Sztuczny pyłek dla pszczół — rewolucja w diecie zapylaczy?

Sztuczny pyłek dla pszczół może okazać się przełomem w ich ochronie przed głodem i ubytkiem, w efekcie przed spadkiem wydajności zapylania. Flamandzka firma Apix Biosciences opracowała kompletną dietę, która skutecznie zastępuje naturalny pyłek. Skutkiem jest wspieranie rozwoju pszczół nawet w warunkach silnego stresu żywieniowego.
Do dzisiaj nie wyjaśniono przyczyny masowego ginięcia pszczół (CCD). Być może sztuczny pyłek dla pszczół stanie się nieocenionym narzędziem w rękach pszczelarzy, ratującym rodziny przed wymieraniem. Ponadto może jego podawanie zapylaczom wyjaśni zależność pomiędzy brakiem pokarmu a CCD?
Spis treści
Kompletna dieta pszczół — odpowiedzią na kryzys pyłkowy
W ostatnich latach pszczoły miodne zmagają się z nieokreślonym nagłym, masowym ginięciem (Colony Collapse Disorder, w skrócie CCD). Badacze doszukują się różnych przyczyn tego zjawiska. Tymczasem może właśnie jest to związane z coraz poważniejszym niedoborem pokarmu?
Zmiany klimatyczne drastycznie ograniczają dostępność naturalnych źródeł pyłku, szczególnie od lata. Mianowicie jeszcze całkiem niedawno źródłem pełnowartościowego pożytku dla pszczół były robinie i lipy w lipcu. Następnie dość długo kwitła kukurydza jako źródło białka. Potem jesienią dochodziły kolejne źródła — wrzosy i nawłocie. Tymczasem w ostatnich latach kwitnienie tych wymienionych rodzajów roślin znacznie przyspieszyło. Już pod koniec lata te rośliny wykwitają i przekwitają. Od tego czasu do zimowego spoczynku pszczoły mierzą się z drastycznym brakiem pokarmu pyłkowego.
Ponadto lokalny zanik siedlisk roślinności i monokultury rolnicze radykalnie ograniczyły dostępność naturalnych źródeł pyłku. Tymczasem to właśnie różnorodność pyłków zapewnia pszczołom niezbędne składniki odżywcze, w tym sterole, które wpływają na zdrowie i rozwój całej rodziny.
Odpowiedzią na te braki pokarmu ma się stać się kompletna sztuczna dieta dla pszczół, opracowana przez Apix Biosciences. Jej skład oparto na analizie podstawowych i ważnych steroli występujących w naturalnym pyłku, takich jak 24-metylenocholesterol i izofukosterol. To pierwszy tak dokładnie zbilansowany zamiennik pyłku — bezpieczny i skuteczny w warunkach terenowych.
Nowa, kompletna dieta ma utrzymać zdrowie i siłę kolonii nawet tam, gdzie dostęp do naturalnego pyłku jest ograniczony. Eksperymenty w naturze wykazały, że kolonie karmione tą innowacyjną mieszanką wykazywały wyższą produkcję czerwiu. Ponadto lepiej przeżywały zimę w porównaniu z niedokarmianymi rodzinami. Ostatecznie na wiosnę miały większą efektywność zapylania.
Czy ten sztuczny pyłek dla pszczół będzie przełomem, który wpłynie na przyszłość pszczelarstwa i bezpieczeństwo żywnościowe?

Mianowicie jeszcze całkiem niedawno źródłem pełnowartościowego pożytku jesienią była nawłoć, której pyłek dla pszczół był wartościowym źródłem białka przed zimą
Izofukosterol — najważniejszy składnik podtrzymujący rodzinę pszczelą
Dotychczas za najważniejszy sterol w żywieniu pszczół uznawano 24-metylenocholesterol. Jednak nowe badania dowiodły, że to izofukosterol odgrywa nieocenioną rolę w utrzymaniu zdrowia pszczół miodnych. Jego brak prowadzi do poważnych zaburzeń funkcji nerwowo-mięśniowych i znacznego spadku produkcji czerwiu.
Eksperymenty terenowe i laboratoryjne wykazały, że pszczoły są w stanie przetrwać bez 24-MC, ale nie bez izofukosterolu. Oznacza to, że wcześniejsze komercyjne diety były niewystarczające. Nowa formuła diety Apix nie tylko uzupełnia ten składnik, ale zapewnia także jego wysoką przyswajalność, co czyni ją realną alternatywą dla naturalnych źródeł pyłku.
Porównanie efektów różnych diet dla pszczół miodnych
Rodzaj diety | Produkcja czerwiu (po 36 dniach) | Przetrwanie zimy | Wydajność zapylania | Obecność podstawowych steroli |
Brak dodatkowego pokarmu | Niska | Bardzo słabe | Ograniczona | Niedobory |
Komercyjna dieta białkowa | Spada po 36 dniach | Słabe | Ograniczona | Braki izofukosterolu |
Dieta A (Apix Biosciences) | Stabilna i wysoka | Bardzo dobre (wysokie) | Wysoka | Pełny profil 6 steroli |
Sztuczny pyłek dla pszczół — silniejsze kolonie i lepsze zapylanie
Testy nowej diety prowadzono m.in. w komercyjnych pasiekach w stanie Waszyngton (USA), gdzie kolonie wykorzystywano do zapylania borówek i słoneczników. Wyniki były spektakularne. Ściśle mówiąc, kolonie karmione kompletną dietą rozwijały się szybciej, miały większą liczbę robotnic i znacznie lepsze wskaźniki przetrwania zimą. Śmiertelność w tej grupie była aż o 50% niższa w porównaniu z koloniami karmionymi inną pożywką komercyjną.
Zdolność do utrzymania intensywnej produkcji czerwiu przez cały sezon, od maja do października, przekładała się bezpośrednio na skuteczność zapylania i kondycję upraw. Tym samym dieta opracowana przez Apix Biosciences może stać się fundamentem zrównoważonego pszczelarstwa w warunkach niedoboru pyłku.
Sztuczny pyłek dla pszczół to nie tylko innowacja, ale realna odpowiedź na kryzys żywieniowy, z jakim mierzą się dziś pszczoły na całym świecie. Kompletna dieta, dostosowana do fizjologicznych potrzeb zapylaczy, może zrewolucjonizować sposób, w jaki wspieramy rodziny pszczele. Zdrowsze pszczoły to lepsze zapylanie, wyższe plony i większe bezpieczeństwo żywnościowe dla wszystkich.
Źródło: Proceedings of the royal society B
