PATRON SERWISU: Blattin

Hormonalna synchronizacja rui u świń

Używanie hormonów do sterowania rozrodem zwierząt gospodarskich stało się narzędziem do uzyskania oczekiwanych wyników produkcyjnych. Hormonalna synchronizacja rui musi opierać się na dużej wiedzy na temat przebiegu cyklu płciowego, ciąży i laktacji zarówno u loch jak i loszek. Z artykułu dowiesz się, o czym trzeba pamiętać, aby hormonalna regulacja rozrodu przyniosła efekt.

Hormonalna regulacja rozrodu i synchronizacja rui u loszek remontowych stosowana jest w wielu krajach Europy. Umożliwia to hodowcom/producentom rytmiczne ich włączanie do stada, w zależności od potrzeb (ruja u wieloródek jest determinowana laktacją). 

Reklama

Hormonalna synchronizacja rui – zalety 

Pokrycie w tym samym terminie wieloródek i loszek pozwala utrzymać rytmiczność produkcji. To z kolei przekłada się na zbliżony termin odsadzenia grupy prosiąt i okres odstawy tuczników.  Regulacja rozrodu wprowadza cykliczność produkcji, której zaletami są: 

  • Optymalne gospodarowanie wprowadzonymi do stada loszkami (nieutrzymywanie zbyt dużej liczby loszek). 
  • Możliwość prawidłowego żywienia ciężarnych pierwiastek.
  • Synchronizacja porodów. 
  • Usprawnienie prowadzenia profilaktyki i obniżenie jej kosztów. 

Hormonalna regulacja rozrodu a “letnia niepłodność” 

Hormonalna synchronizacja rui

Hormonalna synchronizacja rui niweluje skutki „letniej niepłodności”

fot. POLPIG

Latem jednym z problemów w chlewniach jest tak zwana „letnia niepłodność”. Widocznym rezultatem tego jest wyraźny spadek występowania rui u samic oraz obniżenie skuteczności inseminacji w gorących miesiącach. W konsekwencji zauważamy zmniejszoną liczbę urodzonych prosiąt w listopadzie i grudniu, a tuczników w lipcu i sierpniu następnego roku. 

Hormonalna synchronizacja rui stanowi jeden ze sposobów na uniknięcie problemów związanych z „letnią niepłodnością”. U świń skrócenie długości dnia jest stymulatorem wzrostu funkcji rozrodczych w okresie jesiennym, a jego wydłużenie uznać można za środowiskowy inhibitor rozrodu. Co prawda za pierwszoplanowy czynnik środowiskowy w niepłodności sezonowej uznaje się wpływ długości dnia świetlnego. Mimo to nie ulega wątpliwości, iż istnieje wiele innych elementów, które zaostrzają ten proces 

Czy tylko hormonalna synchronizacja rui wpływa na liczbę urodzeń? 

Oczywiście jest wiele czynników. W szczególności wysoka temperatura i wilgotność. Wysoka temperatura, a w jej następstwie stres powodujący wydzielanie się hormonu ACTH, jest przyczyną braku istotnego wzrostu poziomu estradiolu. Normalnie obserwuje się go przez 48 godz. przed owulacją. Następstwem tego zjawiska jest brak wyraźnych objawów rui.  

Jak wykazano stres temperaturowy, powoduje także krótszy okresowy wzrost uwalnianego pulsacyjnie hormonu LH. Kortyzony blokują więc przedowulacyjne wydzielanie LH i owulację. Można stwierdzić, że wysokie, letnie temperatury ograniczają sekrecję gonadotropin i prowadzą do dysfunkcji układu rozrodczego świń, co uwidacznia się brakiem rui lub co ma miejsce zdecydowanie częściej cichymi rujami, zaburzeniami w owulacji oraz osłabieniem czynności jajników. 

Sezonowość w aktywności płciowej 

Sezonowy spadek płodności loch i knurów w lecie wiąże się nie tylko ze stresem termicznym. Pewną rolę odgrywa sezonowość aktywności płciowej, odziedziczoną po dzikich przodkach. Podczas letnich miesięcy samice dzika są w bardzo głębokim anoestrus. Libido samców tego gatunku wyraźnie spada. Zjawiska tego typu występują również u świń domowych i ma to dwufazowy charakter. Przebieg aktywności płciowej świni domowej i dzikiej jest więc podobny.  

Różnice sezonowe w organizmach trzody chlewnej 

Także profil hormonalny jest analogiczny. Obserwowano bowiem, że w fazie ciałka żółtego zdecydowanie wyższe poziomy progesteronu rejestrowano w listopadzie, najniższe zaś w sierpniu. Różnice te wskazują na różne ilości pękających pęcherzyków Graafa i związaną z tym różną liczbę ciałek żółtych w obu miesiącach. 

Można więc stwierdzić, że problem „letniej niepłodności” jest u świń zjawiskiem normalnym. Z tego powodu konieczne jest podejmowanie kroków minimalizujących skutki lata. Hormonalna synchronizacja rui u loszek i stymulacja rui u loch jest właśnie jednym z takich kroków.  

Na czym polega hormonalna synchronizacja rui? 

Hormonalna synchronizacja rui

Hormonalna synchronizacja rui to szereg niezbędnych kroków jakie musi podjąć hodowca

fot. pixabay

Hormonalna synchronizacja rui jest najważniejszym narzędziem do utrzymania stada podzielonego na grupy technologiczne. Celem jest usprawnienie organizacji rozrodu i produkcji oraz uzyskanie jak największej grupy prosiąt. Hormonalna regulacja rozrodu to obecnie najbardziej nowoczesna metoda umożliwiająca rytmiczną produkcję i planowe wyłącznie loszek do grup samic wieloródek. 

Polega ona na takim samym przygotowaniu cyklu rujowego.  W efekcie wszystkie lochy, które znajdują się w zsynchronizowanej grupie, w jednakowym czasie (1-2 dni) wejdą w ruję i zostaną pokryte. U loch naturalnym bodźcem do wywołania rui jest odsadzenie prosiąt.  

Odsadzone lochy i loszki remontowe 

Pojawia się problem, jeśli do grupy odsadzonych loch chcemy dołączyć loszki remontowe. Niekoniecznie wykarzą ruję i zostaną pokryte w tym samym czasie. Z tego powodu należy zsynchronizować ich cykl rujowy z cyklem odsadzonych loch. Planowanej na dany dzień synchronizacji rui zarówno u loszek jak i wieloródek nie da się przeprowadzić w oparciu o naturalne metody: kontakt z knurem, stosowanie syntetycznych feromonów, transport i zmianę pomieszczenia. Ich skuteczność jest ograniczona.  

Substancje wspierające synchronizację rui 

Hormonalna synchronizacja rui jest możliwa dzięki preparatom do synchronizacji rui u loch i loszek. Ich substancją czynną jest altrenogest. Działa on podobnie jak naturalny progesteron. Blokuje aktywność wydzielniczą przysadki mózgowej, a tym samym uwalnia hormony gonadotropowe – FSH i LH. W okresie podawania blokuje on stymulację wzrostu pęcherzyków jajnikowych, wystąpienie objawów rujowych i owulację. 

Hormonalna regulacja rozrodu prowadzi do odwracalnego zatrzymania cyklu płciowego.  Przez okres stosowania hormonu nie dochodzi do wydzielania gonadotropin i dojrzewania pęcherzyków w jajnikach. Cała grupa synchronizowanych samic znajduje się w tej samej fazie cyklu rujowego. Rezultatem tego jest występowanie u wszystkich samic w podobnym czasie dojrzewania pęcherzyków oraz występowanie owulacji.  

Co trzeba wiedzieć o technice synchronizacji? 

U loszek hormonalna synchronizacji rui działa skutecznie tylko jeśli przed rozpoczęciem podawania preparatu obserwowano minimum jedną prawidłowo przebiegającą ruję. Rozpoczęcie podawania altrenogestu nie jest zależne od aktualnej fazy cyklu synchronizowanych loszek, ale musi trwać 18 dni. Pierwsza iniekcja u loszek musi nastąpić na 18 dni przed odsadzeniem loch.  Dzień, w którym odsadzone są lochy jest jednocześnie ostatnim dniem podawania preparatu. Zakończenie podawania preparatu ma takie samo działanie jak odsadzenie prosiąt od karmiącej lochy. 

Działanie altrenogestu w synchronizacji rui 

Altrenogest zwykle podawany jest przez wspomniane 18 dni. Następnie obserwuje się lawinowe uwalnianie FSH i LH, które prowadzą do wystąpienia rui. Po około 4-7 dniach pojawia się owulacja. Dosyć często w celu ograniczenia rozrzutu występowania rui na 24 h po zaprzestaniu podawania altrenogestu, podawane są preparaty skojarzone oparte na PMSG 400 jednostek i hCG 200 jednostek.  

Takie postępowanie powoduje wystąpienie rui z rozrzutem do około 48h. Jednak nie musimy podawać altrenogestu tak długo. Założmy, że znamy fazę cyklu płciowego i wiemy, że faza lutealna kończy się wraz z uwolnieniem przez macicę PGF2alfa. Będzie to ok. 12-14 dnia cyklu, licząc dzień odruchu pełnej tolerancji (twardego stania) jako dzień zero „0”. Wtedy możemy skrócić podawanie altrenogestu tylko do interesującego nas okresu.  

 

Kategoria  Użytkowość rozpłodowa 
Problematyka  Sterowanie rozrodem 
Słowa kluczowe   hormonalna regulacja rozrodu, hormonalna synchronizacja rui

 Czytaj również – Hormonalne sterowanie rozrodem u świń

Polecamy również śledzić informacje oraz artykuły na temat produkcji trzody chlewnej dostępne na POLIG (Krajowy Związek Pracodawców Producentów Trzody Chlewnej)

Google NewsObserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *