Pasożyty wewnętrzne w stadzie świń: jak je zwalczać?

Choroby inwazyjne trzody chlewnej stanowią poważny problem gospodarczy, bowiem straty spowodowane przez pasożyty wewnętrzne są wyższe od szkód powstałych na skutek zakażeń bakteryjnych i wirusowych.
Spis treści
Pasożyty wewnętrzne
Choroba pasożytnicza, nawet jeśli przechodzi bezobjawowo, zawsze wpływa destrukcyjnie na organizm zwierzęcia. Choroby układu pokarmowego wywołane np. przez czynniki zakaźne dotyczą określonej grupy wiekowej, podczas gdy pasożyty wewnętrzne i powodowane przez nie choroby układu pokarmowego mogą dotykać wszystkich zwierząt w różnym wieku. Straty przez nie spowodowane powstają w sposób bezpośredni lub pośredni. W skrajnej sytuacji następuje śmierć i obniżenie przyrostów nowo narodzonych prosiąt, a właściciel ponosi dodatkowe koszty na leczenie.
Konsekwencje
Zarażone pasożytami warchlaki uzyskują niższe przyrosty masy ciała średnio o 3–9 kg. Zwiększa się zużycie paszy na 1 kg przyrostu. Powoduje to wydłużenie okresu tuczu.
Świnia domowa jest siewcą i rezerwuarem pasożytów niebezpiecznych dla ludzi i zwierząt.
Inwazje pasożytnicze są często powodem braku rui, zmniejszenia liczebności miotów oraz rodzenia mało żywotnych prosiąt. Zwierzęta zarażone nicieniami przewodu pokarmowego mają obniżoną wydajność, dłuższy okresu tuczu, czy zatrucie organizmu produktami metabolizmu pasożytów. Może to prowadzić do porażenia, a nawet śmierci, powodując zwiększenie ogólnych kosztów utrzymania zwierząt.
Z ekonomicznych strat spowodowanych przez pasożyty u świń należy wymienić:
- obniżenie przyrostów masy ciała;
- obniżenie stopnia wykorzystania paszy;
- zwiększenie procentowego udziału zwierząt chorych w stadzie oraz śmiertelności;
- zwiększenie kosztów leczenia i profilaktyki;
- pogorszenie jakości mięsa.
Szkody wynikające z chorób pasożytniczych można podzielić na:
- straty producentów, wyrażone jako zwiększone koszty jednostkowe produkcji poniesione w wyniku wyższych nakładów na utrzymanie zwierząt, zmniejszonej wydajności i padnięć;
- straty ponoszone przez przemysł, które obejmują głównie ubytki masy tusz i skór zniszczonych przez pasożyty, a także gorszą jakość otrzymywanych produktów;
- straty ponoszone przez konsumentów, dotyczące tej części produktów pochodzenia zwierzęcego, które nie wykazują wyraźnych zmian, a mają obniżoną wartość odżywczą.
Świnia domowa jest również ważnym z epizootycznego punktu widzenia siewcą i rezerwuarem pasożytów niebezpiecznych dla ludzi i zwierząt.
Najpowszechniejsze choroby
Najbardziej rozpowszechnionymi chorobami wywołanymi przez pasożyty układu pokarmowego u świń są:
- askarioza (glistnica) wywołana przez glistę świńską;
- strongyloidoza (węgorzyca) wywołana przez węgorka świńskiego;
- ezofagostomoza wywołana przez Oesophagostomum;
- trichurioza (włosogłówczyca) wywołana przez włosogłówkę świńską.
Problem parazytoz jest nadal aktualny. Pasożyty, a szczególnie nicienie przewodu pokarmowego, są uznawane za jeden z głównych problemów zdrowotnych świń i mimo dostępności leków są nadal powszechnie spotykane.
Zniszczenie źródła zarażenia w chlewniach oraz na wybiegach należy osiągnąć poprzez gruntowne ich oczyszczanie i odkażanie.
Jak poradzić sobie z pasożytami?
Pasożyty wewnętrzne udaje się jednak wyeliminować ze stada okresowo. W związku z tym zaleca się badanie kału co najmniej dwa razy w roku we wszystkich grupach wiekowych w gospodarstwie. Próby powinny być pobierane niezależnie od rodzaju grup w każdym budynku niezależnie.
Producent utrzymując w stadzie zwierzęta, może częściowo uchronić je przed intensywnymi inwazjami nicieni jelitowych:
- identyfikując i lecząc w populacji świń osobniki zarażone, które są źródłem zanieczyszczenia pomieszczeń jajami pasożytów;
- w przypadku wykrycia 80% prób zarażonych pasożytami: diagnozując źródło zarażenia, odrobaczając stado i przeprowadzając natychmiastową poprawę warunków sanitarnych;
- w przypadku zarażenia loch: odrobaczając prosięta ssące, szczególnie odsadzane w wieku 4 tygodni, w połączeniu z poprawą warunków sanitarnych;
- przeprowadzając analizę kału i w przypadku inwazji pasożytów odrobaczając całe stado, pamiętając o okresie karencji w przypadku ferm kupujących świnie z różnych miejsc;
- poprawiając higienę środowiska, określając dokładne źródło zarażenia i próbując oszacować intensywność inwazji w celu określenia potencjalnej korzyści z odrobaczenia w odniesieniu do tuczników zarobaczonych.
W każdym przypadku stwierdzenia choroby pasożytniczej powinno się zastosować środek przeciwko zidentyfikowanemu oraz specyficznemu pasożytowi, przerywając łańcuch zakażeń, i zapobiegać gromadzeniu się jaj w pomieszczeniach dla zwierząt. Zniszczenie źródła zarażenia w chlewniach oraz na wybiegach należy osiągnąć poprzez gruntowne ich oczyszczanie i odkażanie. Odrobaczanie i zabiegi sanitarne pomieszczeń pozwolą rolnikowi na zmniejszenie kosztów poniesionych podczas produkcji wyrażonej niższym zużyciem paszy na 1 kg przyrostu, zwiększonymi przyrostami dziennymi oraz skróceniem okresu tuczu świń.
