Brakowanie a dłuższa użytkowość knurów

fot. Fotolia

Brakowanie knurów jest warunkiem koniecznym dla utrzymania stabilności i powtarzalności wyników produkcyjnych. Ważne, aby było przeprowadzane w odpowiedni sposób. Jak ocenić użytkowość knura i jak opracować harmonogram brakowania?

Knury w większym stopniu niż lochy wpływają na uzyskiwane wyniki użytkowości kolejnego pokolenia. Bowiem pozostawiają po sobie o wiele więcej potomstwa.

Knur a cechy rozpłodowe stada

Inseminując w stadzie nasieniem knura tysiąc loch, uzyskujemy kilkanaście tysięcy prosiąt. Należy  pamiętać, że knur i jakość jego nasienia, mają  także pewien wpływ na poziom cech rozpłodowych osiąganych przez stado. O tej wielkości decydują przede wszystkim uwarunkowania genetyczne i szeroko pojęte środowisko. Należy konsekwentnie zapewniać  optymalne warunki utrzymania, efektywne żywienie i racjonalne użytkowanie rozpłodowe.

Zasady brakowania knurów

Brakowanie powinno się przeprowadzać według harmonogramu. Wymiana stada knurów jest warunkiem koniecznym dla utrzymania stabilności i powtarzalności wyników produkcyjnych. Brakowanie knurów należy analizować w ujęciu brakowań nieplanowanych (wymuszonych) oraz planowanych (decyzyjnych). Utrzymanie optymalnego udziału genotypu knurów w stacjach inseminacyjnych jest wymagane przez sytuację rynkową związaną z zapotrzebowaniem odbiorców krajowych na materiał do tuczu. 

Ile wynosi użytkowość knura?

Efektywność rozrodcza będzie trudna do osiągnięcia bez odpowiedniego zadbania o warunki bytowe knura.

fot. AgroFoto (JdCinek)

Wybrane osobniki powinny pozostać w stadzie produkcyjnym możliwie jak najdłużej. W ten sposób rekompensują koszty i przynoszą dochody stacjom inseminacyjnym. Zwrot kosztów utrzymania i eksploatacji knurów w stacjach inseminacyjnych następuje najczęściej w 2-3 roku życia.  

Podsumowując zbadano ponad 300 knurów, diagnozując od czego zależy ich brakowanie w różnych wariantach  genotypu: pbz, wbp, pietrain, duroc×pietrain (d×p), hampshire×pietrain (h×p). Ich użytkowość śledzono od momentu urodzenia aż do usunięcia ze stada.

Tabela 1. Parametry nasienia knurów czystorasowych i mieszańcowych.

W tabeli 1, widzimy, że cechy nasienia w poszczególnych genotypach zwierząt czystorasowych i mieszańców często użytkowanych w naszych gospodarstwach różnią się między sobą w zakresie podstawowych parametrów nasienia tj. koncentracja i objętość ejakulatu. Chociaż omawiane popularne warianty knurów dają zbliżoną ilość 25 porcji nasienia z jednego ejakulatu.  

Brakowanie – analiza i przyczyny

Faktem jest, że analiza użytkowania knurów o różnym genotypie może mieć ogromne znaczenie dla prawidłowego zarządzania stadem knurów stacyjnych. 

W tabeli 2 przedstawiono, poszczególne przyczyny brakowania w badanej stawce rozpłodników. Najczęściej wynikało to z cech osobniczych: niska jakość samego nasienia, problemy z kończynami. Czynniki rynkowe z kolei to: brak popytu na konkretny wariant rasowy samca. 

Szacowanie wydajności produkcyjnej i długości użytkowania osobników powinno odbywać się oddzielnie dla każdego z genotypu. Pozwoli to bowiem uzyskać możliwie jak najdokładniejszą informację. Pamiętajmy, że w zależności od genotypu zmieniają się parametry nasienia knurów, wydajności uzależnionej wiekiem, przyczyny brakowania i długość przebywania w stadzie.

Tabela 2. Przyczyny brakowania knurów w zależności od genotypu (%)

Podsumowanie

Na koniec pamiętajmy, że knur jest indywidualistą. Należy go poznać, obserwować, uczestniczyć w rozwoju jego upodobań i przyzwyczajeń. Wtedy zmiany w zachowaniu, sygnały pogorszenia zdrowia zwierzęcia będą łatwo zauważalne. To z kolei pozwoli na szybką reakcję obsługi. Ponadto wiedza, co sprawia zwierzęciu przyjemność, a czego zwierzę nie lubi, może wpływać na łatwiejsze zapewnienie jego dobrostanu i samopoczucia. Pozwoli to ponadto oczekiwać wysokiej produkcji.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!