Progi szkodliwości przędziorków w sadach — nowe wartości (wideo)

fot. Katarzyna Kupczak

Przy obowiązujących przepisach dotyczących integrowanej ochrony roślin, podstawą jest wykonywanie zabiegów wyłącznie w uzasadnionych wypadkach. Umotywowaniem jest sytuacja, gdy zostanie przekroczony próg szkodliwości danego agrofaga. Jak więc obecnie pod względem wartości określać progi szkodliwości przędziorków? Te nowe dane tylko na naszym portalu.

Podczas tegorocznej 62. Ogólnopolskiej Konferencji Ochrony Roślin Sadowniczych specjaliści z tej instytucji kilkakrotnie powtarzali, że progi szkodliwości są wyłącznie wartością orientacyjną. Dlatego nie należy ich traktować obligatoryjnie, a sadownik na podstawie własnego doświadczenia stwierdzi, kiedy ten próg został przekroczony.
W reakcji, analizując obecne realia pogodowe, systemy prowadzenia sadów, zmiany behawioralne roztoczy obserwowane od lat prezentujemy progi szkodliwości przędziorków z nowymi wartościami. Może łatwiej z nami podejmiecie decyzję o terminie rozpoczęcia ochrony sadów?

Progi szkodliwości przędziorków — co to takiego?

Podkreślić należy, że zabiegi przeciwko szkodnikom są zabiegami wyłącznie interwencyjnymi, tzn. można je wykonać dopiero po stwierdzeniu obecności fitofaga lub objawów świadczących o jego obecności. Czyli uszkodzonych organów roślinnych, odchodów, itp. Przestrzegając obligatoryjnych przepisów integrowanej ochrony roślin, podkreślamy, że zabieg zwalczający musi być umotywowany. To oznacza, że użycie zoocydów, w tym akarycydów (środków zwalczających przędziorki i inne roztocze) jest możliwe po stwierdzeniu szkodnika w liczebności wskazującej na przekroczenie dopuszczalnego progu szkodliwości lub progu zagrożenia.

Co to jest próg ekonomicznej szkodliwości agrofagów wyjaśnia dr Alicja Maciesiak:

• próg szkodliwości/progi szkodliwości — liczebność populacji agrofaga, przy której można zauważyć najmniejszą stratę w ilości i jakości plonu;
• próg ekonomicznej szkodliwości/progi ekonomicznej szkodliwości — liczebność populacji agrofaga, przy której koszt wykonania zabiegu ochrony jest równy stracie wartości plonu spowodowanej przez tego szkodnika.

Dodatkowa wielkość i określenie to:

•  próg zagrożenia/progi zagrożenia — liczebność populacji agrofaga, przy której spowodowane straty przekroczą koszt zabiegu.

Progi szkodliwości przędziorków w sadach

Ochrona drzew owocowych przed bardzo groźną grupą szkodników, jaką są roztocze, zawsze powinna być poprzedzona lustracją. Kontrola populacji i przeważających w niej poszczególnych stadiów przędziorków pozwala na użycie specyficznych środków w celu skutecznej likwidacji zagrożenia w optymalnym terminie. Umożliwia także przygotowanie mieszaniny zbiornikowej, którą możemy zniszczyć jednocześnie formy ruchome i jaja szkodnika. Jednak podkreślam, bez dokładnej oceny sytuacji walka z przędziorkami może być mało skuteczna. Tym bardziej przeoczenie zagrożenia i zaniechanie zabiegów zwalczania będzie z pewnością brzemienne w skutkach… na pewno ekonomicznych.

Progi szkodliwości przędziorków na przedwiośniu, czyli gdzie zimują przędziorki

Lustrację wykonujemy w okresie bezlistnym drzew. Poszukujemy jaj przędziorka owocowca.

Przeglądamy w tym celu w sadzie 2–5-hektarowym po jednej 2–3-letniej gałęzi z 40 drzew.

Kiedyś progiem szkodliwości było złoże jaj o średnicy co najmniej 0,5 cm. Obecnie, przy zupełnie innym typie sadów, gdy w koronie wrzecionowej nie mamy grubych gałęzi, lecz jedynie drobne, takich dużych złóż jaj po prostu nie ma. Zmieniło się bowiem zachowanie samic

Progi szkodliwości przędziorków pomagają określić Alicja Maciesiak i Zbigniew Dąbrowski

przędziorka owocowca. Teraz składają one jaja na dolnej stronie cienkich gałęzi, w rozwidleniach pędów, spękaniach kory, na krótkopędach, pojedynczo, czasami w nielicznych skupiskach. Na krótkopędach jaja składane są po obwodzie, w tzw. łańcuszkach jedno obok drugiego. Jeśli dostrzegamy jaja przędziorka owocowca na pędach, niekoniecznie właśnie w złożach, to jest to sygnał do wykonania zabiegu wczesną wiosną, przed kwitnieniem drzew owocowych.

Poza tym, jeśli w sadzie przędziorki były obecne jesienią, ale wówczas nie wykonywaliśmy zabiegów zwalczających, to złoża jaj z pewnością na drzewach są, a szkodnik uaktywni się wiosną. W takim przypadku zabieg wczesną wiosną jest szczególnie wskazany.

Progi szkodliwości przędziorków w fazie różowego pąka kwiatowego

Zrywamy po jednej rozetce liściowo-kwiatowej znajdującej się wewnątrz korony z 40 drzew, i oglądamy bardzo dokładnie dolną stronę liści. Nie tych najmłodszych, ale najstarszych. Czyli najmniejszych w rozetce. Przędziorki po wylęgu zasiedlają właśnie te listki najmniejsze w rozetce, pierwsze napotkane!
Ze względu na konieczność ograniczania liczby zabiegów ochrony roślin do niezbędnego minimum, zwalczajmy przędziorki przy małej ich populacji. Wówczas zabieg będzie najefektywniejszy. Dotychczas progiem były 3 osobniki ruchome/liść. Jednak obecnie przy zmieniającej się pogodzie, suchych i ciepłych wiosnach rozmnażanie się przędziorków zachodzi błyskawicznie. Czekanie więc na 3 sztuki ruchome/liść może być zgubne. Gdy jest ciepło, sucho i taką aurę prognozują na kilka kolejnych dni, już 1 lub 2 formy ruchome na liściu są sygnałem do prowadzenia zabiegu jeszcze przed kwitnieniem.

Progi szkodliwości przędziorków po kwitnieniu drzew

Kontrolujemy drzewa systematycznie co dwa tygodnie od końca kwitnienia drzew do końca sierpnia. Sprawdzamy dokładnie po 5 liści z 40 drzew (czyli łącznie 200 liści). I tutaj kolejna zmiana w lustracjach. Kilka lat temu przędziorki przebywały głównie na dolnej stronie liścia. Teraz równie często bytują także na górnej jego stronie. Próg szkodliwości do końca lipca wynosi 3 ruchome formy/liść. Zwracajmy też uwagę na obecność jaj. Już kilka przy suchej, upalnej pogodzie jest sygnałem do wnikliwości i zwiększenia częstotliwości kontroli.
W sierpniu dotychczasowy próg 5 sztuk ruchomych/liść jest obecnie mocno przesadzony. Przy panującej w tym okresie zazwyczaj suchej pogodzie z wysoką temperaturą próg musi być mniejszy, czyli pozostańmy przy maksymalnie 3 formach ruchomych/liść.

Dokumentacja zabiegów ochrony roślin, gdzie wpisać progi szkodliwości przędziorków?

Każdy użytkownik profesjonalnych środków ochrony roślin ma obowiązek prowadzić „Dokumentację zabiegów ochrony roślin”, tzn. chronologicznie zapisywać w specjalnym lub własnoręcznie przygotowanym notatniku poniższe dane:

• nazwa rośliny, produktu roślinnego, przedmiotu;
• powierzchnia uprawy lub kubatura komory przechowalniczej;
• powierzchnia skorygowana o strefy buforowe;
• termin zabiegu (data);
• nazwa użytego środka ochrony roślin;
• dawka lub stężenie środka ochrony roślin;
• umotywowanie konieczności wykonania zabiegu, np. właśnie trzeba uwzględnić progi szkodliwości przędziorków lub progi zagrożenia. Umiejmy je umotywować! Czyli przykładowo, im mniejsza populacja agrofaga, tym skuteczniejsza walka, mniejsza liczba zabiegów i mniej zużytej substancji czynnej na hektar! O to chodzi w racjonalnej, dobrej praktyce ochrony roślin. Inspektor takiego podejścia nie zakwestionuje z całą pewnością.

W opcji, a do tego szczególnie namawiam, uwzględnijmy warunki pogodowe, w jakich był prowadzony zabieg oraz panujące kilka godzin po nim. Warto też określić fazę wzrostu lub rozwoju rośliny. Dokładnie opiszmy stadium szkodnika. Jeśli opryskujemy mieszaniną zbiornikową, zanotujmy proporcje komponentów oraz dawkę wody. To wszystko będzie przydatne w celu analizy lub braku skuteczności. Do tego najnormalniej w świecie, mamy „protezę” pamięci na kolejne sezony.

Więcej na temat „Dokumentacji zabiegów…” w artykule: Integrowana ochrona roślin. Zasady, narzędzia, konsekwencje

Jak prowadzić lustracje i jakich przyrządów optycznych użyć?

Przędziorek początkowo przebywa raczej w skupiskach, na grupie sąsiednich roślin. Tam się zaczyna rozwój populacji i stamtąd następuje rozprzestrzenianie — aktywne lub bierne z podmuchami wiatru. Wystarczy więc zlokalizować ognisko i wykonać zabieg tylko w obszarze tej enklawy. Ale w tym celu trzeba lustrować sad, chodzić po nim i zwracać uwagę na wszelkie niepokojące sygnały związane z wyglądem liści, głównie ich barwą. Jeśli przeoczymy termin zwalczania, wówczas będziemy mieć problem na całej powierzchni sadu.

Pamiętajmy, im wcześniej zaczniemy walkę, tym większa szansa na zwycięstwo ze szkodnikiem!

A jakiego sprzętu użyć do lustracji? Kiedy je prowadzić? Jak poradzić sobie bez urządzeń optycznych? Na te i wiele innych nurtujących pytań — odpowiedzi udzielają eksperci w filmie.

Zapraszamy do zapoznania się z materiałem filmowym, na którym pokazujemy jak monitorować przędziorki w sadach.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!