Poznajemy popularne rasy bydła mlecznego

W Polsce od dekad wiodącą rasą bydła mlecznego jest rasa holsztyńska. Jednak nie tylko HF-em produkcja mleka stoi. Jakie są wiodące rasy bydła mlecznego i dlaczego nie każdy może hodować każdą rasę?

Jak wiemy rasa ta wywodzi się od czarno-białego bydła fryzyjskiego. W skrócie, sprowadzano je głównie z Holandii do Ameryki od początku XVII wieku. Tym samym hodowla tego bydła na szerszą skalę rozpoczęła się po imporcie większej jego partii w połowie XIX wieku i powstaniu związków zrzeszających hodowców bydła tej rasy. 

Reklama

Rasa HF – krótka charakterystyka

Holsztyńska rasa bydła mlecznego jest przystosowana do intensywnej hodowli i dużych wydajności.  W ten sposób przyjmuje duże i bardzo pieczołowicie opracowywane dawki pokarmowe. Ale czy to jest ta rasa bydła mlecznego, która powinna zajmować najwyższe miejsce na podium? Ilu hodowców zapytamy, tyle otrzymamy różnych odpowiedzi. Są rasy bydła mlecznego równie mocno zasługujące na uwagę. 

Najpopularniejsze rasy bydła mlecznego

rasy bydła mlecznego

Wymieniając najpopularniejsze rasy bydła mlecznego w Polsce, nie można zapomnieć o krowie Jersey.

  1. JERSEY – pospolicie zwane sarenkami. To krówki o niewielkim kalibrze. Charakteryzują się szlachetną, harmonijną i delikatną budową. Umaszczenie jednolite od jasnocielistego do ciemnobrunatnego. Często spotykana jest ciemna pręga wzdłuż grzbietu. Krowy mają piękne, pojemne, prawidłowo zbudowane wymię. Dorosłe krowy ważą około 350–500 kg przy wysokości w krzyżu 120–130 cm, a buhaje odpowiednio 500–780 kg i 145 cm . Przeciętna wydajność krów kształtuje się na poziomie 6497 kg mleka.
  2. POLSKA CZERWONA (PC) – dostojne i doskonale przystosowane do trudnych warunków bytowania. Odznacza się: odpornością na choroby, dobrym zdrowiem, długowiecznością, bardzo dobrą płodnością, lekkimi porodami, dużą żywotnością cieląt i łatwością ich odchowu oraz wysoką wartością biologiczną mleka.

    rasy bydła mlecznego

    Krowa polska czerwona

    fot. mgr inż. Marta Iwaszkiewicz

  3. BRUNATNA SZWAJCARSKA  –  charakteryzują się brunatnym umaszczeniem w różnych odcieniach. Na grzbiecie mają białą pręgę, a na części brzusznej białe plamy. Cechą charakterystyczną brown swiss jest jasna obwódka wokół uszu i oczu, które są koloru ciemnoniebieskiego. Zwierzęta te mają kształt ciała zbliżony do prostokąta i najczęściej są użytkowane dwukierunkowo. Krowy osiągają wysokość w krzyżu między 136–140 cm natomiast buhaje 146–155 cm . Średnia wydajność krów wynosi ok.  6450 kg mleka. Co ważne, mleko tej rasy wyróżnia się wysoką frekwencją genu kappa-kazeiny.   
  4. POLSKA CZERWONO –BIAŁA – mocna i wytrzymała. Cechuje się wysoką odpornością oraz łatwą adaptacją do warunków środowiskowych. Zasięg terytorialny występowania rasy to Podkarpacie, Małopolska, Opolszczyzna i Dolny Śląsk. Bydło to charakteryzuje się parametrami:  wysokością w krzyżu od 127–133 cm (pierwiastki); 134–138 cm (krowy dorosłe),  133–142 cm (buhaje dorosłe). Ich średnia wydajność mleka za laktację wynoszącą około 4000–5000 kg, choć przy nieco intensywniejszym żywieniu wydajność może przekroczyć bez problemu 6000 kg.
  5. MONTBELIARD – konkurencja dla HF-a. Bydło rasy montbeliarde pochodzi z górzystego  terenu z pogranicza Szwajcarii i Francji. Jest to bydło o kombinowanym, mięsno-mlecznym typie użytkowym. Dobrze umięśnione, zachowuje jednak charakter mleczny. W stosunku do bydła HF charakteryzują się większą odpornością na niekorzystne warunki środowiskowe, lepszym wykorzystaniem słabszych pasz, wysoką zdrowotnością wymienia, długowiecznością. Średnia wydajność mleczna to ok.  8101 kg.

Rasy bydła mlecznego w hodowlach specjalistycznych

Mówiąc w skrócie, nie tylko ilość, ale również jakość mleka jest ogromnie ważna. Możliwość przerobu mleka to bardzo istotna cecha w serowarstwie. Jednym słowem mleko o odpowiednim składzie może nadrobić fakt, że jest go mniej. Z tego powodu sery, które mogą z niego powstać mają niesamowity smak i są niejednokrotnie bardzo pożądanym produktem. Tak czy inaczej nie każda rasa bydła mlecznego nadaje się do wszystkiego. Bowiem genetyka niektórych ras pozwala krowom (a innym mniej) na świetne wykorzystanie składników pokarmowych jakie te krowy czerpią z pastwisk.

Duża część populacji krów rasy montbeliard posiada gen kappa kazeiny BB i AB i to właśnie z mleka tej rasy powstają wykwintne francuskie sery.  Tę cechę również posiadają krowy Brown Swiss. Dodatkowo stosunek tłuszczu do białka w mleku sprawia, że jest ono odpowiednie do produkcji serów wysokogatunkowych.  Na uwagę zasługuje także niebagatelny smak mleka krów rasy Jersey. Kremowy charakterystyczny kolor zawdzięcza bogactwu karotenu, witaminy A oraz soli mineralnych. Jednak idąc za przysłowiem „cudze chwalicie, swego nie znacie” nie można pominąć rodzimych ras bydła i walorów ich mleka. 

Google NewsObserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *