Słaba efektywność rozrodcza świń – przyczyny i zapobieganie

fot. canstockphoto

Biorąc pod uwagę statystyki ogólnopolskie, przeciętnie od jednej lochy uzyskuje się rocznie nie więcej niż 14 prosiąt. Słaba efektywność rozrodcza trzody chlewnej rodzi w hodowcy pytanie o przyczynę tego stanu rzeczy. Jest ich kilka, a poznanie obszarów problemowych pozwoli dokonać zmian, które wprowadzą rozród świń w gospodarstwie na właściwe tory. 

Niewystarczająca efektywność rozrodcza trzody chlewnej wynika często z podejścia producentów, szczególnie drobnotowarowych. Nie doceniają oni zagadnienia związanego z opłacalnością produkcji trzody chlewnej. Nie jest to jednak jedyny czynnik.

Efektywność rozrodcza trzody chlewnej – przyczyny problemów

• deficyty w obszarze dokładnej oraz systematycznie prowadzonej dokumentacji rozrodu trzody chlewnej, w tym w szczególności brak czytelnego i rzetelnego systemu znakowania poszczególnych loch; 
• nieodpowiedni dobór materiału rozrodczego. Zwłaszcza brak świadomości dotyczącej korzyści płynącej z odbudowy albo rozbudowy stada przy wykorzystaniu loch zarodowych, pochodzących z dobrych chlewni zarodowych;
• wprowadzanie do stada podstawowego samic zbyt późno. Wiąże się to z otłuszczeniem zwierząt (intensywne żywnie); 
• niewłaściwy dobór materiału do krycia, pochodzący od knurów niebadanych zarówno klinicznie jak i laboratoryjnie w kierunku efektywności rozrodu;
• nieodpowiednia struktura stada podstawowego, w którym jest bardzo wysoki wskaźnik udziału loszek w stosunku do knurów; 
• rozród świń oparty na nieprawidłowej organizacji, gdzie rezultat stanowi niska skuteczność krycia;
• niewłaściwe utrzymywanie trzody chlewnej bezpośrednio po pokryciu, nieuwzględniające zasady, iż zarówno lochy, jak i loszki od czwartego tygodnia po pokryciu do jednego tygodnia przed przewidywanym terminem proszenia trzeba utrzymywać w grupie; 
• duży odsetek umieralności zarodków oraz płodów. Szczególnie brak zainteresowania diagnostyką w stadzie pod kątem chorób zakaźnych;
• wydłużenie okresu między ciążami skutkującego zbyt długim okresem laktacji;
• deficyty organizacyjne w obszarze żywienia oraz postępowania z lochami w okresie odsadzania ich od prosiąt oraz bezpośrednio po kryciu;
• brak zainteresowania inseminacją oraz diagnostyką ciąży. 

Efektywność rozrodcza będzie trudna do osiągnięcia bez odpowiedniego zadbania o warunki bytowe knura.

fot. AgroFoto (JdCinek)

Rozród świń – jak zadbać o zrównoważony rozwój liczebności?

Przedstawione uwarunkowania mają kluczowe znaczenie, jeśli chodzi o efektywność rozrodu. Przekładają się na planowanie i zwiększanie liczebności trzody chlewnej zarówno w małych gospodarstwach, jak i u większych producentów.  Kluczem do zrównoważonego rozwoju przyrostu liczebności prosiąt jest ukształtowanie odpowiedniej świadomości wśród hodowców. Opiera się ona na:

• pozyskiwaniu do produkcji odpowiednich ras świń; 
• uformowaniu odpowiednich warunków środowiskowych oraz żywieniowych, które umożliwią swoistą ekspresję cech genetycznych stada podstawowego;
• mierzeniu i weryfikacji efektywności samic przez następne cykle reprodukcyjne;
• prowadzeniu dokumentacji, która umożliwia wykrycie najsłabszych ogniw w łańcuchu produkcyjnym; 
• dbałości o prawidłowy stosunek pierwiastek do wieloródek stada podstawowego;
• podawaniu lochom karmiącym odpowiednich składników odżywczych, w tym maksymalnej ilości paszy wysokoenergetycznej, która zawiera odpowiednią ilość białka oraz lizyny;
• niezatuczaniu loch w okresie ciąży; 
• utrzymywaniu właściwej temperatury pomieszczeń dla zwierząt. Temperatura  powinna być w granicach od 12°C do 25°C;
• posiadaniu odpowiedniej liczby knurów (zrównoważona eksploatacja zwierząt);
• dbałości o zdrowie stada w tym wprowadzenie zabiegów profilaktycznych świń w okresie użytkowania;  
• odpowiednim terminie krycia loch;
• optymalizowaniu systemu utrzymania trzody chlewnej w czasie 21 dni od momentu pokrycia.

Efektywność rozrodcza a warunki życia knurów

Wpływ na efektywność rozrodcza i liczebność prosiąt od lochy ma również nasienie, czyli elementy związane z utrzymaniem knurów w stadzie. Knurowi należy zapewnić odpowiednie warunki środowiskowe oraz żywić zgodnie z intensywnością jego eksploatacji. Determinanty te warunkują zarówno prawidłowość, jak i długość użytkowania rozpłodowego danego osobnika.

Rozród świń powinien opierać się na zrównoważonym rozwoju przyrostu liczebności prosiąt. To wymaga ukształtowania odpowiedniej świadomości wśród hodowców.

fot. materiały prasowe Corteva Agriscience

Knury stadne powinno utrzymywać się w kojcach indywidualnych tak usytuowanych, aby zapewnić ciągły kontakt wzrokowy, a także zapachowy i słuchowy z innymi świniami. Kojce powinny umożliwiać łatwe oraz wygodne przemieszczanie się zwierząt. Wymiary kojca powinny zapewniać odpowiednią przestrzeń życiową.

Niezwykle ważnym elementem jest podłoże, które musi być zrobione z materiałów, które chronią zwierzę przed nagłym poślizgnięciem. Priorytetem jest zabezpieczenie knura przed jakimikolwiek urazami, ponieważ każdy poważniejszy uraz może wpłynąć na jego zdolność krycia (wykonywania skoków). Młode osobniki, od których będzie pozyskiwane nasienie do inseminacji należy, w spokojny sposób metodami pozytywnego bodźcowania, przyuczać do skakania na fantom. 

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!