Przędziorek owocowiec – wiosenna profilaktyka

Przędziorek owocowiec jest roztoczem żerującym na ok. 80 gatunkach roślin. Bardzo często atakuje jabłonie. Jego obecność prowadzi do obniżki plonów jabłek oraz ich złego wybarwienia. W przypadku tego szkodnika szczególnie ważna jest wiosenna profilaktyka w sadach jabłoniowych, jak i kiedy ją prowadzić?
Spis treści
Przędziorek owocowiec – charakterystyka szkodnika

Obecność tego szkodnika w sadach przyczynia się do słabszego zawiązywania pąków kwiatowych na kolejny sezon wegetacyjny.
W wielu sadach jabłoniowych przędziorki powodują ogromne szkody każdego roku. Przędziorek owocowiec (Panonychus ulmi) jest roztoczem o długości ciała od 0,4 do 0,6 mm, barwy czerwonej, pokrytego długimi szczecinki. Może być obecny na drzewie owocowym przez cały rok. Zimuje w formie karminowych jaj. Osobniki ruchome zaczynają się pojawiać przed kwitnieniem. Ostatniego pokolenia mogą być aktywne do końca sierpnia, nawet jeszcze we wrześniu. W trakcie sezonu wegetacyjnego rozwija się do 5 pokoleń tego przędziorka. Najwięcej uszkodzeń roztocz ten powoduje w czasie suchej i upalnej pogody.
Przędziorek owocowiec wysysa zawartość komórek miękiszu, co przyczynia się do zwiększenia transpiracji oraz zahamowania fotosyntezy. Uszkodzone liście żółkną, a następnie brązowieją i przedwcześnie opadają. Owoce na jabłoniach najczęściej nie wyrastają lub źle się wybarwiają. Obecność tego szkodnika w sadach przyczynia się do słabszego zawiązywania pąków kwiatowych na kolejny sezon wegetacyjny. Ponadto jabłonie stają się podatniejsze na przemarzanie w zimie.
Monitoring obecności przędziorka owocowca w sadach jabłoniowych w okresie bezlistnym
Lustracje jabłoni w sadach są pierwszym krokiem, mającym na celu skuteczną ochronę drzew owocowych przez przędziorkiem owocowcem w ciągu całego sezonu wegetacyjnego. Systematyczne przeprowadzanie lustracji jest podstawą skutecznej walki z przędziorkami. Lustracje w okresie bezlistnym przeprowadza się w celu zlokalizowania zimowych jaj przędziorka owocowca. Kontrole polegają na dokładnym przeglądaniu gałęzi jabłoni w celu stwierdzenia obecności jaj zimowych przędziorka owocowca lub ich braku. Z sadu jabłoniowego o pow. do 5 ha lustruje się po jednej 2-3-letniej gałęzi z 40 drzew. Zlokalizowanie złóż jaj o średnicy od 0,5 do 1,0 cm lub czerwonych plam o średnicy powyżej 1 cm oznacza przekroczenie progu szkodliwości dla tego szkodnika. Wówczas konieczne jest przeprowadzenie zabiegu eliminującego przędziorka owocowca przed fazą kwitnienia jabłoni.
Lustracje na obecność form ruchomych przędziorków w sadach jabłoniowych
Od fazy różowego pąka jabłoni aż do końca sierpnia lustracje mają na celu wykrycie obecności przędziorków na liściach drzew (po spodniej stronie blaszki liściowej).
Od fazy różowego pąka jabłoni aż do końca sierpnia lustracje mają na celu wykrycie obecności przędziorków na liściach drzew (po spodniej stronie blaszki). Wykonuje się je regularnie, co 10-14 dni. W warunkach wysokiej temperatury oraz okresów bezdeszczowych lustracje prowadzi się co 7-10 dni. W fazach różowego pąka oraz kwitnienia lustracje na obecność przędziorka owocowca wykonuje się, sprawdzając po jednej rozetce kwiatowo-liściowej umieszczonej w środku korony jabłoni z 40 drzew (razem ok. 200 liści). Próg zagrożenia stanowi średnio 3 lub większa liczba form ruchomych na 1 liściu. W fazie kwitnienia lustracje na obecność przędziorka owocowca prowadzi się, sprawdzając po jednej rozetce kwiatowo-liściowej z 40 drzew (razem ok. 200 liści). Jeśli przędziorek owocowiec osiągnie lub przekroczy próg szkodliwości, wówczas należy wykonać zabieg zwalczający.
Przędziorek owocowiec a wrogowie naturalni
Ważną rolę w ograniczeniu liczebności przędziorka owocowca odgrywają organizmy pożyteczne (wrogowie naturalni), które występują w przyrodzie.
Ważną rolę w ograniczeniu liczebności przędziorka owocowca odgrywają organizmy pożyteczne, które naturalnie występują w przyrodzie. Zalicza się do nich m.in. drapieżne pluskwiaki takie, jak: dziubałek gajowy, tasznik jabłoniowiec, skulik przędziorkowiec oraz drapieżne roztocza, do których należy dobroczynek gruszowiec. W sadzie powinno się sadzić drzewka wolne od przędziorka owocowca.
Wczesną wiosną do walki z przędziorkiem owocowcem stosuje się środki, które zawierają olej parafinowy. Wysoka skuteczność tych preparatów możliwa jest w momencie, gdy ciecz robocza w bardzo dokładny sposób pokryje powierzchnię szkodnika. Zimowe jaja przędziorka owocowca zlokalizowane są często na spodniej stronie gałęzi i pędów. Z tego powodu zaleca się stosować minimum 1000 l cieczy użytkowej na hektar.
W późniejszym okresie wykorzystuje się preparaty wykazujące działanie mechaniczne. Można je stosować w okresie wylęgania się larw przędziorka owocowca przed fazą kwitnienia lub w późniejszym okresie wegetacji. Gdy wczesną wiosną nie przeprowadzi się się zabiegu środkami olejowymi, wtedy przed kwitnieniem szkodniki należy zwalczać wykorzystując akarycydy.
Przędziorek owocowiec jest groźnym szkodnikiem w uprawie jabłoni. Warto pamiętać, że im skuteczniej szkodnik ten zostanie zlikwidowany przed fazą kwitnienia, tym mniej problemów będzie z nim w ciągu całego sezonu wegetacyjnego.
