Badanie nasienia w procesie inseminacji loch

Na to, czy inseminacja loch przyniesie pożądane rezultaty, wpływ ma wiele czynników, w tym jakość nasienia. Ma to bezpośredni związek z parametrami produkcyjnymi w procesie rozrodu. Badanie nasienia pochodzących od knurów z fermy jest w pewnym sensie alternatywą dla nasienia komercyjnego i pewnie metodą tańszą. Należy jednak pamiętać o odpowiednich procedurach pobierania oraz przechowywania nasienia produkowanego we własnym gospodarstwie. Poznaj je.
Higiena pozyskiwania, a także sposób w jaki przeprowadzamy badanie nasienia to podstawowe czynniki, które przekładają się na wyniki produkcyjne. Ogromne znaczenie ma też wynikająca z tego mikrobiologiczna ,,czystość” dawek inseminacyjnych. Podstawowymi parametrami, który warunkują właściwą efektywność rozrodu w hodowli/chowie jest terminowa i poprawna inseminacja loch.
Spis treści
Badanie nasienia – jak dbać o materiał?
Nasienie knura, które wykorzystamy do inseminacji, powinno być przechowywanie w odpowiedniej temperaturze (17-18°C) i mieszane przynajmniej trzy razy w ciągu 24 h (plemniki w probówce opadają na dno). Robimy to powolnym oraz delikatnym ruchem. Ważne jest także zachowanie wszelkich zasad higieny podczas procedury inseminacyjnej.
Inseminacja lochy – jak to zrobić prawidłowo?
Krater powinien być wprowadzany pod kątem ok. 20° do pochwy, po górnym jej sklepieniu do momentu, gdy wyczuwalny jest wyraźny opór. Wtedy łączymy go ze zbiornikiem nasienia. Wśród zdecydowanej większości loch nasienie podczas zabiegu spływa swobodnie do macicy. Po wykonaniu procedury, krater razem z podłączonym do niego zbiorniczkiem trzeba pozostawić na okres kilkunastu minut w drogach rodnych samicy. Dzięki temu eliminujemy lub zmniejszamy cofnięcie nasienia i zyskujemy większą pewność, że inseminacja lochy przebiegła efektywnie.
Sprawdzanie odruchu tolerancji u loch
W chlewni przed inseminacją należy sprawdzić odruch tolerancji u samic. Jest to najkorzystniejszy czas do krycia świń przekładający się na ilość uwalnianych komórek jajowych i tym samym zwiększający ilość urodzonych prosiąt. Krycie naturalne lub inseminacja loch/loszek, które nie wykazująca odruchu tolerancji, czyli tzw. ,, twardego stania” zwiększa tylko koszty produkcji i nie daje gwarancji skuteczności krycia. Grupowa inseminacja loch powinna być wykonana etapowo:
- stymulacja 2-3 loch,
- unasiennianie lochy we właściwym momencie,
- pobudzanie kolejnych loch.
Inseminacja loch wykonujemy bezwzględnie w bezpośrednim kontakcie z knurem.
Inseminacja loch – jakich błędów nie popełniać?
Podczas inseminacji loch, hodowcy/producenci bardzo często popełniają błędy. Możemy je podzielić na dwie kategorie: powodowane przez człowieka oraz związane z uwarunkowaniami biologicznymi świń. Do czynników wynikających z błędów ludzkich zaliczamy:
- niewłaściwe żywienie i wynikające z niego zaburzenia,
- nieumiejętne rozpoznawanie rui,
- hormonalne zaburzenia cyklu płciowego spowodowane niewłaściwą opieką,
- nieumiejętna procedura inseminacji u loszek/loch.
Odpowiednio zbilansowane żywienie, w szczególności w czasie przygotowania do laktacji (okres ciąży) oraz w okresie jej trwania, umożliwia utrzymanie odpowiedniej kondycji, a także zapobiega zwiększonemu wyeksploatowaniu karmiącej lochy. Częstym błędem w tym czasie jest stosowanie podczas żywienia w paszy białka o obniżonej wartości biologicznej. W okresie tym niedobór witamin oraz mikroelementów, jak również nieprawidłowy stosunek poszczególnych aminokwasów ma zły wpływ na płodność zwierząt.
Nie tylko badanie nasienia, ale też organizacja trzody
Determinanty organizacyjne mają równie istotne znaczenie w rozrodzie, jak błędy związane z biologią czy nieskuteczne badanie nasienia. Co może spowodować, że inseminacja loch nie będzie efektywna bądź możliwa? Główne czynniki to:
- utrzymywanie loszek w ciasnych i przepełnionych kojcach,
- utrzymywanie samic w grupach zróżnicowanych wiekowo oraz kondycyjnie,
- utrzymywanie zwierząt w nieodpowiednich pomieszczeniach, o niedostatecznej ilości światła oraz o nadmiernej wilgotności,
- brak kontaktu z knurem czasie poprzedzającym przygotowanie loszek do krycia,
- błędna obserwacja rui, która uniemożliwia inseminację loszek w odpowiednim terminie.
Skuteczność inseminacji wszystkich loszek wynika z prawidłowego przygotowania samicy do wejścia w rozród oraz z prawidłowo przeprowadzonej procedury pierwszego krycia i poprawnego wykonania zabiegu inseminacyjnego.
Cykl owulacyjny lochy

Pamiętajmy, że skuteczna inseminacja to nie tylko prawidłowe postępowanie z lochą, ale też badanie nasienia knura.
Okres rui u loch trwa przeważnie od 1,5 do 2,5 dnia, zaś u loszek najczęściej krócej. Proces owulacji następuje na kilka godzin przed pojawieniem się odruchu tolerancji, czyli około w 30 – 40 godzinie rui. Proces ten trwa średnio w granicach od 4 do 7 godzin. Czas życia, a także zdolność do zapłodnienia w tym okresie uwolnionych z pęcherzyków jajnikowych komórek wynosi około 4-6 godzin. Z kolei okres utrzymywania w pochwie plemników zdolnych do zapłodnienia wynosi przeciętnie od kilkunastu do około doby.
Podsumowanie
Podsumowując najważniejsze wskazówki dotyczące skutecznej inseminacji świń to:
- Zaplanowanie przestrzeni sektora inseminacyjnego aby zmniejszyć stres loszek i loch oraz zmaksymalizować kontakt z knurami.
- Upewnienie się, że procedura przechowywania i postępowania z nasieniem w gospodarstwie jest właściwa i nie wymaga korekty.
- Dokonywanie przeglądu skuteczności inseminacji i strategii zarządzania, np. selekcji grup i synchronizacji rui, wykorzystując efektywnie prowadzoną dokumentację.
Kategoria | Użytkowość rozpłodowa |
Problematyka | Inseminacja |
Słowa kluczowe | Jakość nasienia, zabieg inseminacyjny, żywienie, błędy w rozrodzie |
