Brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych – poważna choroba

Brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych występuje powszechnie na jabłoniach i gruszach, ale patogen atakuje także drzewa pestkowe. Chorobę tę nazywa się również moniliozą. W wyniku braku zabiegów lub nieprawidłowej ochrony przed infekcją na owocach dochodzi do rozwoju zgnilizny, a straty mogą być bardzo duże.
Główny sprawca choroby to grzyb Monilinia fructigena, należący do typu workowców (Ascomycota). Stadium zimującym jest grzybnia oraz porażone owoce ze sporodochiami, czyli strzępkami grzybni, z których wyrastają trzonki i jednokomórkowe zarodniki konidialne
Spis treści
Charakterystyka sprawcy choroby
W rozwoju grzyba stadium doskonałe w postaci owocników zwanych apotecjami zawierającymi zarodniki workowe nie odgrywa roli. W pozostawionej na drzewie mumii znajdują się tysiące zarodników konidialnych. Przede wszystkim są one potencjalnym zagrożeniem dla tysięcy owoców wykształcających się w kolejnym sezonie. Źródłem infekcji mogą też być zarodniki znajdujące się na porażanych pędach.
Patogen dokonuje infekcji wykorzystując otwory powstałe na owocach za sprawą gąsienic zwójek lub zniszczeń powodowanych przez choroby oraz inne mechaniczne uszkodzenia owoców. Zarodniki konidialne zakażają także w czasie wegetacji. W przypadku dojrzałych, bardziej miękkich owoców brunatna zgnilizna może nastąpić nawet jeśli skórka nie została uszkodzona.
Brunatna zgnilizna – objawy i szkodliwość
Porażone, gnijące owoce da się zaobserwować od początku lipca na jabłoniach, gruszach, a czasem też na brzoskwini i moreli. W przypadku jabłoni brunatna zgnilizna odnotowywana jest na wcześniejszych odmianach. Najpierw są to brunatne plamy, które zaczynają gnić, doprowadzając do rozpadu całego owocu. Na jego powierzchni powstają charakterystyczne białawe lub żółtawokremowe skupienia zarodników, czyli sporodochia grzyba.
Z pewnością łatwo można je rozpoznać, gdyż wyróżniają się jasną, kontrastową barwą i koncentrycznym ułożeniem. Owoce te zasychają, twardnieją i pozostając na pędach tworzą mumie. Część porażonych owoców opada na ziemię, ale niektóre wiszą na gałązkach do następnego sezonu. W warunkach dużego uwilgotnienia oraz wyższych temperatur (powyżej 20°C) brunatne plamy z zarodnikami pojawiają się też na pędach i kwiatach, które później zasychają i zamierają. Wraz z zainfekowanymi owocami patogen przenosi się czasem do przechowalni, gdzie dokonują się dalsze infekcje i gnicie owoców.
Brunatna zgnilizna – jak chronić drzewa?
Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się zarodników konidialnych przede wszystkim należy zrywać oraz zbierać porażone mumie i starannie je zniszczyć. Najlepiej jest zrobić to po zbiorze owoców, w okresie jesienno-zimowym, najpóźniej w czasie wczesnowiosennego cięcia drzew. Jeśli nasilenie choroby było w poprzednim sezonie duże to można się spodziewać, że sporodochia grzyba znajdziemy także na pędach. Należy je usuwać.
Profilaktyka przed brunatną zgnilizną
W profilaktyce ważna jest również ochrona owoców przed uszkodzeniami powodowanymi przez inne czynniki. Prawidłowa protekcja przed szkodnikami jabłek i gruszek ograniczy ich żerowanie i zmniejszy prawdopodobieństwo zainfekowania patogenem. Pozytywną korelację stwierdzono również tam gdzie występują brunatna zgnilizna i porażenia owoców przez parcha jabłoni i gruszy. Także i w tym przypadku konieczna jest staranna ochrona środkami grzybobójczymi. Aby uniknąć gnicia owoców w przechowalniach powinno się dokładnie sortować zbierane jabłka lub gruszki i odrzucać uszkodzone i porażone owoce.
Zwalczanie brunatnej zgnilizny drzew ziarnkowych
Do bezpośredniego zwalczania choroby na jabłoniach i gruszach zarejestrowane są środki oparte o tiofanat metylowy. Ta substancja czynna wywodzi się z grupy benzimidazoli, których nie należy stosować częściej niż raz w sezonie. Oprócz tego dostępne są fungicydy zawierające fluopyram (anilidy), tebukonazol (triazole) i kaptan (ftalimidy). W razie dużego zagrożenia można je stosować częściej (co 7-10 dni). Najlepiej uczynić to po kwitnieniu w okresie wzrostu zawiązków i wzrostu owoców do fazy dojrzewania owoców (BBCH 81). Należy jednak zaznaczyć, że często fungicydy stosowane przeciw parchowi jabłoni (jeśli stosowany jest pełny program ochrony) wystarczająco obniżają nasilenie brunatnej zgnilizny drzew ziarnkowych a za konieczne należy jedynie uznać zabiegi przed dojrzewaniem owoców.
Zobacz również:
Choroby drzew owocowych
https://www.agrofakt.pl/brunatna-zgnilizna-drzew-pestkowych-jak-z-nia-walczyc/
Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.agrofakt.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.
