Przekazanie gospodarstwa rolnego. Kto chce jeszcze pracować na wsi?

fot. Tomasz Kuźdub / agroFakt.pl

Jak zatrzymać młodych ludzi na gospodarce? To pytanie zadają sobie nie tylko zbliżający się do emerytury gospodarze. Starzejące się społeczeństwo, również na wsi, to problem całej Europy. Nie wystarczy już przekazanie gospodarstwa rolnego, trzeba zastosować takie „zachęty”, aby opłacało się pracować na roli.

Działania mające zachęcić młodych ludzi do pozostawania na wsi są realizowane. Może nie jest ich zbyt dużo, ale są. Jedną z nich jest dotacja dla młodych rolników rosnąca systematycznie od kilku lat. Dobrym kierunkiem są także preferencje stosowane w niektórych działaniach pomocniczych skierowanych do młodych rolników. Na razie odbywa się to głównie za pomocą WPR.

Przekazanie gospodarstwa rolnego a prognozy demograficzne

Problemem dla rolnictwa w najbliższych latach jest szybki proces starzenia się ludności. W 2016 r. odsetek osób w wieku 65 i więcej lat był wyższy niż 20% w zaledwie 107 (około 4%) gminach. W 2030 r. gminy z udziałem osób starszych przekraczającym 20% będą stanowiły już prawie dwie trzecie wszystkich gmin w Polsce.

Nie są też optymistyczne prognozy dotyczące ludności gmin jeśli chodzi o współczynnik przyrostu naturalnego. Ogólnie mówiąc w Polsce, w 2030 r. będzie ujemny i wyniesie -2,5‰. Liczba urodzeń będzie większa od liczby zgonów zaledwie w 599 spośród 2478 gmin. Nieco optymistyczniej brzmią prognozy dla gmin położonych w pobliżu większych miast. Obecnie w większość gmin leżących w sąsiedztwie większych miast (powyżej 50 tys. mieszkańców), odnotowuje się dodatnie wartości współczynnika przyrostu naturalnego.

W 2030 r. wg GUS najbardziej korzystne saldo migracji wystąpi w gminach położonych w bezpośrednim sąsiedztwie największych miast. To nie są dobre prognozy dla rolników planujących przekazanie gospodarstwa rolnego.

Chłop potęgą jest i basta…?

– Rolnik ma bazę gospodarstwa, na którym pracuje. Natomiast jeżeli nie ma następcy, to gospodarstwo jest zbywane, ewentualnie rozparcelowywane na wiele mniejszych gospodarstw i to jest zagrożeniem. Powinniśmy dbać o to, żeby ludzie pracowali na wsi nie tylko na podstawie wyniku ekonomicznego, ale także zakładali i prowadzili rodziny. Takie zagrożenia wskazuje Wojciech Kniaziuk, Dyrektor Biura Lubelskiej Izby Rolniczej na antenie Radia Maryja.

Przekazanie gospodarstwa rolnego następcom – najlepiej dzieciom obeznanym z pracą rolnika powinno być priorytetem w polityce rolnej państwa

fot. Tomasz Kuźdub / agroFakt.pl

Na potrzebę działań zatrzymujących młodych ludzi na wsi wskazuje także Jan Krzysztof Arandowski. – Młodzi ludzie, wybierając miejsce do założenia rodziny, biorą pod uwagę jakość infrastruktury technicznej i społecznej. Czy jest droga, którą można dojechać? Wodociąg, kanalizacja? Czy jest odpowiednie zaopatrzenie w energię elektryczną? Czy jest wreszcie szerokopasmowy Internet, już nie jako zabawka, ale narzędzie wykonywania różnych prac.
Przekazanie gospodarstwa to jedna sprawa a skierowanie funduszy unijnych na rozwój wsi to obowiązek decydentów.

Pieniądze dla rolników do wzięcia?

Na przekór prognozom demograficznym można zatrzymać młodych ludzi na wsi.

Na tereny wiejskie mogłyby trafić środki z KPO związane z wiejską infrastrukturą. Dotyczy to szczególnie inwestycji wodno-kanalizacyjnych, służących zwiększaniu potencjału zrównoważonej gospodarki. To oczywiście tylko niektóre z działań, które mogłyby być dofinansowane z KPO. Na poprawę warunków życia na obszarach wiejskich oraz wzmocnienie sektora rolno-spożywczego ma być przeznaczonych prawie 4,7 mld euro. To nie są małe pieniądze a zasilone obiecywanymi środkami krajowymi z pewnością poprawią standardy życia na wsi. Wieś ma szansę stać się atrakcyjna dla młodych ludzi chcących zakładać rodziny, wtedy przekazanie gospodarstwa rolnego stanie się formalnością.

Więcej o KPO w materiale: Pieniądze na rolnictwo – niebezpieczna „gra” z KE?

Przekazanie gospodarstwa rolnego – Premie dla młodych rolników

Ta informacja z 2004 roku zrobiła duże wrażenie na rolnikach:

„Od lipca każdy młody rolnik, rozpoczynający działalność będzie mógł ubiegać się o premię w wysokości 50 tysięcy złotych na zagospodarowanie. 160 milionów Euro będzie do rozdysponowania dla młodych rolników”. Taki był początek, bo np. w 2010 premia wynosiła już 75 tysięcy zł. W 2015 przyszli gospodarze otrzymali premię w wysokości 100 000 złotych. W 2019 r. obejmujący gospodarstwo młody rolnik mógł otrzymać 150 000 złotych. To oczywiście nie koniec wzrostu wysokości premii. W projekcie Planu Strategicznego dla WPR na lata 2023 – 2027 ryczałt (premia) zaplanowana dla młodych rolników wynosi 200 000 zł.

Przy takiej kwocie przekazanie gospodarstwa rolnego jest z pewnością krokiem do zatrzymania młodzieży na wsi.

Gospodarstwo rolne to nie tylko miejsce pracy

Warto sobie uświadomić, że gospodarstwo rolne to nie tylko miejsce pracy. Prowadzenie gospodarstwa to często kierowanie dużą firmą o wielorakich kierunkach produkcji. Wreszcie bycie rolnikiem to po prostu styl życia. W sytuacji postępującego procesu starzenia się ludności państwo powinno uruchomić takie środki, które nie tylko zachęcą młodych ludzi do przejmowania gospodarstw, ale stworzą im warunki życia na odpowiednio wysokim poziomie.

Przekazanie gospodarstwa rolnego następcom – najlepiej dzieciom już obeznanym z pracą rolnika powinno być priorytetem w polityce rolnej państwa. Z drugiej strony przejście gospodarza na emeryturę niekoniecznie musi być kresem jego działalności rolniczej.

Przeczytaj również: Wyższe emerytury i renty 2022 z KRUS – sprawdź!

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!