Czy rodzaj legowiska ma wpływ na długość leżenia krów?

Rodzaj legowiska ma bezpośredni wpływ na wynik produkcyjny bydła mlecznego. Głównie dlatego, że odpoczynek i przeżuwanie paszy w pozycji leżącej zajmuje krowom ponad 50% czasu. Jaki rodzaj legowiska wybrać?

Rodzaj legowiska, a typ obory

Obora wolnostanowiskowa z wybiegiem. Legowiska z piaskiem.

Legowiska można podzielić w zależności od typu obory. Legowiska w oborach uwięziowych są jednocześnie stanowiskiem paszowym, legowiskowym i miejscem, w którym zwierzęta załatwiają potrzeby fizjologiczne. Odpowiednio wyprofilowane, czyszczone oraz dościelane w razie potrzeby mogą spełniać trzy wymienione funkcje. W tego typu stanowiskach wykorzystuje się najczęściej gumowe maty lub płytką ściółkę.

Gumowe maty zaoszczędzają sporo czasu podczas sprzątania, wystarcza myjka ciśnieniowa, aby stanowisko doprowadzić do odpowiedniego stanu. Ściółka w postaci wiórów lub słomy musi być natomiast codziennie dościelana lub wymieniana, co zwiększa potencjalne koszty utrzymania.

Krowy zdecydowanie wolą legowiska z suchym i miękkim podłożem (świeża ściółka) od wilgotnego i twardego (materac gumowy).

W oborach wolnostanowiskowych stosuje się legowiska ograniczone barierkami wyznaczającymi przestrzeń do leżenia. Jako podłoże wykorzystywany jest piasek, maty gumowe, ściółka w postaci słomy, wiórów lub torfu. Materace gumowe są wygodne w dezynfekcji i myciu, ściółka zapewnia komfort leżenia i charakteryzuje ją wysoka chłonność, a piasek dopasowuje się do kształtu ciała. Wszystkie z wymienionych systemów legowiskowych mają swoje wady i zalety. Wybór zależy od hodowcy, posiadanych środków finansowych oraz własnych zasobów (np. słoma).

Istnieje jeszcze jeden system, który pozwala krowom na największą swobodę ruchów i wybór miejsca odpoczynku. Mowa o oborze wolnowybiegowa na głębokiej ściółce, która jest najbardziej dostosowana do potrzeb legowiskowych krów. Zwierzęta same decydują, w jakiej pozycji leżą, fermentujący obornik wydziela dodatkowe ciepło, nie dochodzi do walk hierarchicznych wywołanych brakiem miejsca do odpoczynku. Zalety można wymieniać bez końca, choć ten system utrzymania ma również sporo wad, które wpływają na jakość produkowanego mleka i konieczność zagospodarowania obornika.

Jałówki na głębokiej ściółce.

Preferencje dotyczące podłoża

Naukowcy przeprowadzili wiele badań dotyczących preferencji krów względem doboru podłoża do odpoczynku.

Krowy zdecydowanie wolą legowiska z suchym i miękkim podłożem (świeża ściółka) od wilgotnego i twardego (materac gumowy), co wydaje się oczywiste, ale nie dla wszystkich. Obserwowano zwierzęta, które miały dostęp do wilgotnych i niewygodnych legowisk. Krowy wolały wówczas stać w korytarzu paszowym lub w kanale gnojowym, niż leżeć. Te same zwierzęta przeprowadzono do obory z dostępem do suchych i miękko wyścielonych legowisk. Czas leżenia wzrósł średnio o 5 godzin podczas doby. Na pastwisku również przeprowadzono serię doświadczeń, w wyniku których okazało się, że krowy wolą leżeć na suchej ściółce pod zadaszeniem niż na trawie.

Stanie spowodowane niemożnością lub niechęcią leżenia może wywołać szereg trudnych do wyleczenia schorzeń racic.

Legowisko powinno zapewniać krowie swobodę ruchów takich jak wstawanie, kładzenie się, zmianę pozycji.

Podstawowe wymagania dotyczące legowiska

Podłoże musi być trwałe i łatwe w utrzymaniu higieny, suche, ale również odporne na wilgoć.

Podczas wyboru lub modernizacji legowiska, należy zwrócić uwagę na kilka czynników jednocześnie. Podłoże musi być trwałe i łatwe w utrzymaniu higieny, suche, ale również odporne na wilgoć (np. maty gumowe). Powinno zapewniać bezpieczeństwo podczas wstawania i kładzenia się. Legowiska nie mogą być wykonane z materiałów, w których mogą namnażać się drobnoustroje chorobotwórcze. Ściółka taka jak słoma, torf czy wióry w połączeniu ze stałą temperaturą ciała krowy oraz odchodami to świetne podłoże do rozwoju bakterii. Dlatego ściółkę należy wymieniać codziennie w oborach płytkich i stanowiskowych, a w głębokich dościelać jak najczęściej.

Jakość legowiska zależy nie tylko od zastosowanego podłoża. Stanowisko nigdy nie będzie suche i higieniczne, jeśli w oborze zawodzi system wentylacyjny. Nieusuwany nadmiar wilgoci osiada na materacach i wnika w ściółkę, stając się idealną pożywką dla bakterii.

Wiedza z zakresu naturalnych zachowań krów mlecznych pozwala na doskonalenie metod chowu z uwzględnieniem podstawowych potrzeb zwierząt. Rodzaj legowiska, utrzymywana higiena oraz odpowiednia ich liczba, w zależności od liczby krów, może być kluczem do sukcesu niejednego hodowcy krów mlecznych.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!