Rolniku, w jakiej strefie klimatycznej mieszkasz?
Na udane plony wpływ ma wiele czynników, jak choćby właściwe nawożenie i pogoda. Wielkość zbiorów zależy również od tego, w jakiej strefie klimatycznej pracujemy.
Strefy klimatyczne na Ziemi określone zostały na podstawie obserwacji warunków atmosferycznych. Według różnych teorii wylicza się, że jest ich od 5 do 7. Najczęściej wspomina się o 5, jak w przypadku skali Köppena: tropikalna, sucha, umiarkowanie ciepła, kontynentalna, polarna. Nie można o tym zapominać, kupując nasiona. Dlaczego położenie pola w konkretnej strefie klimatycznej jest tak ważne?
– To, z jakiej strefy klimatycznej pochodzi np. nabyta przez nas soja, ma kolosalne znaczenie podczas jej dalszej uprawy. Rośliny z różnych stref muszą być aklimatyzowane, jak np. łubin andyjski. Roślina powinna zostać dostosowana do panujących na danym obszarze warunków pogodowych, takich jak choćby opady czy długość dnia. W Polsce niektóre odmiany mogą się nie przyjąć z uwagi na za małą ilość ciepła lub inne proporcje dnia do nocy – wyjaśnia prof. Marcin Kozak z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.
W zależności od strefy klimatycznej rośliny będą mieć zapewnioną inną ilość słońca.
Podział na strefy pomaga m.in. określić mrozoodporność roślin. Opisane to powinny być na kupowanych roślinach. Dla przykładu:
- Strefa 3: temperatura od -40 do -35°C
- Strefa 4: od -35 do -29°C
- Strefa 5: od -29 do -23°C
- Strefa 6: od -23 do -18°C
- Strefa 7: od -18 do -12°C
- Strefa 8: od -12 do -7°C
- Strefa 9: od -7 do -1°C
- Strefa 10: od -1 do +5°C
Z informacji producentów wynika, że polskie zimy bez problemu wytrzymują rośliny ze stref 4–6. Odradzane są za to te z 10.
Również sama Polska, o czym powinniśmy pamiętać, jest podzielona na strefy klimatyczne. Przygotowany na zlecenie Instytutu Gospodarki Komunalnej: „Zrejonizowany dobór drzew i krzewów do uprawy w Polsce” wyróżnia 5 stref, a w każdej z nich wyróżniono jeszcze od 2 do 5 kolejnych podregionów. Wyodrębniono je na podstawie położenia geograficznego i ukształtowania terenu, wieloletnich danych klimatycznych oraz odporności na mróz.
Od stref klimatycznych zależy m.in. ilość opadów.
– Świadomość strefy klimatycznej może okazać się niezmiernie cenna nie tylko w przypadku sadowników. Nasiona soi należy wysiewać jak najwcześniej, gdyż w przeciwnym razie nie dojrzeją. W najlepszej sytuacji są tu rolnicy z Dolnego Śląska. Strefa wpływa nie tylko na dobór odmiany, ale i termin rozpoczęcia prac agrotechnicznych. W czasie, kiedy rolnicy z Dolnego Śląska zaczynają pracę, ich koledzy na Białostocczyźnie jeszcze się wstrzymują – wyjaśnia prof. Marcin Kozak.
Bliższa znajomość własnej strefy klimatycznej może więc okazać się niezwykle ważna ze względów ekonomicznych. Planowanie nasadzeń roślin, nowe odmiany w sadach, zboża – wszystkie one powinny być dostosowane do warunków, w jakich mają wzrastać.
