Zbiór jabłek deserowych — organizacja, technika, cena

Zbiór jabłek deserowych to czas wytężonej pracy w sadzie. Trzeba wyznaczyć termin zbioru, zatrudnić i przeszkolić pracowników pod kątem techniki zbioru, przygotować opakowania na owoce i komory chłodnicze. Warto także przemyśleć możliwości zmechanizowania zbioru. A może wykorzystać nowinki technologiczne ułatwiające i przyspieszające tę czynność? 

Ochrona przedzbiorcza oraz termin, technika i sam zbiór jabłek deserowych są czynnikami decydującymi o jakości owoców i ich przydatności oraz trwałości przechowalniczej. Dotyczą zwłaszcza tych jabłek, które będą długo przetrzymywane oraz tych z przeznaczeniem na dalekie rynki. Dlatego jednocześnie z planowaniem zbioru, należy prawidłowo przygotowywać obiekt przechowalniczy.

Reklama

W jakim terminie prowadzić zbiór jabłek deserowych?

W praktyce dla sadowników, do wyznaczania terminu zbioru, przydatne są takie metody jak: pomiar jędrności, test skrobiowy, pomiar zawartości ekstraktu i obliczanie na ich podstawie indeksu Strefa. Uzyskane pomiary i wskaźniki należy porównać z opracowanymi zaleceniami dotyczącymi terminu zbioru dla każdej odmiany (aplikacje, tablice barwne).

Czytaj: Owoce dojrzewające w sadzie. Wyznaczanie terminu zbioru, Termin dojrzałości zbiorczej i konsumpcyjnej owoców

Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach pracuje także nad opracowaniem innych metod wyznaczania terminu zbioru. Poszukiwane są przede wszystkim metody niedestrukcyjne. Przykładem takiej metody jest spektroskopia w świetle dziennym i bliskiej podczerwieni (VIS/NIR). Nawet jeśli nie będą one mogły być stosowane przez samych sadowników (np. techniki molekularne), warto śledzić rozwój tych innowacyjnych rozwiązań, bo w przyszłości pozwolą one w pełni wykorzystać najnowocześniejsze technologie przechowywania owoców.

Mycie skrzyniopalet i chłodni

Dbanie o czystość i higienę opakowań i obiektów do przechowywania owoców jest koniecznością wynikającą z wymogów systemów jakości produkcji np. HACCP i Global G.A.P. Dlatego, przed zbiorami i sezonem przechowalniczym należy umyć skrzyniopalety i pomieszczenia do przechowywania. Taki zabieg najlepiej zrobić w lecie, w słoneczne dni, gdy komory są puste, a wszystkie urządzenia wyłączone.

Do czyszczenia podłóg można użyć specjalnych zamiatarek lub odkurzaczy przemysłowych. Ściany i sufity traktujemy wodą ze środkiem myjącym za pomocą myjki ciśnieniowej. Środki dezynfekcyjne powinny być łagodne, biodegradowalne i muszą mieć certyfikat dopuszczający je do kontaktu z żywnością. Nie mogą także uszkadzać powłok płyt izolacyjnych. Środki myjąco-dezynfekujące powinny działać bakterio- i grzybobójczo oraz neutralizować nieprzyjemne zapachy. Do dezynfekcji obiektów przechowalniczych można także wykorzystać ozon.

Po umyciu i dezynfekcji komory chłodnicze muszą być wysuszone i wywietrzone, a opakowania wysuszone i zmagazynowane w przewiewnym miejscu.

Jak organizować zbiór jabłek deserowych?

Najlepiej zaplanować  2-,  3-krotny zbiór jabłek deserowych. Pozwala to na pozyskanie owoców o odpowiednich parametrach wyjściowych. Trzykrotnie warto zbierać jabłka letnie i zimowe do długiego przechowywania.

Czytaj też: Wczesne jabłka — odmiany

W jakiej kolejności zbieramy jabłka z drzewa?

Podczas pierwszego zbioru, zrywa się owoce najbardziej okazałe i najbardziej dojrzałe, które są od razu kierowane do sprzedaży. Przy drugim zbiorze, zbiera się główną masę jabłek. Jeśli czas pozwoli, można zbierać trzeci raz jabłka najpóźniej dojrzewające. Najwcześniej dojrzewają jabłka na pędach dwuletnich rosnących na obwodzie korony, a później na pędach jednorocznych i w środku korony. Jabłka z kwiatu królewskiego dojrzewają wcześniej niż jabłka z kwiatów bocznych.

Pojemniki do zbioru i ułatwiające zbiór

Jabłka zbiera się do skrzyniopalet o pojemności 300 kg.  Skrzyniopalety mogą być drewniane lub plastikowe. Powinny być czyste, o gładkiej powierzchni. W niektórych sadach, skrzynie do zbiorów wyściela się miękką gąbką. Skrzyniopalety muszą być wcześniej rozwiezione po sadzie i ustawione w międzyrzędziach. Liczba potrzebny w kwaterze palet zależy od przewidywanej wielkości zbiorów. Zarówno nadmiar, jak i niedobór skrzyń utrudnia zbiory. Skrzyniopaleta powinna się znajdować nie dalej niż 10 m od zrywających jabłka. Wydajność zbioru można zwiększyć, podwożąc sukcesywnie skrzynie za pracownikami.

Pracownik jest wyposażony w  wygodny zbieracz z szelkami na ramiona, z rękawem, który ułatwia delikatne umieszczenie jabłek w skrzyni.

zbiór jabłek deserowych - jabłoń - zbierak - frubox

Zbiór jabłek deserowych ułatwia zbierak

Pojemność zbieracza wynosi 10–12 kg. Czasami do zbioru jabłek wykorzystuje się fruboxy lub zbieraki z otwieranym dnem, a nawet wiadra plastikowe.

Jedną skrzynię powinno napełniać nie więcej niż 6 osób. Podpisanie skrzyni (kwatera, zbierające osoby) ułatwia kontrolę wydajności zbioru i jakości owoców. Napełnione skrzynie jak najszybciej wywozimy z sadu w celu schłodzenia owoców. Przy dużej odległości od sadu do chłodni można wykorzystać niskie platformy na 6 skrzyń lub połączone wózki (każdy na 1 skrzynię) albo przyczepy samozaładowcze, które mogą jednorazowo zabrać 12 skrzyniopalet. Wózki lub platformy są przyczepiane do ciągnika. Przy mniejszej odległości z sadu do chłodni, skrzyniopalety zabiera z kwatery podnośnik widłowy zamontowany na ciągniku.

Czasami owoce bardzo dobrej jakości lub przeznaczone do natychmiastowej sprzedaży zbieramy bezpośrednio do skrzynek plastikowych o pojemności 15 kg. Na uniwersalnej palecie  120 x 100 x 14 cm mieści się 30–35 skrzynek. Palety ze skrzynkami zabezpieczone są linką i wywożone z kwatery za pomocą ciągnika z zamontowanym podnośnikiem widłowym.

Technika zbioru jabłek deserowych

Przygotowanie pracownika do zbioru

Zbiór powinien być sprawny, ale ostrożny i uważny. Osoby zbierające jabłka muszą mieć obcięte paznokcie, aby nie uszkadzać skórki owoców. Zrywanie zaczyna się od najniższych części korony — od spodu do szczytu. Z górnych partii korony wysokości 2,5–3,5 m,  jabłka zrywamy, stojąc na sankach sadowniczych, taczko-drabinach, koziołkach trójnożnych lub niskich drabinkach. Pracowników, którzy będą zbierać jabłka pierwszy raz, trzeba wcześniej przeszkolić.

Technika zrywania jabłek

Jabłka należy zbierać ostrożnie, delikatnie  i umiejętnie. Owoc obejmujemy całą ręką tak, aby palec wskazujący znalazł się na szypułce. Po naciśnięciu szypułki przekręcamy i odrywamy owoc, pociągając go w kierunku pędu.  Bardzo ważne jest zachowanie szypułki. Rana po oderwanej szypułce stanowi wrota do infekcji. Przy dobrej technice zrywania i optymalnym terminie zbioru, przy jabłkach nie powinno być listków. Jeżeli są, należy je delikatnie oderwać. Owoców uszkodzonych mechanicznie lub z objawami parcha albo żerowania owocówki i zwójek, poobijanych oraz tych, które spadły podczas zbioru nie przeznaczamy do długiego przechowywania. Odgniecenia obniżają jakość jabłek i dyskwalifikują je do eksportu.

Zbiór zmechanizowany 

Przygotowania do zbioru może ułatwić system Inteligent Fruit Vision (IFV) składający się z systemu wizyjnego (zestaw kamer), ciągnika lub quada. Podczas przemieszczania się między rzędami z prędkością 8 km/h, system skanuje rzędy, liczy owoce, mierzy ich wielkość i gęstość ich rozmieszczenia w poszczególnych partiach korony. Po zeskanowaniu kwatery, obliczany jest  przybliżony plon w zakresie wielkości i udziału owoców w poszczególnych klasach wielkości.

zbiór jabłek deserowych - platforma sadownicza i kombajn

Zbiór jabłek deserowych jednocześnie ze wszystkich partii korony, z równoczesną segregacją owoców

Dużym ułatwieniem zbioru są ruchome zaczepiane lub samojezdne platformy sadownicze, z rozsuwanymi podestami, na których część pracowników zbiera owoce z górnych partii korony. Reszta pracowników zrywa jabłka z dolnej jej części, stojąc na ziemi. Owoce układa się na transporterze, który przenosi je do skrzyniopalet. Napełnione skrzynie opuszcza się na ziemię między kołami pojazdu. Platformy sadownicze zwiększają wydajność zbioru. Zbiór jest łatwy i szybki, umożliwia segregację jabłek deserowych i uszkodzonych czy chorych od razu do specjalnych skrzynek.

Innym rozwiązaniem dla mechanicznego zbioru owoców są kombajny. Umożliwiają one jednoczesny zbiór owoców z górnej i dolnej części korony. Jabłka mogą być także zbierane za pomocą robotów lub dronów.

Zbiór jabłek deserowych — wydajność i koszt zbioru jabłek 2022

Dziennie jeden pracownik może zebrać, w zależności od odmiany 5–8 skrzyń. Liczba ta zależy od wielkości plonu, odmiany i tego czy jabłka zbieramy z górnych, czy dolnych partii korony. Wydajność i koszty zbioru zależą także od jego techniki.
Najmniej polecany, ze względu na komfort pracy zbierających i jakość owoców (jabłka są poobijane), jest zbiór owoców do wiader z przesypywaniem ich do skrzyni. Wydajność takiego zbioru przez 1 pracownika wynosi 640 kg dziennie. Profesjonalne zbieracze na ramiona lub pojemniki zawieszane na skrzyniopaletach zwiększają dzienną wydajność 2-, 3 -krotnie, obniżają koszty zbioru o połowę i nie zmniejszają jakości owoców.

Ile płacą za zbieranie jabłek 2022?

Koszt zbioru jabłek 2022 już na starcie sezonu (zaczął się lokalnie zbiór Gali) jest dość wysoki. Stawki, których wymagają pracownicy sezonowi, istotnie rozmijają się z możliwościami sadowników. Generalnie średnia wynosi ok. 15,0 zł netto/h. Przy czym część producentów oferuje 10,0 zł netto/h + gwarantuje nocleg + pełne dniowe wyżywienie dla jednej osoby. Lokalnie w sandomierskim rejonie sadowniczym pracownicy sezonowi nie przyjdą do pracy za mniej niż 20,0 zł netto/h.

Obliczmy koszt zbioru jabłek 2022

Przyjmijmy na początek 8-godzinny dzień pracy 1 osoby.

  • 8 h x 15,0 zł =  120,0 zł dziennie; przy wymaganej przez zbierającego stawce 20,0 zł/h jest to 160,0 zł dziennie

Zazwyczaj dobrze przygotowany do zbioru pracownik sezonowy dziennie może pracować nawet 10 godzin.

  • 10 h x 15,0 zł = 150,0 zł dziennie; przy wymaganej przez zbierającego stawce 20,0 zł/h jest to 200,0 zł dziennie

W zależności od wielkości sadu zbiór może trwać nawet 30 dni. Zatem:

  • 120,0 zł/dzień (przy 8-godzinnej dniówce)  x 30 dni = 3600 zł netto
  • 160,0 zł/dzień (przy 8-godzinnej dniówce) x 30 dni = 4800 zł netto
  • 150,0 zł/dzień (przy 10-godzinnej dniówce) x 30 dni = 4500 zł netto
  • 200,0 zł/dzień (przy 10-godzinnej dniówce) x 30 dni = 6000 zł netto

Uzgodnioną w gospodarstwie stawkę trzeba pomnożyć przez wymaganą liczbę pracowników sezonowych do zbioru.


Czytaj też: Koszt produkcji jabłek deserowych. Dr Paszko przedstawia kalkulację
Zbiory jabłek 2022
Zbiory jabłek 2022. Ile za pracę?

Google NewsObserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *