Najgroźniejsze szkodniki i choroby marchwi

6 marca 2024, Prof. Jerzy Szwejda

fot. Prof. Jerzy Szwejda

W uprawie marchwi istotne znaczenie mają zabiegi ochronne. Podstawą są działania profilaktyczne na szkodniki i choroby marchwi, które niszczą warzywo. Podpowiadamy, jak rozpoznać zagrożenie i z nim walczyć.

Zacznijmy od tego, że w Polsce powierzchnia uprawy marchwi wynosi około 13 tys. hektarów. Najwyższe plony marchwi uzyskuje się na glebach lekkich, gliniasto piaszczystych, próchnicznych. Marchew nie toleruje z kolei gleb kwaśnych i podmokłych.

Spis treści

Reklama

Najgroźniejsze choroby marchwi

Zgorzel siewek (Pythium, Fusarium, Rhizoctonia, Botrytis spp.). Choroba grzybowa, która wywołuje zamieranie kiełkujących nasion, jak również gnicie siewek. Sprawca zimuje w nasionach i resztach roślinnych.
Ochrona to po pierwsze zmianowanie i uprawa na redlinach. Po drugie, wysiewanie zdrowych nasion. Wreszcie, po trzecie, dezynfekcja gleby w okresie wiosennym (Basamid).
Czarna zgnilizna korzeni (Alternaria radicini). Choroba grzybowa. Młode rośliny są infekowane już w glebie. W efekcie, na korzeniach pojawiają się wgłębione, czerniejące plamy. Następnie następuje żółknięcie i więdnięcie naci marchwi. Sprawca tej choroby marchwi zimuje w resztkach roślin w glebie.
Ochrona to przede wszystkim zmianowanie. Z drugiej strony zaś również stosowanie fungicydów z grupy strobiluryn, anilinopirymidyn, karboksyamidów lub triazoli.
Mączniak prawdziwy (Erysiphe heraclei). Grzybowa choroba marchwi. Porażone liście są pokryte białym, mączystym nalotem. Patogen zimuje w roślinach.Ochrona. Zmianowanie. Stosowanie środków zawierających siarkę, z grupy strobiluryn, anilidów, triazoli bądź środków typu Limocide.
Inne choroby marchwi to: mączniak rzekomy, rizoktonioza, sucha zgnilizna korzeni.

Pluskawiaki w marchwi

Bawełnica topolowo-marchwiowa (Pemphigus phenax). Pluskwiak. Założycielki rodu są szarozielone, z kolei dalsze pokolenia są bezskrzydłe, żółto-zielone, długości do 3 mm. Wysysają one soki z korzeni, tworząc na nich zbite kolonie, pokryte białym, woskowym nalotem. Bawełnica jest gatunkiem dwudomnym. Zimuje w stadium jaja na topoli. W okresie wiosennym te szkodniki marchwi żerują na liściach topoli, a od polowy lata aż do jesieni na korzeniach marchwi. W efekcie żerowania wzrost korzeni ulega zahamowaniu.
Szkodniki marchwi można blokować, zakładając plantację w bliskim sąsiedztwie skupisk topól. Dobrym pomysłem jest też przyspieszanie zbioru korzeni. Zwalczanie: środek zawierający kwas tetronowy.
Golanica zielonka (Trioza apicalis). Pluskwiak. Uskrzydlona golanica, długości do 3 mm, jest zielonkawa i ma czerwone oczy. Natomiast larwa jest jaśniejsza, płaska. Co więcej, osobniki dorosłe zimują na igłach drzew szpilkowych oraz na dziko rosnącej marchwi. Wiosną szkodnik przelatuje na marchew. Żeruje na dolnej stronie liści, wysysając soki. W efekcie żerowania nać skręca się i kędzierzawi. Największe szkody te szkodniki marchwi wyrządzają w maju i czerwcu.
Ochrona to w rzeczywistości po prostu zakładanie plantacji z dala od skupisk drzew iglastych oraz od ubiegłorocznej plantacji marchwi. Zwalczanie: środek zawierający kwas tetronowy.

Inne szkodniki marchwi

Połyśnica marchwianka (Chamaepsila rosae) Muchówka. Owad dorosły długości do 4 mm ma błyszczący czarny tułów i żółte odnóża. Larwa jest jasnożółta, długości do 7 mm. Larwy pierwszego pokolenia
Korzeń uszkodzony przez połyśnicę marchwiankę

uszkadzają wschody marchwi, a drugiego pokolenia wgryzają się do korzeni drążąc korytarze. Największe szkody wyrządzają od końca lipca aż do zbiorów, także w przechowalniach. Szkodnik zimuje w stadium bobówki w ziemi.
Ochrona. Stosowanie żółtych tablic lepowych, sygnalizujących okres zagrożenia. Zwalczanie: insektycydy: antranilowe diamidy lub pyretroidy.
Guzaki (Meloidogyne spp.). Nicienie. Są to białawe osobniki, robakowego kształtu, długości do 1,5 mm. Żerują w miękiszu korzenia. Efektem ich żerowania są guzowate wyrośla na korzeniach, z których wyrastają korzonki tworzące „brodę”. Zimują w roślinach i glebie. Największe szkody guzaki wyrządzają na marchwi uprawianej na glebach piaszczystych i torfach niskich.
Dobrą ochronę stanowić będzie z pewnością wprowadzenie do zmianowania roślin jednoliściennych, głównie zbóż. Zwalczanie: nematodydy z grupy karbaminianów, benzamidów lub wyciąg roślinny NEMguard.
Inne szkodniki marchwi to organizmy takie jak: mszyce, rolnice, gąsienice uszkadzające liście.