Pasterka. Co symbolizuje i dlaczego odbywa się o północy?

fot. Mateusz War

Padający śnieg, środek nocy i tłumy ludzi zmierzające do kościoła… Wielu z nas właśnie w takiej atmosferze spędza wigilijną noc. Kiedy i dlaczego narodziła się pasterka?

Na uroczystej mszy, odprawianej o północy z 24 na 25 grudnia, nie może nikogo zabraknąć. Są tu przedstawiciele wszystkich pokoleń – zarówno najmłodsi, jak i najstarsi. Pasterka jest ważnym wydarzeniem szczególnie na wsi, gdzie w uczestnictwie w życiu religijnym duże znaczenie odgrywa wspólnota.

Pasterka rozpoczyna nie tylko obchody Bożego Narodzenia, ale również nowy rok liturgiczny w Kościele katolickim

Co upamiętnia pasterka?

Pierwsza msza w Boże Narodzenie radośnie oznajmia narodziny Jezusa. Odbywa się o północy lub w godzinach wieczornych, by wyrazić naszą niecierpliwość na przyjście Dzieciątka na świat. Przypomina nam o gorliwej modlitwie i oczekiwaniu pasterzy, którzy jako pierwsi złożyli mu hołd. Pasterka nie tylko uroczyście rozpoczyna obchody Bożego Narodzenia, ale również nowy rok liturgiczny w Kościele katolickim. Uczestniczą w niej wierni na całym świecie.

Jaka jest jej historia?

Według teologów, w Palestynie w wigilijną noc istniał zwyczaj gromadzenia się chrześcijan za murami Betlejem, przy grocie, w której Jezus przyszedł na świat. Mszę będącą pierwowzorem pasterki odprawiano już w połowie IV w. Wtedy właśnie wybudowano w Rzymie Bazylikę Matki Bożej Większej (Santa Maria Maggiore), gdzie umieszczono żłóbek i szopkę – na wzór tej betlejemskiej. O północy mszę miał odprawić tam ówczesny papież. Specjalny formularz bożonarodzeniowej mszy opracowano jednak dopiero w następnym wieku.

Od VI w. w Rzymie 25 grudnia odbywały się już aż trzy msze: o północy, o świcie i w dzień. Każda z nich miała inną symbolikę. Nawiązywała do różnych osób, które oddały hołd Chrystusowi. Nocna była poświęcona pasterzom, poranna aniołom, a ta celebrowana w trakcie dnia, zwana królewską, mędrcom ze Wschodu.

Najpiękniejsza tradycja

Magiczna noc wigilijna przyciąga na mszę także tych, którzy w ciągu roku nie pojawiają się regularnie w kościele.

Choć odprawiana jest w środku nocy, przyciąga wiele osób, również tych rzadko pojawiających się w kościele w ciągu roku. Przychodzenie na pasterkę z całą rodziną po wigilijnej kolacji jest jedną z najpiękniejszych tradycji świątecznych. Trudno o lepszą inaugurację Bożego Narodzenia niż wspólne śpiewanie kolęd w wesołej atmosferze.

Nigdy nie jest za późno na pielęgnowanie tradycji. Jeśli do tej pory nie zdarzało Ci się dołączać do tłumów świętujących o północy, może warto zacząć od tego roku?