Standardowa uprawa roli (głęboka orka) czyni glebę głęboko spulchnioną, stwarzającą bardzo dobre warunki do wzrostu korzeni. Natomiast uprawa bezorkowa spulchnia i miesza glebę, ale jej nie odwraca, a pozostawione na powierzchni resztki pożniwne chronią ją przed erozją. A jakie zalety i wady ma siew pasowy?
Bezorkowy system uprawy ogranicza m.in. pobieranie wody oraz składników pokarmowych przez rośliny, a duża ilość resztek po zbiorze przedplonu utrudnia precyzyjne umieszczenie nasion w glebie. Głęboka orka natomiast naraża glebę na przesuszenie, erozję wodną, wietrzną, a także na zaskorupienie.
Uważa się, że pasowa uprawa roli łączy w sobie pozytywne aspekty uprawy głębokiej i uprawy zerowej.
Metodę tę można stosować w uprawie rzepaku, soi, buraków cukrowych, kukurydzy i słonecznika.
Na czym polega siew pasowy?
Siew pasowy to rodzaj siewu powiązany z uprawą pasową, którą zapoczątkowano w USA. Uprawa ta polegała na spulchnianiu gleby w ograniczony sposób, na zasadzie uprawy uproszczonej czy bezorkowowego systemu uprawy roli. Było to możliwe dzięki użyciu agregatów uprawowych (w dużym uproszczeniu – kultywator + rozsiewacz). Obecnie narzędzia do pasowej uprawy roli są bezpośrednio zagregatowane z dozownikami nawozów oraz siewnikami (kultywator + rozsiewacz + siewnik).
Kultywator
Zasadnicze elementy robocze kultywatora to:
- oczyszczacz w kształcie gwiazdy, który znajduje się z przodu agregatu (jego zadaniem jest usuwanie i czyszczenie powierzchni gleby z resztek pożniwnych);
- talerz tnący – usytuowany tuż za oczyszczaczem (odpowiedzialny jest za cięcie gleby bezpośrednio przed zębami, umożliwiając im dostanie się do warstwy gleby w celu ich spulchnienia;
- zęby – spulchniacze;
- talerze faliste – znajdujące się za zębami (przeciwdziałają rozrzucaniu gleby podczas spulchniania – zwłaszcza w czasie szybkiego przejazdu);
- oraz koło dogniatające (odpowiedzialne za ugniecenie gleby i tym samym przeciwdziałające jej zaskorupieniu).
Zęby umieszczone są na belce w pewnych odległościach od siebie, co powoduje, że gleba jest spulchniona tylko w miejscu ich pracy. Należy pamiętać, że rozstaw zębów będzie uzależniony od rośliny uprawnej. Przy założeniu, że takie kultywatory posiadają od 6 do 12 zębów przy szerokości roboczej 4–6 m, to w czasie jednego przejazdu maszyną uzyskamy od 6 do 12 pasów spulchnionej gleby na głębokość kilkunastu lub kilkudziesięciu centymetrów i szerokości kilkunastu centymetrów. Między nimi pozostaną pasy gleby nienaruszonej, nieuprawionej i będą one stanowiły co najmniej połowę lub 2/3 całkowitej powierzchni przeznaczonej pod uprawę wybranej rośliny.
W związku z powyższym tę metodę można stosować w uprawie rzepaku, soi, buraków cukrowych, kukurydzy i słonecznika.
Zalety siewu pasowego
Jeden przejazd umożliwia jednocześnie:
- uprawę roli,
- wysiew nawozów,
- i (precyzyjny) wysiew nasion,
- a czasem dodatkowo podsiew międzyplonu oraz zastosowanie środków ochrony roślin.
Jest to duża oszczędność paliwa i czasu pracy.
W systemie siewu pasowego stwierdza się w dodatku mniejsze parowanie wody, bardziej równomierne wschody roślin i większe plony w skrajnych warunkach pogodowych – suchych lub mokrych latach.
Aplikowanie nawozów mineralnych i mikroelementów w tej metodzie jest precyzyjne – dostają się one tylko do uprawianej przestrzeni glebowej. A to sprawia, że składniki pokarmowe znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie korzeni wzrastających roślin i umożliwia skuteczniejsze ich wykorzystanie przez rośliny. Tym sposobem nie nawozimy chwastów, a nawozów stosuje się mniej w przeliczeniu na jednostkę powierzchni i jednocześnie ograniczamy na nie nakłady.
Wady?
Szeroka rozstawa rzędów i brak orki sprzyja jednak zachwaszczeniu i występowaniu samosiewów roślin przedplonowych. Zbyt długie stosowanie tej metody na polu wymusza zatem z czasem zmianę kierunku uprawy (na poprzeczną). To jednak nie zawsze jest możliwe.
Mam pytanie, co oznacza ten rodzaj uprawy wymieniony w nawiasie „…. zmianę kierunku uprawy (na poprzeczną) ” ???
Przy długiej uprawie w jednym kierunku zachodzą negatywne zagęszczenia, powstają nierówności w glebie, w związku z czym trzeba uprawiać pole pod innym kątem, aby sama struktura była jednorodna. Podobne działanie stosuje się m.in. przy orce.