Ziemniaki 2024: produkcja i ceny w Europie

Ziemniaki w 2024 roku w niektórych krajach Europy już wyraźnie podrożały. Przyczyniła się do tego pogoda, która nasiliła presję chorób oraz utrudniła wzrost roślin. Dowiedz się, jakie są perspektywy tegorocznej produkcji i cen ziemniaków?
Ziemniaki w 2024 roku mogą okazać się towarem deficytowym. Sytuację jednakże może uratować import z krajów afrykańskich. Egipt pomimo mniejszych zbiorów planuje zwiększyć eksport. Obecnie trwa jeszcze sprzedaż bulw z poprzedniego sezonu, które cieszą się dużym zainteresowaniem.
Spis treści
Gdzie pogoda najbardziej wpłynęła na ziemniaki w 2024 roku?
Deszczowa pogoda w zachodniej Europie znacząco przyczyniła się do spadku produkcji ziemniaków. Główny producent w regionie, Holandia może ich zebrać mniej ze względu na ekstremalnie wilgotne warunki na polach. W wielu regionach pola ziemniaków są podtopione. To skutek długotrwałych opadów deszczu, które od miesięcy wpływają na uprawy ziemniaków w tym kraju.
Podobne warunki panują w Belgii i Szwajcarii. W tym drugim kraju 20% zbiorów nie nadaje się do sprzedaży. Ciągłe opady deszczu zwiększają porażenie patogenami, które powodują straty u większości producentów w tym kraju. Już trzeci rok z rzędu kraj ten musi się ratować importem ziemniaków. Także w Szwecji chłodna, pochmurna i mokra pogoda przyczynia się do gnicia ziemniaków na polach. Późne deszcze nad Hiszpanią spowodowały 30% spadek zbiorów w Sewilli.
Kłopoty nie omijają także innych kontynentów. Na północy Republiki Południowej Afryki w niektórych miejscach szkody spowodowane przez mróz nocami sięgający -8°C doprowadziły do rozległych strat na powierzchni ponad 2800 hektarów. Straty w uprawach ziemniaków wyniosły równowartość prawie 24 miliony euro.
A gdzie zbiory ziemniaków 2024 dopisują?
Z drugiej strony, inne kraje cieszą się dobrymi zbiorami. W Niemczech we wszystkich regionach lokalna produkcja pokrywa popyt konsumentów na krajowe wczesne ziemniaki. Także w Austrii rynek wczesnych ziemniaków nie ma powodów do narzekań. W całym kraju zbiory przebiegają bez problemów, a plony są przeważnie średnie lub dobre. Powody do zadowolenia mają włoscy plantatorzy, którzy w tym sezonie cieszą się normalnymi plonami po słabszym ubiegłym roku. Jednakże wyższe temperatury i susza we Włoszech powodują, że zbierane obecnie ziemniaki są bardziej kruche i stwarzają ryzyko podczas przechowywania.
Produkcja ziemniaków w Polsce 2024
Jak podaje GUS, stan upraw ziemniaków w Polsce w 2024 r. jest zróżnicowany. O ile bardzo wczesne odmiany, wyjątkowo wcześnie sadzone trafiły na przymrozki, to czesne odmiany miały dobre warunki do wzrostu. Występujące w czerwcu i lipcu opady uzupełniały zapotrzebowanie roślin, co wpływało na dobre wykształcanie bulw. Jeśli chodzi o późne odmiany, na ocenę plonu jest kilka tygodni.
Niemniej tegoroczna powierzchnia uprawy ziemniaków w Polsce jest podobna do ubiegłorocznej. Konkretnie to nasadzenia poczyniono na 0,2 mln ha.
Jak pogoda wpływa na ceny ziemniaków w 2024?
Mimo że w Polsce produkcja ziemniaków 2024 przebiega raczej w niezłych warunkach, to ceny są na dość wysokim poziomie. Mianowicie w hurcie wahają się w granicach 1,5–2,1 zł/kg.
Tymczasem nasz Czytelnik pisze:
Cena hurtowa to 1 zł, a pakowalnie, które kupują towar od rolnika, pakują i wstawiają na market — płacą 60–80 groszy/kg.
No to dodajmy jeszcze do pełnego obrazu: „na tym markecie” (pozostańmy przy tej formie), mającym najwięcej sklepów w Polsce, cena kilograma ziemniaka w detalu 3.08.2024 r. wynosiła 3,5 zł.
Skutkiem niekorzystnych zjawisk pogodowych jest to, że w Szwecji obserwuje się najwyższe ceny ziemniaków w historii. Podrożały także ziemniaki w Holandii. Wysokość cen powoduje, że przez dłuższy czas były one nieatrakcyjne dla rynków eksportowych. Jednakże handlowcy spodziewają się spadków cen w miarę wzrostu podaży.
Także w Niemczech ceny utrzymują się na wysokim poziomie, pomimo okresowego spadku popytu i sezonowej korekty. Tymczasem ceny skupu do przetwórstwa są znacznie poniżej poziomu dla wczesnych ziemniaków o twardej skórce.
Z kolei w Austrii poszerza się gama dostępnych odmian, a sprzedaż jest typowa dla sezonu. Ceny u producentów wynoszą 30–35 euro/100 kg.
We Włoszech cena dla producentów wynosi 0,50 euro/kg w formule „zapasu konsygnacyjnego”. Jest to cena gwarantowana do grudnia 2024 r. i dotyczy produktu pierwszej jakości z certyfikatem GlobalGAP o średnicy od 45 do 75 mm. Kłopot powodują jedynie wysokie temperatury w ciągu dnia, które zwiększają kruchość bulw. Z tego powodu niektóre firmy dokonują zbiorów w porze nocnej kiedy jest chłodniej. Powody do zadowolenia mieli producenci na Sycylii, którzy zbierali młode ziemniaki od marca do maja. Średnie ceny producenta osiągnęły 0,70 €/kg, przy wzroście o 0,10–0,15 €/kg dla produktu fortyfikowanego selenem.
Tymczasem w Hiszpanii ceny ziemniaków nadal utrzymują się na rekordowo wysokim poziomie. Przyczyną była luka podażowa od maja do czerwca związana z wcześniejszym zakończeniem sezonu na południu Hiszpanii spowodowanym ulewnymi deszczami. Jednakże w najbliższym czasie na rynek trafią ziemniaki z upraw w centralnych regionach kraju, co powinno zmniejszyć ceny na lokalnym rynku.
W RPA na skutek niekorzystnej pogody oczekuje się, że ziemniaki w 2024 staną się niezwykle drogie, kosztując około 10 euro za 10 kg. Obecnie średnia cena nadal wynosi około 3 euro za 10-kilogramowy worek.
Zobacz również: Europejska produkcja ziemniaków – nowe wyzwania
