Systemy opasu bydła mięsnego

W teorii istnieją 3 systemy opasu bydła mięsnego, a ich dobór zależy od bazy paszowej własnego gospodarstwa, areału upraw i dostępności pastwisk. W niniejszym artykule przedstawimy systemy, aby łatwiej było Wam podjąć decyzję.

3 systemy opasu bydła prezentują się następująco:

Jest deficyt cieląt na rynku, ceny za żywiec są bardzo niskie, eksport na wschód jest zamknięty.

Wioletta Skiendziul, doradca rolniczy i zootechnik

System intensywny

Tusze młodych zwierząt (cieląt i buhajków) otrzymane w wyniku intensywnego żywienia charakteryzują się bardzo dobrym umięśnieniem i niskim stopniem otłuszczenia. Wybrakowane krowy mleczne i mamki opasa się intensywnie, aby zwiększyć ich masę ciała przed ubojem. Nie opłaca się ich żywić innym systemem, ponieważ szybko się otłuszczają i mają niewielkie dzienne przyrosty. Po intensywnym opasie są sprzedawane na rzeź.

Cielęta do 90 dnia życia powinny otrzymywać preparat mlekozastępczy (ok. 5 kg na dzień), dodatkowo od 3 tygodnia życia można podawać niewielkie ilości kiszonki z kukurydzy i paszę treściwą (ok. 1 kg dziennie na szt.). Tak przygotowane cielęta można kierować na dalszy opas, który polega na zadawaniu do woli kiszonki z kukurydzy i paszy treściwej (2,5–3 kg).

Dobrej jakości słoma i siano też mogą być dobrym uzupełnieniem dawki pokarmowej dla opasów.

– Jest deficyt cieląt na rynku, ceny za żywiec są bardzo niskie, eksport na wschód jest zamknięty – mówi pani Wioletta Skiendziul, doradca rolniczy i zootechnik (specjalizujący się w chowie bydła mięsnego) z woj. warmińsko-mazurskiego.

Niestety u rolników również nie widać specjalnego entuzjazmu.

– Hodowcy zastanawiają się, czy w ogóle leczyć chore cielęta, bo jak mówią, „to się nie kalkuluje”. Ceny są niskie, a leczenie czasami wykracza poza cenę sprzedaży żywca – mówi lek. wet. Adam Siębor ze Sterdyni.

W intensywnym żywieniu bydła mięsnego dominuje kiszonka z kukurydzy. Analizując plon z hektara, można jednak wyżywić określoną liczbę buhajków:

• Cielęta rasy czarno-białej nie mogą być opasane powyżej 500–550 kg, ponieważ znacznie zwiększa się wówczas stopień otłuszczenia tuszy.

  jeśli chcemy opasać własne buhajki, to wstawiamy je na opas od masy 120–150 kg. Z 1 ha kukurydzy przez 525 dni żywienia można utrzymać 6 buhajków o końcowej ubojowej masie ciała 600 kg, zużywając dodatkowo ok. 1100 kg paszy treściwej na jednego osobnika;

• jeśli wstawiamy na opas brutardy – podrostki o masie ok. 200 kg – to z 1 ha kukurydzy przez 300 dni opasu możemy uzyskać 4–5 buhajków o masie ciała nawet 700 kg, przy wykorzystaniu dodatkowo 1100 kg paszy treściwej na jednego osobnika.

Bardzo uproszczony schemat żywienia buhajków może wyglądać następująco:

Podsumowując odchów buhajków:

• aby uzyskać opasa o masie ciała 500 kg, skarmia się w tym czasie ok. 12 dt paszy treściwej, 65 dt paszy objętościowej (kiszonki z kukurydzy) i 4 dt siana (dt = 0,1 tony, czyli 100 kg).

– Buhajki ras mięsnych najczęściej opasa się do 15–16 miesiąca życia, a jałówki do 14–15 miesięcy – mówi pani Skiendziul.

System półintensywny

Systemem półintensywnym najczęściej opasa się buhajki do masy 670 kg i wieku 20–24 miesięcy lub wybrakowane krowy. Opas półintensywny wykorzystywany jest przez rolników posiadających dostęp do dużej powierzchni pastwisk.

Bogata ruń pastwiskowa może być jedyną paszą dla bydła mięsnego w sezonie wiosenno-letnim.

Po sezonie pastwiskowym następuje chów alkierzowy, w którym wykorzystywana jest tzw. kompensacja wzrostu. Na dobrej jakości pastwiskach opasy nie muszą otrzymywać dodatkowo pasz treściwych. Wiadomo, że jeśli chcemy uzyskać wysokie dzienne przyrosty, warto takowe zastosować.

Kompensacja wzrostu w tym przypadku następuje po zastosowaniu intensywnego żywienia po powrocie z sezonu pastwiskowego, kiedy około roczne opasy są trochę niedożywione. Przyrosty dzienne sięgają nawet 1500 g/dobę. Buhajki w wieku 22–24 miesięcy osiągają w tym systemie masę ciała 500–550 kg.

System ekstensywny

System ekstensywny opiera się na bardzo tanim, oszczędnym żywieniu, z wykorzystaniem pasz gospodarskich. Opas ekstensywny jest dość długi, wykorzystuje się w tym przypadku 2 sezony pastwiskowe i końcowy szybki opas przed sprzedażą. W okresie jesienno-zimowym opasy utrzymywane są w budynkach i żywione tanimi paszami gospodarskimi.

Buhajki ras mięsnych najczęściej opasa się do 15–16 miesiąca życia, a jałówki do 14–15 miesięcy.

Wioletta Skiendziul, doradca rolniczy i zootechnik

Przyrosty dzienne średnio wynoszą ok. 600 g. Najlepiej tą metodą opasać wolce i jałówki do wieku 24–30 miesięcy. Przy uboju zwierzęta mają ok. 400–500 kg.

Najlepsza metoda opasu

Bardzo trudno jest jednoznacznie stwierdzić, która metoda opasu jest najbardziej opłacalna. Wszystko zależy od dostępności pasz objętościowych, treściwych, areału upraw i pastwisk.

Tusze pozyskiwane od buhajków opasanych intensywnie charakteryzują się najmniejszym otłuszczeniem, największym stopniem umięśnienia, co w znacznym stopniu wpływa na cenę w skupie. Są to zazwyczaj tusze w najwyższej skali europejskiego podziału tusz SEUROP, osiągające klasy E i U.

– Oprócz limousine coraz częściej pojawiają się w hodowli simentale mięsne, herefordy, a nawet angusy. Potencjał tych ras jest wysoki – poleca najlepsze rasy pani Skiendziul.

System ekstensywny wcale nie wyklucza osiągania wysokich dochodów. Wszystko zależy od stosowania pasz dodatkowych.

Utrzymywane jałówki trzeba opasać krótko i szybko sprzedawać, bo w ich przypadku dużo wcześniej niż u buhajków tusza obrasta tłuszczem. Cielęta najwyższą cenę osiągają za tzw. „białe mięso”, czyli opasane tylko mlekiem lub preparatem mlekozastępczym.

– W polskich warunkach najczęściej bydło opasa się w systemie półintensywnym – twierdzi doradca rolniczy. – Tusze z tego opasu mają klasy E i U, dość wysoki stopień umięśnienia i niewielkie otłuszczenie.

Półintensywny system opasu jest najmniej pracochłonny i generuje stosunkowo niskie koszty, ale trwa dość długo. Najlepszym wyjściem jest wykorzystanie w opasie ras mięsnych, dobrze wykorzystujących nawet słabej jakości pasze gospodarskie i są bardziej odporne niż krowy mleczne i krzyżówki. Brak pomieszczeń inwentarskich nie jest problemem, ponieważ można je całorocznie utrzymywać na pastwisku z dostępem do zadaszenia czy starej szopy.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!