Rdza śliwy – groźna choroba nie tylko starych sadów

Rdza śliwy jest coraz częściej spotykaną chorobą w sadach śliwowych. Obserwuje się ją zarówno w tych, w których nie przeprowadza się zabiegów ochrony roślin, ale także w regularnie chronionych. Poza tym sprawca poraża także drzewa dziko rosnące. Jak zapobiegać lub walczyć z tą chorobą? Dowiedz się!
Rdza śliwy staje się coraz powszechniejszą chorobą w profesjonalnych sadach towarowych. Jeszcze do niedawna ta przypadłość utożsamiana była z sadami zaniedbanymi, ale to się zmienia. Być może sadownicy wciąż nie zwracają na nią uwagi? A warto, aby nie doprowadzić do nadmiernego jej wystąpienia.
Spis treści
Rdza śliwy. Rośliny żywicielskie i cykl rozwojowy patogenu
Bezpośrednim sprawcą rdzy śliwy jest grzyb rdzawnikowy Tranzschelia pruni-spinosae. Jego pełny rozwój przebiega na dwóch gospodarzach, czyli śliwie i zawilcu żółtym. Oprócz śliwy ten rodzaj rdzy spotyka się w niewielkim nasileniu także na moreli i tarninie. W warunkach naszego kraju prawdopodobny jest rozwój patogenu tylko na śliwach.
Zimują zarodniki zwane teliosporami na opadłych liściach lub grzybnia, na korze jednorocznych pędów śliw. Wiosną z miejsc zimowania patogen przenosi się za pomocą zarodników podstawkowych typu bazydiospor na byliny zawilca żółtego. Rośliny te często uprawia się jako ozdobne w ogródkach, na rabatach, skarpach czy tarasach. Na nich rozwijają się spermogonia grzyba.
W kolejnych etapach rozwoju z porażonych zawilców rdza śliwy przenosi się na śliwy za pomocą żółtopomarańczowych zarodników ognikowych zwanych ecjosporami. Przenoszone z wiatrem i deszczem zarodniki dokonują infekcji pierwotnych na liściach śliwy. Na dolnej stronie liści tworzą się wówczas uredinia, które są skupiskiem urediniospor, czyli zarodników dokonujących infekcji wtórnych. Uredinia pod koniec lata przekształcają się w ciemnobrunatne telia, w których wytwarzane są teliospory.
Rdza śliwy. Objawy
Rdza śliwy jest chorobą łatwą w identyfikacji. Widoczne objawy rdzy na liściach śliwy powstają dopiero w drugiej połowie lata, aczkolwiek już w czerwcu wprawne oko może je dojrzeć.
Na dolnej stronie blaszki liściowej obserwuje się rdzawe, nabrzmiałe, chropowate zgrupowania zarodników pylących, tzw. uredinia. W miejscach porażenia, na górnej stronie liścia widoczne są żółtawe plamki. Są one nieregularnie rozmieszczone, czasem może ich być jednak tak dużo, że przykrywają całą powierzchnię. Z czasem plamy te stają się szarożółte, natomiast zarodniki pod nimi brunatnieją i czernieją (telia).
Porażone liście przedwcześnie opadają. Jeśli nasilenie rdzy śliwy jest duże i wiele liści opada, to osłabia to kondycję drzewa, zwłaszcza obniża możliwość przetrwania w czasie surowych zim. Konsekwencją tych procesów jest słabsze plonowanie i zamieranie drzew.
Profilaktyczne zabiegi przeciwko rdzy śliwy
Rdza śliwy występuje w dużym nasileniu, jeśli w pobliżu sadu rosną zawilce, będące drugim gospodarzem tej choroby. Należy zatem usuwać te byliny z sąsiedztwa i niszczyć.
Obecnie nie ma zarejestrowanych środków grzybobójczych do bezpośredniego zwalczania rdzy śliwy. Chorobę tę i jej rozprzestrzenianie hamuje się przy okazji innych zabiegów z wykorzystaniem fungicydów. Przykładowo środki z grupy strobiluryn stosowane do zwalczania dziurkowatości liści drzew pestkowych, mogą przy okazji ograniczyć rdzę. Będą one skuteczne, jeśli ich aplikacja nastąpi wkrótce po zaobserwowaniu pierwszych objawów chorobowych rdzy na liściach śliw.
