Brunatna zgnilizna drzew pestkowych – jak z nią walczyć?

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych jest przede wszystkim poważnym zagrożeniem dla owoców wiśni, czereśni i śliw. Potocznie nazywa się ją również moniliozą. Jej etiologia, epidemiologia, objawy oraz sposoby zwalczania są podobne do brunatnej zgnilizny drzew ziarnkowych. Szczególnie duże straty notuje się przy uprawie wiśni. 

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych rozwija się dzięki grzybowi workowemu Monilinia laxa. Jego stadium zimujące stanowi grzybnia oraz porażone pędy i owoce. Na nich znajdują się tzw. sporodochia, czyli luźno ułożone strzępki grzybni z których wyrastają trzonki konidialne, a na nich jednokomórkowe zarodniki.

Przyczyny i rozwój choroby

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych na owocu czereśni

W rozwoju grzyba stadium doskonałe w postaci owocników zwanych apotecjami, które zawierają zarodniki workowe, praktycznie nie występuje. Wśród zeschniętych owoców zwanych mumiami oraz na porażonych pędach obecne są liczne zarodniki konidialne. Stanowią one źródło infekcji w sezonie wegetacyjnym.

Patogen dokonuje zakażenia wykorzystując otwory powstałe na owocach za sprawą szkodników, gradobicia lub zniszczeń powodowanych mechanicznie. W przypadku dojrzałych, miękkich owoców infekcja może nastąpić nawet jeśli skórka nie została uszkodzona. Zakażenie łatwiej dokonuje się także na jednorocznych pędach, jeśli te mają rany zgorzelowe lub są mechanicznie uszkodzone.

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych – jak z nią walczyć?

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych sprawia, iż porażone owoce zaczynają gnić na drzewie jeszcze przed osiągnięciem pełnej dojrzałości. Widoczne są tam brunatne plamy, z jasnobrązowymi skupieniami zarodników (sporodochia grzyba). Nie trzeba ich układać koncentrycznie jak w przypadku drzew ziarnkowych. Owoce te gniją i zasychają tworząc mumie. Niektóre opadają na ziemię.

W przypadku wiśni objawy brunatnej zgnilizny występują często także na kwiatach, liściach oraz pędach. Po zainfekowaniu kwiaty szybko brunatnieją, po czym zasychają i opadają. Przy dużej wilgotności oraz w wyższych temperaturach (powyżej 20°C) brunatne plamy z zarodnikami pojawiają się też na pędach i liściach wiśni. Także i w tym przypadku końcowym efektem jest ich zamieranie. W razie silnego nasilenia choroby zasychanie dotyczyć może całych koron, zwłaszcza na młodszych drzewkach. Na pędach da się czasem dostrzec gumowe wycieki. Jeśli porażone owoce dostaną się do skrzynek i do przechowalni, to następują dalsze infekcje i gnicie owoców.

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych a sposoby ochrony 

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych na owocu moreli

fot. Katarzyna Kupczak

W profilaktyce ważne jest aby zrywać porażone mumie z drzew i starannie je zniszczyć. Jeśli chodzi o wiśnie dotyczy to również zainfekowanych pędów. Ponadto zaatakowane fragmenty drzew można zaobserwować po zbiorze owoców, w okresie jesienno-zimowym. Aby zapobiec infekcjom owoców należy chronić je przed żerowaniem szkodników i występowaniem innych chorób.

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych w przypadku wiśni, śliw i czereśni  zwalczana jest przez liczne środki grzybobójcze, które są zarejestrowane. Opierają się one m.in. o takie substancje czynne jak: fluopyram, tebukonazol, piraklostrobinę, boskalid, difenokonazol, cyprodynil, fludioksonil, tiofanat metylowy, kaptan. Dostępne w wykazie środków dopuszczonych do obrotu są również fungicydy miedziowe.

Zabiegi na plantacji wiśni można wykonywać już od rozchylania się pierwszych pąków i początku kwitnienia. W razie dużego zagrożenia istnieje opcja stosowania ich częściej (co 7-10 dni). Do użytku w czasie kwitnienia zarejestrowany jest też środek mikrobiologiczny zawierający bakterie Bacillus subtilis. Na odmianach podatnych wiśni w czasie kwitnienia wykonuje się czasem dwa zabiegi. W przypadku śliw i czereśni generalnie wykonuje się ich mniej.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!