Prognozowane ceny zbóż po zerwaniu umowy zbożowej

fot. Katarzyna Kupczak

Czarnomorska Inicjatywa Zbożowa (CzIZ) została zakończona w poniedziałek, 17 lipca 2023 r. Prognozowane ceny zbóż nie napawają optymizmem. Sprawdźmy możliwe scenariusze.

Jakie są prognozowane ceny zbóż? Jak zerwanie umowy zbożowej wpłynie na światowe rynki? Co dalej z transportem zboża z Ukrainy? Czy polscy rolnicy mają się czego obawiać? Czy wzrosną ceny żywności? Oto pytania, na które odpowiedź próbują znaleźć zarówno producenci, konsumenci, jak i analitycy rynkowi. Prześledźmy najnowsze szacunki związane z zahamowaniem transportu ukraińskiego zboża i nawozów przez Morze Czarne.

Prognozowane ceny zbóż a zerwanie umowy zbożowej

W poniedziałek (17 lipca 2023 r.) wygasła umowa zbożowa. Obecnie żaden statek nie jest dopuszczony do wpłynięcia po ukraińskie zboże. Porozumienie między Ukrainą i Rosją zawarto w lipcu 2022 r. pod auspicjami ONZ i Turcji. Rosja po roku funkcjonowania inicjatywy czarnomorskiej wycofała się z umowy. Rosyjski MSZ wydał oświadczenie, w którym podaje, że nie widzi możliwości jej kontynuowania. Informacja nie wywołała zaskoczenia, bowiem Kreml z wielką niechęcią wielokrotnie prolongował umowę, a o chęci całkowitego zerwania informował już wcześniej.

Czy żądania Moskwy zostaną spełnione?

Rosja wyraziła niezadowolenie z obecnej umowy, domagając się złagodzenia ograniczeń dotyczących płatności, logistyki i ubezpieczenia eksportowanych rosyjskich towarów. W zamian za umożliwienie transportu ukraińskich towarów przez Morze Czarne, Kreml domaga się wyłączenia spod sankcji rosyjskich nawozów i żywności. A także ponownego podłączenia państwowego banku rolnego do międzynarodowego systemu płatności SWIFT. Dopiero wtedy Rosja rozważy możliwość przywrócenia umowy. Natomiast prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan twierdzi, że Putin chce kontynuacji umowy, o czym ma zamiar rozmawiać z rosyjskim dyktatorem.

Eksport przez porty Dunaju a prognozowane ceny zbóż

Co się stanie, jeśli umowa nie zostanie przedłużona? Ukraina pracuje obecnie nad perspektywą eksportu zboża przez porty położone nad Dunajem. Poza tym gotowość do udostępnienia swoich portów celem transportu ukraińskiego zboża deklaruje Chorwacja.

A może ponownie zboże z Ukrainy będzie transportowane przez Europę, w tym oczywiście przez Polskę? Czy nasza infrastruktura transportowa z tym sobie poradzi? I wreszcie czy ta sytuacja nie zdestabilizuje europejskiego rynku, szczególnie teraz w okresie żniw?

Na te pytania, póki co nie znamy odpowiedzi. Wiemy natomiast, że od sierpnia ub.r. średnio prawie aż 50% miesięcznego ukraińskiego eksportu produktów rolnych przechodziło korytarzem zbożowym na Morzu Czarnym. Alternatywne trasy eksportu nie są w stanie „udźwignąć” takiego przedsięwzięcia, chociażby ze względu na koszty i brak infrastruktury. Czy to właśnie Polska ma być znowu głównym kanałem przerzutowym dla ukraińskiego zboża? Co na to analitycy? Jakie są prognozowane ceny zbóż?

Ukraiński eksport zbóż i innych towarów w ramach CzIZ

Warto przypomnieć, że w ciągu roku z czarnomorskich portów Ukrainy na 1003 statkach wyeksportowano do 45 krajów świata aż ponad 32 mln ton zboża. W tym ponad 725 000 ton do: Afganistanu, Etiopii, Kenii, Somalii, Sudanu i Jemenu.

• W ramach umowy zboża wyeksportowano odpowiednio do:
  • Azji (46%),
  • Europy Zachodniej (40%),
  • Afryki (12%),
  • Europy Wschodniej (1%).
• Udział zbóż w eksporcie w ramach umowy zbożowej:
  • kukurydza — 51%,
  • pszenica — 27%,
  • śruta słonecznikowa — 6%,
  • olej słonecznikowy — 5%,
  • jęczmień — 4%,
  • rzepak — 3%.
• A tak przedstawia się czołówka importerów ukraińskich zbóż:
  • Chiny (8 mln ton);
  • Hiszpania (6 mln ton);
  • Turcja (3,2 mln ton).

Prognozowane ceny zbóż — komentarze ekspertów

Analitycy rynkowi spekulują, że zakończenie inicjatywy czarnomorskiej spowoduje globalny wzrost cen żywności.

Zaraz po zerwaniu umowy na giełdzie w Chicago wzrosła cena pszenicy. Także ceny kukurydzy i soi. Dla przykładu ceny pszenicy wzrosły o 3%, osiągając najwyższy poziom od 28 czerwca br. Pozostają jednak znacznie poniżej szczytowego poziomu, osiągniętego w maju ub.r.

Brytyjska Rada ds. Rozwoju Rolnictwa i Ogrodnictwa twierdzi również, że prognozowane ceny zbóż odnotują w krótkim czasie wzrosty na światowych rynkach. Zdaniem ekspertów w dłuższej perspektywie globalna podaż nadal wydaje się zaspokajać bieżący popyt. Z drugiej strony analitycy obawiają się, że prognozowane ceny zbóż na wysokim poziomie (także ze względu na koszty transportu) spowodują wzrost cen żywności, co szczególnie odczuje ludność Afryki. Kontynent ten importuje bowiem znaczne ilości zboża z Ukrainy przez właśnie Morze Czarne.

Aktualne ceny pszenicy na giełdach, czyli tuż po zerwaniu umowy zbożowej przez FR

Giełdy zarówno w Paryżu (MATIF), jak i w Kanadzie oraz USA zareagowały nerwowo na zakończenie Inicjatywy Czarnomorskiej. Wtorkowe sesje zamknęły się wzrostem ceny zboża, ale także nasion roślin oleistych.

• Na MATIF pszenica podrożała z sesji na sesję o 2,25 euro/t. To znaczy o 0,97%. Czyli ceny pszenicy 18.07.2023 r. wyniosły 234,5 euro/t. W przeliczeniu to 1043,29 zł/t.
• W Chicago cena pszenicy zwyżkowała także o 0,17 USD/buszel. To jest 2,6% sesja do sesji.

Czytaj również: Ceny silosów poszły nagle w górę. Sprawa trafiła do UOKiK

Źródła: ahdb.org.uk, e-WGT, Agriland, Agrarheute, CNBC

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!