Cesarka u krowy to nie wyrok

fot. Adobe Stock

Wycielenie za sprawą cesarskiego cięcia u krów mlecznych najczęściej kojarzy się hodowcy z podjęciem ostatecznej decyzji i obawą o życie krowy i cielęcia. Jednak cesarka u krowy to nie wyrok. Poznajmy przyczyny i konsekwencje zabiegu.

W rozmowie z weterynarzami, którzy w terenie wykonują całkiem sporo cesarek u krów, zwrócono mi uwagę na wpływ wielu składowych jako powód podjęcia tej decyzji. Nie można jednoznacznie stwierdzić konkretnej przyczyny, która zmusza do przeprowadzenia cesarskiego cięcia u krowy jako metody rozwiązania ciąży. Oczywiście poza rasami z hipertrofią mięśniową np. BBB,  u których standardowo wykonywany jest zabieg cesarskiego cięcia.  

Cesarka u krowy – przyczyny

Są 3 główne powody, przez które weterynarze decydują, że cesarka u krowy będzie niezbędna: 

1. Ze strony matki ( krowy)
2. Ze strony płodu ( cielęcia)
3. Ze strony człowieka

Przyczyny przeprowadzenia cesarki ze strony krowy to przede wszystkim przyczyny anatomiczne i fizjologiczne.  Można do nich zaliczyć np. skręt macicy. Mimo repozycji powoduje on zbyt duży stres fizyczny dla szyjki macicy. Ta nie reaguje już na impulsy porodowe. Inne to zbyt wąska miednica, brak rozwarcia szyjki, brak parć porodowych ( zarówno pierwotny jak i wtórny). Wszystko to prowadzi do niemożności swobodnego i naturalnego wycielenia.

Nowonarodzone cielę ( Stacja Badawczo Dydaktyczna w Swojczycach)

Stan cielęcia a cesarka

Wycielenie poprzez cesarkę u krów ze strony cielęcia wynika głównie ze złego ustawienie płodu. Wszelkiego rodzaju zagięcia (podgięcia głowy, kończyn) ułożenia brzuszne czy niemal poprzeczne. Długotrwałe próby prawidłowego ułożenia płodu mogą doprowadzić do wymęczenia szyjki macicy. Również wady genetyczne i rozwojowe prowadzące do zniekształceń, powstania płodów potworkowych mogą przemawiać za cesarską.  W tej sytuacji, gdy lekarz nie może przeprowadzić fetotomii, uznaje zazwyczaj, że cesarka u krowy będzie koniecznością.

Wycielenie spowodowane przez ludzi

Większość błędów popełnianych podczas ” pomocy około-wycieleniowej” powodowana jest pośpiechem lub brakiem świadomości. Zbyt szybka interwencja porodowa, kiedy szyjka nie jest jeszcze odpowiednio rozszerzona, zbyt intensywnie prowadzona pomoc wycieleniowa powodująca stres (szczególnie u jałówek). Dochodzi też do użycia zbyt dużej siły (ciągnięcie cielęcia nie w rytm parć). Zdarzają się zaniedbania w obserwacji krowy w okresie, w którym ma zajść wycielenie. Przeoczenie objawów w przypadku, gdy krowa nie może poradzić sobie z wycieleniem z przyczyn opisanych powyżej prowadzi bardzo często do obumarcia ciąży. Martwy cielak nie da bodźców zmuszających krowę do podjęcia akcji porodowej.  

Przyczyn cesarki u krów może być wiele

Przyczyny cesarki u krów ze strony matki i ze strony właściciela są bardzo często spójne. Należy do nich np. pokrycie mniejszej krówki nasieniem dużego buhaja. Płód wtedy jest na tyle duży, że miednica krowy nie jest w stanie go przepuścić przez kostną obręcz. Rozmaite historie związane z żywieniem krów w okresie zasuszenia i okołoporodowym, które mogą prowadzić do niedoborów i w konsekwencji zalegania, złej gospodarki hormonalnej, brakiem prawidłowego przekaźnictwa impulsów nerwowych. Człowiek odpowiada za bilansowanie paszy i podawanie odpowiednich suplementów. Krowa zaś niejednokrotnie lubi ujawniać swoje preferencje żywieniowe, lubi sortować pasze ( jeśli jej struktura na to pozwala). 

Cesarka u krowy – planowanie

Poziom witalności urodzonych cieląt jest wskaźnikiem efektywności hodowli

fot. Tomasz Kuźdub

Śmiertelność zarówno krów jak i cieląt po cesarce jest naprawdę niska. Najlepszym zabiegiem jest planowana cesarka u krowy. Wtedy  zarówno właściciel, krowa jak i weterynarz nadzorujący wycielenie u krowy są w pełni przygotowani.

Krowa pod względem żywieniowym i terminu, właściciel pod względem mentalnym, ale również w przypadku komplikacji pod względem organizacyjnym, a weterynarz pod względem informacyjnym. Ma pacjentkę od początku pod dokładną kontrolą i zna jej historię. Planowane cesarskie cięcie ma dodatkową zaletę. Krowa nie rozpoczęła jeszcze akcji porodowej i nie jest tym procesem w żaden sposób zmęczona. To właśnie wymęczenie podczas trudnego porodu najczęściej powoduje komplikacje po cesarce i w efekcie straty w postaci spadku mleczności czy niestety upadku krowy. 

Powszechność cesarskiego cięcia

Cesarka u krowy nie skreśla jej szans na kolejne zacielenie. To dla hodowcy ważna informacja. Należy jednak  takie wycielenie precyzyjnie notować w historii zdrowia krowy. Przyczyna przeprowadzenia zabiegu cesarskiego cięcia może dać informacje jak postępować w kolejnej ciąży i jak uniknąć powtórki z „rozrywki”.  Rozsądne zacielenie krowy i prowadzenie ciąży do cenna nauka na przyszłość 

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!