Polska produkcja gruszek a aktualna sytuacja rynkowa

fot. Anita Łukawska

Polska produkcja gruszek stoi przed wyzwaniami związanymi z globalnymi zmianami na rynku owoców. Spadki zbiorów w niektórych krajach i rosnące ceny mogą wpłynąć na konkurencyjność polskich owoców. Jakie działania mogą podjąć nasi sadownicy, aby skorzystać na obecnej sytuacji?

Polska produkcja gruszek rośnie z roku na rok. Dotyczy to zarówno powierzchni, jak i uzyskiwanych plonów z hektara. Dodatkowo jakość owoców jest także coraz lepsza. W obliczu europejskiej produkcji polskie gruszki pod wieloma względami przewyższają konkurencję.

Uprawa grusz w Polsce i produkcja owoców na przełomie lat

Zwiększa się powierzchnia uprawy gruszy w Polsce. Dzieje się tak ze względu na coraz łagodniejszy klimat zimą. Ponadto od kilku lat pogoda w trakcie sezonu, ściśle mówiąc temperatura powietrza i wilgotność gleby, sprzyja uzyskiwaniu plonów wysokiej jakości. Poza tym polscy sadownicy stale zgłębiają wiedzę na temat uprawy i produkcji gruszek, wykorzystując ją w praktyce. Do tego cena owoców sprawia, że dla wielu gospodarstw sadowniczych obecność tego gatunku jest gwarantem utrzymania działalności.

Powierzchnia uprawy grusz w Polsce 2022-2024 wg GUS

fot. K. Kupczak wg GUS

Jeśli chodzi o jakość zbieranych owoców, ta z roku na rok jest coraz lepsza. Mianowicie uzyskujemy duże kalibry, co dla europejskiej konkurencji bywa kłopotem. Otóż trwająca w ostatnich sezonach susza na zachodzie Europy wpłynęła na znaczne zmniejszenie wielkości owoców. Dotychczas wielkość gruszek była atutem tamtejszych sadowników, na którym opierali główne kampanie promocji. Tymczasem od kilku lat musieli się przestawić, argumentując, że to właśnie małe i średnie owoce mają najwięcej smaku i aromatu oraz są najsłodsze. Ta zmiana wynikała głównie z tego, że zagrażał im zwiększający się popyt na duże polskie owoce. Czego nie ukrywali sadownicy z krajów Beneluksu. Musieli więc „przełożyć wajchę”, aby móc zbyć belgijskie czy holenderskie drobniejsze owoce.

Polska produkcja gruszek a globalny rynek

Polska produkcja gruszek w 2024 r. utrzymała się na dość stabilnym poziomie. Przy czym podkreślić należy, że potencjał był dużo większy. Jednak wiosenne mrozy wpłynęły na spadek plonów.

Polska produkcja gruszek w 2024 r. utrzymała się na porównywalnym poziomie z roku 2023, przy czym podkreślić należy, że potencjał był dużo większy

fot. Anita Łukawska

Aktualna sytuacja europejskich liderów w produkcji gruszek

Natomiast w krajach zachodniej Europy miniony sezon podsumowano różnie, o czym świadczą dynamiczne zmiany na tamtejszych rynkach. O ile wg WAPA wzrosła r./r. produkcja we Włoszech (+121%) i Portugalii (+10%), to zanotowano spadki w Belgii (-27%) i Niderlandach (-9%). Także odzwierciedla to aktualny stan zapasów gruszek. Mianowicie tak małych pod koniec stycznia br. w Belgii nie było od 2013 r. Natomiast w Niderlandach zapasy są najmniejsze od 7 lat.
Do tego sadownicy z niektórych części Flandrii (znajdującej się na części Belgii, Francji i Niderlandów) już teraz obawiają się o tegoroczne zbiory. Głównie o kondycję drzew oraz ich zdrowotność, w efekcie o jakość owoców. Mianowicie utrzymujące się nad tą krainą deszczowe niże, a przez to bliski dramatycznemu nadmiar wilgoci, zagrażają gruszom. Sadownicy obawiają się, że zalane drzewa mogą nie przetrwać. Mają bowiem podobne doświadczenia z ubiegłego roku.

Generalnie boją się powtórki z zeszłego roku. Gdy najpierw spadł deszcz, potem grad, a potem pojawiły się choroby bakteryjne, głównie wywołane przez Pseudomonas spp. Patogen ten rozwija się bowiem przy chłodnej lub umiarkowanej temperaturze i wysokiej wilgotności. W ubiegłym sezonie bakterioza doprowadziła do utraty 50% plonów we Flandrii.

Dramat producentów gruszek w USA

Silne mrozy w północno-zachodnich rejonach USA uszkodziły znaczną część tegorocznego plonu gruszek. Ściśle mówiąc, amerykańscy sadownicy szacują, że zbiory tych owoców w 2025 r. będą najniższe od 4 dekad.

Perspektywy zbiorów gruszek 2025 na półkuli południowej

Jeśli chodzi o zbiory gruszek u producentów z półkuli południowej, już wiemy, że w 2025 r. będą one mniejsze o 3,3% w porównaniu z rokiem ubiegłym.

W efekcie należy się spodziewać rosnącego zapotrzebowania na importowane owoce w wielu krajach. Polska może skorzystać na tej sytuacji, pod warunkiem zwiększenia konkurencyjności swoich produktów.

Ważne więc będą dla polskich producentów gruszek w nadchodzącym sezonie następujące aspekty:

• skuteczna ochrona przed przymrozkami (jeśli takie wystąpią w newralgicznych okresach wegetacji) i stymulacja drzew po ich minięciu,
• ochrona przed chorobami i szkodnikami,
• optymalne nawożenie,
• nawadnianie w krytycznych okresach,
• wysoka jakość owoców,
• wysoki standard przechowywania,
• elastyczność cenowa.

Ceny i eksport — szanse dla polskich sadowników

Polska produkcja gruszek ma potencjał do zwiększenia eksportu, szczególnie w kontekście rosnących cen tych owoców w Europie Zachodniej. W Holandii gruszki znacznie drożeją. Także w Belgii utrzymują się na wysokim poziomie. Popyt na owoce jest duży, jednak rynek wymaga dostaw o stabilnej jakości i atrakcyjnej cenie.
Może warto zainwestować w segment gruszki ekologicznej? Na pewno natomiast warto zainwestować w Integrowaną Produkcję.

Jak zwiększyć konkurencyjność polskich gruszek?

Polska produkcja gruszek może poprawić swoją pozycję na rynku poprzez inwestycje w nowoczesne technologie uprawy i przechowywania. Dłuższa trwałość owoców i optymalne warunki transportu pozwolą skuteczniej konkurować z producentami z zachodniej Europy. Ponadto sadownicy powinni analizować aktualne trendy odmianowe. Na tej podstawie wciąż jeszcze mogą dostosowywać swoją ofertę do zmieniającego się popytu. Na przykład świadomość o wzroście znaczenia odmiany gruszek Abate Fetel w Europie może stanowić szansę dla polskich sadowników na dywersyfikację przy inwestowaniu w nowe nasadzenia.

Polskie gruszki na światowym rynku

Polska produkcja gruszek znajduje się w ważnym momencie, gdy globalne zmiany rynkowe mogą zarówno stanowić wyzwanie, jak i otworzyć nowe możliwości. Wzrost cen i sezonowe spadki podaży w niektórych krajach mogą sprzyjać polskim producentom. Przy czym zaistnienie na jakimś rynku z owocami doskonałej jakości może sprawić ciągłą na nim obecność, eliminując dotychczasowych dostawców. Cóż, takie są prawa rynku.

Ważne więc będą dla polskich sadowników: dywersyfikacja odmian, poprawa jakości owoców, zwiększenie eksportu oraz elastyczność dostaw, aby skutecznie konkurować na wymagającym globalnym rynku.

Źródło: GUS, WAPA

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!