Zobaczmy zatem, ile kosztowałoby założenie nowoczesnego, intensywnego sadu jabłoniowego w dzisiejszych realiach rynkowych.
Spis treści
Czy warto inwestować w nowe sady jabłoniowe?
Ile kosztuje założenie sadu? Koszt założenia sadu jabłoniowego zależy przede wszystkim od tego, jaki typ sadu chcemy prowadzić. Aby zarobić na jabłkach, w zasadzie nie ma innej alternatywy niż nowoczesny, intensywny sad założony z nowych i atrakcyjnych odmian, za które można uzyskać wysokie ceny. Niestety inwestycja w sad jabłoniowy prowadzony na wysokim poziomie, z gwarancją pewnych i obfitych plonów oraz odpowiedniej jakości owoców deserowych wymaga znacznych nakładów finansowych. Tak na sam sad owocowy, jak i towarzyszącą mu infrastrukturę. Sprawdźmy zatem, ile potrzeba pieniędzy na taką inwestycję?
Struktura kosztów założenia sadu jabłoniowego
Na średnie koszty założenia sadu jabłoniowego (w tys. zł/ha) składa się wiele czynników. Na wykresie poniżej prezentuję strukturę większości kosztów z uwzględnieniem ochrony przeciwgradowej (w opcji, wykres 1).
Źródło: opracowanie na podstawie badań własnych
Nakłady na założenie nowego sadu jabłoniowego
Na założenie hektara sadu jabłoniowego nakłady finansowe są dość wysokie. Nawet jeżeli sadownik posiada już pewną bazę w postaci sprzętu do produkcji (ciągniki, maszyny, itd.), czy budynków (magazyny, chłodnie), to i tak będzie zmuszony poczynić szereg dodatkowych wydatków. Chociażby takich, jak na środki trwałe, do których zalicza się np. instalacje nawadniającą czy przeciwgradową, jeśli to konieczne oraz środki obrotowe, tzn. drzewka, paliki, rusztowanie, itp.
Koszt założenia sadu jabłoniowego a przygotowanie gleby
Przygotowanie gleby, nawożenie organiczne i mineralne, itd. to podstawowe zabiegi agrotechniczne konieczne na etapie zakładania sadu jabłoniowego. Należy też mieć świadomość, że im lepiej przygotowane pole, tym mniej później problemów z chwastami, chorobami systemu korzeniowego czy szkodnikami. Obecnie zaleca się co najmniej roczne, a najlepiej 2-letnie przygotowanie gleby pod nowy sad jabłoniowy. Ewentualnie specjalne przygotowanie pola, jeśli będzie to sad po sadzie. Sporym wydatkiem finansowym (ze względu na ogromny wzrost cen) może być koszt nawożenia przed założeniem sadu, którego poziom zależny będzie od wyników analizy gleby.
Ceny drzewek owocowych
Ile drzew owocowych na hektar będzie potrzebnych? Jak wyglądają ich koszta?
Różnice w kosztach, jeśli chodzi o założenie sadu jabłoniowego, wynikają w dużej mierze z różnic w cenie drzewek. Przy gęstości sadu 3300 drzewek/ha koszty te stanowią już duże obciążenie. Ceny drzewek owocowych, np. dobrze rozgałęzionych okulantów jednorocznych z krajowych szkółek, w zależności od odmiany wahają się od 8 do 13 zł/szt. Za drzewka dwuletnie trzeba zapłacić od 13 do 20 zł/szt. Dwuletnie mają jednak bardzo wysoki potencjał produkcyjny, a przy zapewnieniu nawadniania i fertygacji potrafią już w drugim roku po posadzeniu wydać plon rzędu kilku ton z ha.
Z kolei odmiany klubowe to zazwyczaj drzewka dwuletnie, najczęściej z importu. Cena drzewka odmiany klubowej jest jednak bardzo wysoka, na poziomie 6–8 euro/szt., czyli 27–35 zł/szt. Jednak, uzyskanie licencji na uprawę najlepszych odmian klubowych w Polsce to bardzo trudny proces, chociaż na przykładzie odmiany CAMEO® jest to możliwe.
Rusztowanie dla drzewek jabłoni
Ile kosztuje hektar sadu? To zależy. Na koszt założenia hektara sadu mają wpływ m.in. wydatki na konstrukcje rusztowania dla drzewek
Przygotowując koszt założenia sadu jabłoniowego trzeba taki wydatek wkalkulować. W nowoczesnych, intensywnych sadach jabłoniowych konstrukcje rusztowania dla drzewek są już jego stałym elementem. W zależności od rodzaju konstrukcji (betonowa, stalowa czy drewniana) koszt takiego rusztowania może być dość zróżnicowany. Może to być konstrukcja rusztowania oparta na drucie i palikach lub samych 3 albo 4 drutach. Zakup i montaż konstrukcji dla drzewek obejmuje m.in. słupki betonowe, tyczki (np. bambusowe, stilmer), drut, kotwy, akcesoria, itp. Słupy i rusztowania powinny być na tyle długie (4,8–5,2 mb), by zapewnić na nich możliwość montażu instalacji przeciwgradowej. Ich całkowity koszt po obecnych cenach materiałów waha się od 40 do 60 tys. zł/ha.
Instalacja nawadniająca (i do fertygacji)
Zakup i montaż instalacji nawadniającej lub do fertygacji (linie kroplujące) przy założeniu, że posiadamy już w
Duże znaczenie ma koszt instalacji nawadniającej
gospodarstwie pewne elementy np. zbiornik, pompę głębinową, to koszt około 15,0 tys. zł/ha. Jeżeli w gospodarstwie nie ma studni głębinowej, to dochodzi kolejne kilkanaście tysięcy zł. Niezbędne staje się także posiadanie stacji meteorologicznej, a w rejonach zagrożonych przymrozkami wiosennymi – instalacji przeciwprzymrozkowej,
Koszty ogrodzenia sadu
Składową kosztów założenia sadu jabłoniowego jest również wydatek na ogrodzenie. Obecnie ogrodzenie takie, ze względu na niższe ceny, wykonywane jest zazwyczaj na bazie słupków drewnianych lub stalowych ocynkowanych i siatki leśnej. Dochodzi do tego jeszcze koszt bramy i innych elementów ogrodzenia. Jeśli grodzimy większy obszar sadu niż 1 ha, to koszty znacząco spadają, ze względu na mniej słupków i siatki. Przy mniejszej powierzchni koszty te będą jednak wyższe. Przy 10 ha sadu o nieregularnym kształcie łączne koszty takiego typu ogrodzenia to 10–12 tys. zł/ha.
Koszt założenia sadu a instalacja przeciwgradowa
Zakup i montaż konstrukcji przeciwgradowej jest w mojej ocenie najbardziej skuteczną metodą ochrony plonu przed niekorzystnymi czynnikami atmosferycznymi. Jeśli już na etapie stawiania rusztowania do drzewek zaplanowaliśmy wyższe słupy konstrukcyjne (pod kątem możliwości założenia siatki) to koszty instalacji przeciwgradowej będą niższe o te elementy.
Największy udział w nakładach będzie miał koszt zakupu siatki przeciwgradowej (duże różnice w zależności od rodzaju siatki) oraz koszt robocizny, ponieważ dla pewności konstrukcji lepiej te prace zlecić specjalistom. Przeciętne koszty zakupu i montażu takiej konstrukcji oraz siatki (w tym przykładzie siatki czarnej) kształtowały się na poziomie 80 tys. zł/ha. To dużo i wymaga kalkulacji, czy w danych warunkach lokalizacji sadu nie lepiej skorzystać z oferty ubezpieczenia sadu.
Struktura kosztów założenia nowoczesnego sadu jabłoniowego w zależności od rodzaju drzewek
Największe wydatki na założenie hektara nowoczesnego sadu pochłania zakup drzewek oraz konstrukcja rusztowania (wykres 2).
Źródło: opracowanie na podstawie badań własnych
Cena za hektar sadu jabłoniowego – podsumowanie
Koszt założenia sadu jabłoniowego w aktualnych realiach cen środków produkcji jest dość wysoki. Łączne koszty (bez ogrodzenia i instalacji przeciwgradowej) niezależnie od rodzaju rusztowania, typu materiału szkółkarskiego mogą kształtować się na poziomie 120–125 tys. zł/ha (wykres 1). Najwięcej należy wydać na zakup drzewek (od 26 do 50% przy odmianach klubowych) oraz montaż konstrukcji rusztowania do drzewek i instalacji przeciwgradowej. Biorąc pod uwagę przeciętny okres eksploatacji sadu, daje to nieco ponad 8,0 tys. zł/ha kosztów amortyzacji. Jeśli jest taka konieczność, należy do tego doliczyć jeszcze koszty ogrodzenia sadu i montażu siatki przeciwgradowej (ponad 92 tys. zł/ha).
Ile wyniesie zysk z hektara sadu? To zależy od zaangażowania zakładającego, pomysłowości i włożonej pracy. Niemniej jednak sad owocowy stanowić może dobry biznes, jeśli tylko odpowiednio do niego podejdziemy.
Czytaj również:
Koszt produkcji jabłek
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
